Гьутрурду буруччаврицIунсса маслихIатру

[dropcap]Ц[/dropcap]Iанакул щалла дуниял гьулусан дурну дур гьутрурдайн ишан лархIусса коронавирусрал. Ва азар дакъагу, цаймигу азарду чансса дакъар гьутрурдай къия дуллалисса: ОРВИ-рду, пневмоккокру, туберкулёз.


Гьутрулул азар къахьун бурувччуну бикIаншиврул, ургъил бикIан аьркинссар дукиялухгу. Гьутру бякъин бувну ягу цамур сававрай гьутрулул азар сукку хьусса ппурттувугу дукиялул кумаг байссар.
Чара бакъа канан аьркин­ссару:
Лагаву. Циванни лагаву гьут­рурдан хъинсса? Гьарца альвеолалул (вайннулли гьутру зузи буллалисса ) къат хIисаврайсса «сурфанктант» тIисса материал аьгъушиврия хьусса дуну тIий ва мунил къат хIисавссар гьутру буруччай къалхандалун.

Накьру – бульонну. Хъин­ссар аьнакIул накь. Гьутрурдал сакъат хьусса чIумал ягу бронхирдал азурда буллалийни, аьнакIул накьлил альвеоларду кувнницIун кув лачIун къаритлатиссар. Вай лачIлачIинийри (слипание) ссихI биял къахъанан бикIайсса.

Аьгъусса кислатIа (полиненасыщенные жирные кислоты). Жура- журасса нагь( бюхъавай ххяххиялия дурми – туртулсса, зайтунъягъралсса (оливковое).
Чурххан бузсса омега-3 тIисса кислотIа дузал хьуншиврул, гьантлун ца хъунна къуса гьассар. Чара бакъа канакияра чавахъ. Гьай-гьай, хъиннува хъинссар ятIул балугъ. Гьассар, селёдка канарчагу, так оьнува цIу гьарзасса бакъахьурча.
Гьивхь ва семечки – вайгур авадансса аьгъусса кисло­тIалул. Так вай гьарза дуван къабучIиссар, кьаралданий канан аьркинссар.
Щин. Шяра дирни, бявкъу-гъили хьуни, мукунма коронавирусрал цалчинсса симптомру дайдишайхтура гьарза дувара хIачIия, зулла чурххал кIушивугу хIисавравун ларсун, ца килолун чанна-чанну 30-40 мл. хIисаврай.

Укунмагу гьарманан кIулсса, бувчIусса зат бур хIачIия гьарза дуван аьркиншиву шяра дирнигума. Гьутрурду буруччавривугу щинал бияла хъунмасса бу­сса бур, ми къатру хъартун ду­сса чIумал гьутрурдугу бурувччуну буссар.

«Зул ичIаллил доктор»
тIисса сайтрая хIадур буссар
П. Рамазановал