Цайва хIайп къакуну, цайми ххассал буллай бивкIминнавасса ца

«ЦIана ттуву щурущисса оь – вай чил оьттур»

[dropcap]Ч[/dropcap]Iяву миллатру яхъана­хъисса жула Дагъусттаннал хъуншагьрулий личIи-личIисса инсантуращал кIул хьун багьай.

ЦIана пенсиялийсса, амма цала чIумал ххуй­сса къуллугъирттай зий бивкIсса чиваркI бикIай бигьалаглай паркирдавугу, хьхьиричIагу. Миннаяту баллангу бикIай лаласунсса, личIи-личIисса чIунну ва суратру хьхьичI дацIан дуллалисса хаварду. Мукун­сса ца пенсиялийсса полковник Сайпуллагьлул арс Нисрет Исмяиловлущал кIул хьунсса кьисмат шаврий нава рязину ливчIунна. Ва цувагу ур лазгиял миллатрая­сса инсан.

На лаккучура, Лакрал райондалий хъунмасса хIаллай яхъанай ивкIссара увкукун, мунавун ца аьжаив­сса гьавас був­ххун, буслан ивкIунни цува зузисса аьралий частирдаву чIявусса бивкIшиву лак. Жула лакку оьрчIру бия тIий ур цIа данну къуллугъ буллалисса, хъинну дурккусса, итххявхсса ва зунттал зумунусса тарбия дусса.
Цала аьрали къуллугърая буси увкукун, Нисретлул хъинну иминну, ваца ламус хьусса кунагу хьуну, бувсуна цаппара затру. Нагу буцав вай лакку мазрайн.

-ТIабиаьтраву чIявусса ишру шай щинайну, цIарайну, мурчайну цакуну захIматсса зараллу бияй­сса. Ттул дуккавугу ми иширтта­хьхьун биривми хха­ссал баврицIун дархIусса дия. На увссара Ахттиял райондалий, Фий тIисса шяраву 1957-кусса шинал Дагъогнилий бувкку­ссар дянивмур даражалул школа. Ттиккува бувккуну профтехучилищагу, хьуссияв пюрун бавцIай заводрал мастер. 1976-ку шинал увцунав армиялийн. Ашхабадрай буккав химик-инструктор шайсса училище. Миччава тIайла увккун, Кострома шагьрулийсса лавайсса аьра­яллил училищагу къуртал бав. 1981-ку шинал му пишалий зун тIайла увккунна Монгъолнавун, яла увцунав Одессалийсса аьралий округрайн.
ЧIал къавхьуну ттуяту увна 14-мур армиялул радиацион-химиялул ва биологиялул разведкалул командир. 1986-кусса шинал нава зузисса полкращал тIайла увккунав Украиннайн – Чернобыллай хьусса авария паракьат дан…
Нисретлул бусласимунил ялун шикку ххи бан ччай бур укунсса зат­ру. «Дагъусттаннал «Чернобылец №1» учайсса бур ванайн, хьхьичIа-хьхьичI авариялул дязаннаву зий ивкIсса уну тIий. Химиялул аьралуннал хIаписар Нисрет Исмяиловлун кIулну бивкIун бур та хъинну нигьачIисса кIану бушиву, тичча инсан бигьана сагъну къауккайшиву. Амма жагьилсса, 28 шинавусса, хIаписар махъунай къавхьуну ур. Цала полкращал архIал зий ивкIун ур яла нигьачIийни, та яла къизгъинний, цIу лещан дуллай.
Жула Дагъусттаннал машгьур­сса генерал Оьмар Муртазялиев «По долгу совести» тIисса цала луттирай чичлай ур укун: «Нисрету Исмаилову суждено было стать офицером. В таких, как он, атлетически сложенных, дисциплинированных и исполнительных, армия нуждалась всегда. В те трагические для нашей истории дни именно такие бесстрашные и беззаветно преданные стране и присяге люди несли на своих плечах неизведанную до того времени ношу».
1986 шинал майрал 15-нний дус­туращал ххал дурсса Нисретлул дезиметралий ккаккан бувну бивкIун бур 150 рентген 25 рентгендалун кIанттай. Оьрмулун нигьачIишиву дусса хIаписар тIайла увккун ур Одессалий­сса аьраяллил госпитальданийн. Шанма зурул мутталий Нисретлувусса оьттул ххюрагу литIра даххана дурну дур.
«ЦIана ттуву щурущисса оь – вай чил оьттур», — тIий, хъярч буллай ур цува.
Ялагу цала даврийн кIура авсса Нисретлул жагьилсса оьрчIан зарал къахьунмур буллай, тикку зун буцлай ивкIун ур 25-30 шин хьу­сса хIаписартал ва гьарцаннал ялув цува авцIунугу ивкIун ур – тайннайн оьсса зарал къабиян. Муния шинмай Нисрет Исмяиловлул оьрмулул ххуллу най бивкIун бур цIу-цIусса давурттайн утлай, шачIанттайх лавай лахълай. 1991-94-кусса шиннардий ванал бувккуну бур Аьраял­лил академия, ларсун дур полковникнал чин.
Муния махъ Ухссавнил Къапкъазуллал аьраяллил округрайн увт­сса (цува рязину!) Нисрет гьуртту хьуну ур Чачаннаву­сса кIивагу дяъвилийгу. Да­гъусттаннайн бандформированияртту ххярхсса ппур­ттувугу Нисрет ивкIун ур цIарал дазурдацIух – Бущихъав, ЦIу­мадав, ЦIуссалаккуй, Къарамащилий. Му дяъви къуртал хьукунгу, пIякь къаувкуну лирчIсса минардацIа, гранатарттацIа кIицI ларгсса районнал лухччив ва вацIри марцI буллай ивкIун ур Нисрет.
Махъ бакъа, ва адиминал бивтсса оьрмулул ххуллу, та бухьурчагу, чув бухьурчагу, эбратран, тарбиялун бишинсса бур.
Къатлул залуннащал щала Союзрайх занай бивкIун бур ванал кулпатгу, шанма оьрчIгу. ЦIана яхъанай бур МахIачкъалалив.
Нисрет хIакьинусса кьинигу, личIи-личIисса батIавурттайн уцлай, патриот зумунусса мероприятиярттайн оьвтIий, чялиш­сса гьурттушинна дайсса бусравчуну ур.
ХIусайн Давыдов,
ш. ЧIурттащи