Владимир Васильев: «ЦачIу бартбигьланну язи-язими мурадру!»

Дагъусттан Республикалул БакIчи Владимир Васильевлул дурккунни Халкьуннал Мажлисрайнсса Рисала

Мартрал 20-нний Дусшиврул къат­­лул хъун залдануву хьунни азарунничIан бивсса инсантал гьурттусса ДР-лул Халкьуннал Мажлисрал 33-мур сессия. Му тIивтIунни парламентрал цалчинма вице-спикер СайгидахIмад АхIмадовлул. Мажлисрай гьуртту хьунни АьФ-лул Федерал Собраниялул Федерациялул Советрал Председательнал хъиривчу Илияс Оьмаханов, ПаччахIлугърал Думалул депутатътал – ХIажимет Ссапараьлиев, Юрий Левицкий, Мурад ХIажиев, Валерий Газаев, Аьбдулмажид МахIрамов, Халкьуннал Мажлисрал депутатътал, ХIукуматрал члентал ва цайми-цаймигу республикалул личIи-личIисса арардал вакилтал.
Сессиялий сияхIрай бия ца масъала – Дагъусттан Республикалул БакIчинал Дагъусттан Республикалул Халкьуннал Мажлисрайнсса Рисала.

Рисала дурккунни ДР-лул БакIчи Владимир Васильевлул. Къаагьамсса тезис дакъая царагу. Республикалул БакIчинал ихтилатгу бия цинявннайн вихшала дирхьуну буллалисса, дакI-ттиликI цIуцIисса.
«ХIурмат бусса Халкьуннал Мажлисрал депутатътал ва дагъусттанлувтал! ХIакьину ттун ччай бур бусан, цукунсса хьхьичIуннайшивуртту хьунтIиссарив яла гъанмур чIумул мутталий, бювхъуссаксса аьч бан жула хьхьичIсса мурадру ва ми дузал бансса ххуллурду.
Жулва хьхьичIсса агьамми масъалар­ттуну хъанахъиссар АьФ-лул Президент В.В. Путиннул Рисалалий ккаккан бувми ва мукунма майрал хIукмулий хьхьичIун лавсун бивкIми.
ПаччахIлугърал политика дикIан­тIиссар инсаннал мюхчаншиву дуруччаврил чулийсса, агьали давурттал дузал баврил, доходру гьарза даврил, яхъана­хъисса кIанттурдай къулайшивуртту дузал дав­рил чулийсса, гьарца ххуллу-ххуттаву хьхьичIуннайшивуртту хьун дуллалисса. Му мурадрай ларгсса шинал жу хIадур дарду властьрал 28 федерал органнащал цачIусса давурттал планну.

Аьрасатнал Минстройращал цачIуну дурссар закондалуцIун дакъаркьуну дурсса чIярузивурду дусса къатрал инвентаризация. Аьрасатнал Энергетикалул министерствалущал цачIу дуллай бур газрал ва электросетирдал хозяйство низамрайн дуцаврил давуртту.
Жулла ХIукуматрал федерал центрданущалсса цачIусса хIарачатрайну так ца 2019 шинал национал проектру дузрайн дуккан дуван итадаркьуссар 14 млрд. къурушраяр ххишаласса арцул.
Коррупциялул хьхьичIалу кьукьаву мурадрай, Дагъусттаннайн оьвкуну бивкIссар прокуратуралул, Росздравнадзорданул, Федерал налогирттал ва Антимонопол къуллугъирттал пишакартал. Миннал ялун личин дурссар чIярусса диялдакъашивуртту ва законну лиян даву. Миннуйну жавабрайн кIункIу бувссар 200-нния ливчусса инсантал, миннавату 40 дагъусттаннал къуллугъчи – уголов жаваблувшиврийн. Мира давуртту уттигу дуллайнма бур.
Аьрасатнал Президентнал Админист­рациялущал цачIуну дурссар «Ттул Дагъусттан» тIисса, жагьилсса зузалтрал луртан хIадур дансса, конкурс. Конкурсрал хIасиллайну 42 инсан ивтссар жаваб­лувсса къуллугъирттай.

