ОьрчIал ихтиярду ссуссукьу къадулланшиврул

Лас-щарнил магьар личIи буллалийни, сси-къащилул ттуру-гъюрусса иширттавух чIявумур чIумал хIалану бикIай цичIав тахсир бакъасса гайннал оьрчIругу. Цаннал ца оьван дуллалисса тIуллугу пайханмарсса гайннал оьрчIай асар шай. Кьини ду­ккай личIи хъанахъисса лас-щарнил нитти-буттахъайхгу. Масалдаран, судрал хIукмулийну оьрчIру ниттичIа битарча, ганил яла гай ласнал ляхъиндалун кка­ккан къабитлай, ххирашиврул гай бишин-битан къакIулсса ттатта-бавачIан къаитабакьлакьисса ишру чансса къабикIай. Магьар личIи барчагу, оьрчIалми ихтиярду ссу­ссукьу дуллан нитти-буттахьгума ихтияр дакъассар.

ТтаттахъачIан ва хъуннабавахъачIан оьрчIру итабакьин аьркиншиву нитти-буттал дянивсса хIукмулийну кьамул бан аьркинссар ва низамрайсса ххуллу-ххагу ххал бивгьуну, оьрчIалми ихтиярду дурурччуну дикIан аьркинссар. Лагьу-лахъунттаха ва масъала щаллу бан къахъанай бухьурча, судрал ягу къажимшиврул къуллугърал хIукмулийну бава-ттаттахъахьхьун ихтияр дулай­ссар оьрчIал ялун бучIавансса.

ЛичIи хьусса лас-щарнил цала оьрчIру бава-ттаттахъачIан лага-букIлансса низам сакин дайссар цайнува цивппа бавкьуну чичрулийнусса кьутIилий. Микку нотариуснал я пачат, ягу къулбасгу къааьркинссар. Му кьутIилий ккаккан дайссар кьинирдугу, ссятру ва чIун гьан дансса кIанугу.
Агарда оьрчIан 10 шин там хьуну духьурча, низамрайн бувну, ганалмур пикригу хIи­савравун ласайссар.

Балики, оьрчIал нину ягу ппу бава-ттаттахъан оьрчIру ххал хьун къабитлай, ттярзлий бавцIуну бухьурча, гайннахь ихтияр ду­ссар кумаграл хъирив судрайн ягу къажимшиврул къуллугърайн бу­ккансса. Судрал бувсса хIукмулийн къамютIий хъанай, бава-ттаттахъан ялагу оьрчIру ххал хьун къабитлай, хьхьичIа букьан буллай бухьурча, ниттий ягу буттай дишайссар административ журалул аьчIа — 2 азарда къурушрая 3 азарда къурушрайн дияннинсса. Мукун­ссара низам лияву ялагу тикрал хьурча, аьчIа дишайссар 4 азарда къурушрая 5 азарда къурушрайн диянуксса ягу ххюва гьантлийсса дуснакьраву щябитайссар.

Укунсса «талатавурттаву», психологтурал бусласаврийну, оьрчIал психика зия хьурча дакъа, я нитти-буттан цанна, я гайннал уссур-ссуннан цичIав хъиншиву, къулайшиву да­къассар. ОьрчIал яхI гъа­гъарча бакъа, цамур цичIав мюнпат къахьунтIиссар.

Залму АьбдурахIманова