«КурчIилшиврухьхьун мадад булун къааьркинссар»

Камил ТIилиев

Ккуллал райондалул кIулшиву дулаврил управлениялул каялувчи Камил ТIилиевлущалсса ихтилат.

— Камил, дурусну кIива барз лавгунни ина Кку­л­лал райондалул кIулшиву ласаврил управлениялул каялувчину ивтния махъ. Цукунсса хъанай дур дайдихьу?
— Ттул кIивагу барз лавгунни школарттай ишру цукун най бурив кIул буллай. Аьмну лавсъсса чIумал, чIалан бивкIунни учительтал цала касму хъинну ххуйну кIулсса пишакартал бушиву. Амма райондалийсса кIива школа личIаннин, гайми дух хьусса, ччянира дурну диркIсса къатраву бур.
Школартту бакъагу, жул биялалий бур оьрчIал багъругу. Ми бур Хъусрахь, Ккулув, Ваччав, Вихьлив. ЧIяйннал ва Хъювхъиял шяравуми оьрчIал багъру багьайссар школарттайн. Бур пагьламантурал школа ЦIувкIрав, музыкалул школа – Хъусрахь, искусст­валул – Вихьлив. Бур оьрчIал ва жагьилтурал спортрал школартту Ккулув ва Вихьлив. Райондалий бур оьрчIал творчествалул къатта. Цинявппагу ду­ккаврил идарартту хъанай бур 23. Школарттай дуклакисса оьрчIал сияхI дур 757.

— Ина кIицI бунни райондалийсса чIявуми школартту дух хьусса къатраву бушиву. Бурив миннуву «Бакьин бансса 100 школа» тIисса проектрайн багьлагьиссагу?
— Бур. Мукунсса школарттуну хъанай бур Хъусращиял ва Кку­ллал 1-мур школа. ХIукуматрал итадаркьуну дур гьарца школалун 2 миллион къурушрал. Яла шяраваллал меценатътуралгу ка-кумаг буллай бур. Хъусращиял шяраву кумаг бувсса инсанталну хьунни: Аьлиев Ибрагьин, ЦIинпаев Имран, Абакаров Жабир, МахIаммадов Шихамир, Сяидов Шамил, МахIаммадова Ирина. Ккуллал шяраву кумаг був­сса инсанталну хьунни: Расулов Аьбдулла, Кьубатаев МахIаммад, Аккуев Карин, Мурачуев Рамазан, Кьурбанов Чупалав, Аьлиев ХIасан, МахIаммадов Рамуза, Жабраилов Алексей, Кьадиров Халид, Исакьов ХIасан. Шиккува кIицI буван, Вихьуллал шяраву буллай бачIину ливчIсса школалий 2019-ку шинал лирчIми давурттив дувантIишиву бувсунни министерствалул.

— Школартту учебникир­ттал дузал баврил даву цукунсса дур?
— Жула Аьрасатнаву школар­ттай дуклакисса оьрчIан кIулшиву дулаву украссар. Учебникругу мукунма хIукуматрал щаллу буван аьркинссар. Бур дузал къахъанахъисса учебникругу. Миннул сияхI диян дурссар министерствалийн.

— Автобусирттал иш цукун бур?
— Цила чIумал оьрчIру ца шярава гамур шяравун школалийн биян буллан буллуну бивкIссар Ккуллал райондалул школар­ттан арулва автобус. Ми цIана бух хьуну, техникалун ккаккан дурсса шинну чIарах дурксса машинар­тту бур. Заявка дуларду, цими булунссарив къакIулли.

— Дуклаки оьрчIру дукиялул щаллу баву дуссарив жучIара?
— Дуссар. Мукьилчинмур класс­равун бияннинсса оьрчIан дулайссар ахттайнсса. Ца оьрчIан ахттайнссаннун ккаккан дурну дур 15 къуруш. ОьрчIал багъирдаву дур 50 къуруш ца оьрчIан ккаккан дурну.

— Зий буссарив школар­ттай компьютердал класс­­­ру?
— Зий буссар. Амма зунттал районнай интернет ххуйну къазий душаврийн бувну, ми классирттая щала мюнпат ласун хъанай ба­къар. Ва иширахагу зий буру.
— Камил, чан-кьансса бухьурчагу, бувсун ччива виятувагу.
— На увссара Ккуллал шяраву 1980-ку шинал. Ттул бу­ттайн МахIаммад, ниттийн Мисиду учайссар. Вай бур учительтал. ХIакьинугу зий буссар Ккуллал 2-мур школалий. 1997-ку шинал школа къуртал бувайхту, на дуклан ухссияв Дагъусттаннал педагогикалул университетрал физкультуралул факультетрайн. Университет къуртал бувссар 2002-ку шинал. Хъиривмур шинал лавгра армиялийн.

Зана хьуну махъ, аспирантуралувунгу ув­ххун, зий уссияв физкультуралул дарс дихьлай гава университетраву, МахIачкъалаллал школарттай. Гьашину март зуруй бювхъунни ттуща кандидатнал диссертациягу дуруччин – педагогикалул элмурдал кандидатнал цIа ласун. Август зурул ахирдания шинай зий ура ва даврий.

— Уттигу ца суал. Учительнал давриву яла дахчаймур зат ци дурвав?
— Му дахчайсса затну хъанан дикIай курчIилшиву. ЦукунчIав учительнан курчIилшиврухьхьун мадад булун къааьркинссар.
— Барчаллагь, Камил, жул суаллахьхьун дуллусса жа­вабирттахлу.