ХIурмат бусса даврил уртакьтал!
ХIакьинусса кьини жула хьхьичIсса яла агьамми масъаларттавасса ца яла къювумурну хъанахъиссар агьалинал доходру республикалий чансса душиву. Ихтилат харжирдаятугу, пособиярттаятугур.
На Республикалул ХIукуматрахь тавакъю буллай ура гьашину учительтуран ва цаймигу кIанттурдай зузисса педагогтуран ва мукунма цаймигу бюджетниктуран харжру ххи бансса чаранну чара бакъа лякъин.
Мукунма ХIукуматрайн тапшур бу­ллай ура гьар зурух оьрчIан булайсса пособияртту лахъ буван.
Инвалидсса оьрчIах ва 1-мур группалул инвалидсса оьрчIах буруглагиминнан 5,5 азарда къурушран кIанай 10 азарда къуруш дулланшиврул республикалун личIи дантIиссар ялун ххи дур­сса 2,2 млрд. къурушрал.

ЦIуллушиву  дуруччаврил хIакъираву

ЦIуллушиву дуруччаврил бутIуву приоритетсса масъалар­ттуну хъанахъиссар оьрмурдацIа хъанахъаврил ккал чIири личIан даву, агьали дарурттал щаллу баву ва ттизаманнул технологияртту ишла дуллалаву.
Республикалий къашайшала хъин увансса цинярда шартIру дунура, га гьан айсса ия цайми регионнайн хъин уван. Му сававну жулва республикалул ФОМС-рай цайми регионнал хьхьичI бурж хьуну бивкIссар 1 млрд. ва 370 млн. къурушрал.
Му ххуллий дачин дурсса паччахIлугърал политикалийну жуща бювхъунни 2018 шинал 4-лийну (666,8млн. къуруш) гьарза дуван хIаллихшинну дусса инсантал дарурттал дузал бансса харжлугъ.
2019 шинал пландалий бу­ссар буван цIуллушиву дуру­ччаврил 11 объект, миннувух МахIачкъалалив туберкулезрал диспансер бавугу. Яла гъансса чIумул мутталий зунтIиссар цIусса Республикалул онкологиялул диспансер, буллай бур цIусса лаборатория. Миннуй зунтIиссар 200-нния ливчусса пишакартал.
ЦIуллушиву дуруччаврил министерствалун аьркинссар ишла дуллан информацияр­ттал технологияртту, щаллусса лагрулий зузи дуллан информациярттал системартту, миннувух хIакиннал кьамул баврил сияхIгу – электрон журалий. Шяраваллавун зун тIайла буклантIиссар жагьилсса хIакинтал «Земский доктор» тIисса программалул лагрулий. Гьашину шяраваллаву зун гьан антIиссар 224 хIакин, 10 фельдшер.
Анаварсса медициналул кумаграл даву ялунгу ххуй-хъин даву мурадрай гьашину республикалул бюджетрал арцух ласунтIиссар 70 анаварсса кумаграл машина (дукIу федерал бюджетрал арцух лавсъссар 24 машина).

«Дуккаврил»
национал проект

2019 шинал жу байбивхьуру дузрайн дуккан дуллай «Дуккаву» тIисса национал проект.
Жунма аьркинни оьрчIал садикирттай кIанттурду гьарза буллан, садик-яслирдай инсантал ярглий къабацIланшиврул. Ларгсса шинал жу бувссар 20 ясли-садик. 2019 шинал бантIий буру 52. Миннун харж дантIиссар 4 млрд. къурушрал федерал бюджетрава. Амма мигу къагьассар. Гьашину жува байбихьлахьи­ссару 31 школа буллан, миннуву дуклантIиссар 11047 оьрчI. Ми банну федерал бюджетрава дуркIссар 3,9 млрд. къурушрал.
Лябукку буну дузрайн дуклай дур «100 школа» тIисса проект. ДукIу 117 школа методикалул материаллал ва кьай-кьуйрал щаллу бувссар.
Гьашину му проект дузрайн дуккан даншиврул ита­дакьинтIиссар 300 млн. къурушрал 150 школалун.
Ларгсса шинал лавсъссар школарттансса 140 автобус федерал бюджетрал арцух, гьашину республикалул бюджетрал арцух лавсъссар уттигу 95 автобус. Мигума къагьану бур, уттигу ласун бур 169 автобус.
Дузал бувссар школартту учебникирттал ттуршвагу процентрал.
Так ми гьарцагу оьрчIачIан биян баврил ялув бацIан аьркинссар личIлулну.

Рисалалувасса язи-язи­­ми тезисру рищунну хъиривмур номерданийгу. Щаллунна рирщуну дуссар кказитрал сайтрай ilchi.info.

ХIадур бувссар
ХI. Аьдиловлул