Зунзулчаннал лахIзардал суратирттахсса гъира

[dropcap]К[/dropcap]Iулвагу бакъа лавгунни кIива барз, пандемиялул жува шаппа-шаппа къутI-къутI бикIан бувну, макIра къакка­ккаймур кIихьра бувкIун. ДакIний бур цIуппурттувусса аваза.

Хаснува, вих бакъа, информациялул вирусри, политиктурал машварар, тIабиаьтран пахъдагьру, рахIатшиву ччан диркIссар, Аллагьнал кьисасри тIисса хаварду. Жулва лагма- ялтту инсантал рахIму бакъа литIлай чIалай бунува, гьарца кьини соцсетирдай жижара буллалисса пашман­сса хаварду ккалай бунува, ялагу-ялагу чIявуя вих бакъасса варсагъру. На бакIрайва нигьа бувсун бивкIра. ДакIнихтуну мукIру хьунна, буниялттунгу нигьа бувсун бивкIра, нигьа бусансса ишгу буну тIий, мусиватсса бала ялун нанисса тагьаргу чIалай дуну тIий. ТIайламур бусан, ссавур дуван аьркиннийгу, къааьркиннийгу ссавур дував.

КIилчинмур буран гьаз хьуна шаппа чунчу кунну, кьатIув-шав буккан къахъанай буру, танинну, цуксса хIаллайру тIисса журалул цIуру- кIурурдал. Социал сетирдай шаппа-шаппа бацIияра, кьатIух мазанарди тIисса ттул обращение кьюлтI учин къахъанай, «жу шаппа щябикIаннуча, ина ябуваннав жул оьрчIру?» учин­ссагу бувккунни. ХIатта гьужум буван­ссагума увккунни: «Ина вила зумух ччарча оьрватIив занази бува, жун лахьхьин мабулларда», — тIий. Мяйжанссар, бия «утти ина даву дакъа къаличIантIиссара, психологнал пиша лавхьхьусса касмукарда ина» учинссагу. Гьарца кьини гьарманахь гава га тIисса давадахъ лелуххи кунма, я зу цIуллу бивухъул, зуния дуснакьрай ба­къару, я азарханардай къювурдай бакъару, зула ичIува, зунма ччитари бизлай, уттубихьлай буру, тIий бивкIра. Къабишин аьркиннахьгума маз-кьаз бихьлай бивкIра.

Ттулламур даву «ичIаллил офисраву» дуван шайсса душиву ва ппурттуву хаснува марцIсса тIайлабацIур тIий бура. Амма жул даву вайми чIуннардийнияр чан хьунни къаучинна. Ялунгума хьхьу-кьини сайтрай хъанахъимуния чичлай, буслай бивкIру. Мунияту махъ ппурттуву паччахIлугърал СМИ-лул чулиннай тIайла дакъасса чIатIаракIру ритлай бивкIминнайнгу ссибизлай бура. Агьалинан бувчIинну бувчIин къабунни, тIар, паччахIлугърал СМИ-лул вирус сававну цукун­сса бала ялун най буссарив. Кув сукку хьунни чIявусса инсантал литIаврил тахсир кьянкьа­сса къадагъа къадурсса властирдайри тIий, кувгу инсантурал оьрмурду ххассал буллай жанну кьурван дурсса медиктурайри тIутIиссагума. Сайтрай кIиккува текстругу кIайнна, кказитрал номердугу бу-бунийва тайнна, ххилтIу бувача, буккича: таллагьий, цукунсса нигьачIийсса тагьар ду­ссарив буслайгу-чичлайгу бивкIру.

Уттигу сукку хьуну бур национал СМИ-лул даву лащинсса даражалий дур, сайтру хьхьарасса бур, тIий. Амма мукун тIутIиминнавасса муттаэнал социал сетирдайсса ттул шанна-шанна текстрал репостгума дунни. Цанна даши дирзмур текст дакъарив цаламур аккаунтрайгу дишайсса? Миннахь учин ччимур на ттула аккаунтрай учав Фейсбукрай.

Так чIурчIав дуванна, ттунма кьурчIи бивзунни, национал СМИ-лул муттаэтуравух жулва лакку душгу бушиву, лакку мазгу бувагу къакIулсса. Ниттил маз къакIулминнахь дуссарив ихтияр жун цукун зун, чичлан аьркин­ссарив лахьхьин буллансса? Цимилагу учара, цал уттигу тикрал буванна, лаккучунал ла­ккучунахь щилтагъну махъ учин­сса чаравагу ба­къассар. Дунияллул гъун­ттулу жува чIивисса миллат бу­ну тIийвагу. Нава шаппа къутI бивкIун бунугу, чара бакъашиврул давур­ттайн заназисса гъан-маччанал ва даврил уртакьтурал ялувгу буру­ккинттарай бивкIра. Ттун хъинну ххуйну бувчIлай бия зул оьрмурдан нигь душиву, ччимур кьини ччимур ссятраву цума-унугу къашай хьуну, захIматну уссар тIисса хавар баян бюхъайшиву. РахIатну нагу къабивкIра, шаппа бухьурчагу. Ялунгума, кьатIувгу буккан къабучIину (лахъи ларгсса азарду сававну, ттуй гацIана хIакинтурал къадагъагу дирхьуна кьатIув къабуккан), къазразанну бивкIра. Ххинил хьуну лавгсса шану зана битан къахъанай шамилчинсса барзри. Шану бакъасса хьхьурдал чивчунни тамансса текстру кказитрайнгу, сайтрайнгу, социал сетирдайнгу. Дурххунни ттувун, хIатта куртIну цIакьгума хьунни, зунзулчаннал лахIзардай суратру ришлансса гъирарал зувугу. Архивраву чанна- чанну салкьи хьуну духьунссар ца ххюцIалла сурат. Цаппара суратру зул хьхьичIунгу ласлай бура.

[dropcap]Я[/dropcap]лун ххигу бан. Цал уттигу укъавкуну битан къахьун­ссар пандемиялул мусиватрал зев­ххусса даврил уртакь Загьрани Аьбдуллаевал бивкIулул гъюжу бу­ккан бувну бушивугу. На Загьранил шеърирду батIлай бура «Илчилий» бищун. Къахьунссар мобильник­рая мунил номер ли­ххан бувангу. Къалиххан бувнувари бусса ХIасан КIуруховлул номергу. Лахьхьу-цархьхьу аьдат­рай смс-кагума гьан дував ЗагьраничIан…

ПатIимат Рамазанова