Чани лешлай, щин дукьлай…

[dropcap]М[/dropcap]ахъсса ппурттуву чIявусса халкь аьрзирдай бур, ужагърай чани лешлай бур, лещан къабувнигу, мунил гуж чансса бур тIий. Му бакъасса, щингу дакъар тIий бурхъуншагьрулул цаппара районнай, думигу хъинну хьхьарану най дур тIий бур.
Ми гьарзатгу хIисаврайн лавсун, жу хьунабавкьуру ДР-лул паччахIлугърал тIювалул иширттал инспекциялул (Госжилинспекция) хъунама Аьли Жабраиловлущал.

— Аьли МахIаммадович, халкь цIуру-кIурулий бур цIанасса ппурттуву тIювардай щин дакъар, думигу кIюласса жартлий чIумуя чIумуйн най дур тIий. Савав цири шагьрулий щин чан шаврил?

— Мура тагьар дур цайми шагьрурдайгу, цаппара арнил районнайгу. Мунинсса сававрттугу чансса дакъар. Махъсса шиннардий чIявусса халкь бувкIунни шяраваллава шагьрурдайн. ЧIярузивурду ду­сса къатрачIа дуссар миннунсса насосру, цIу бутIуй щингу диялну дикIайссар. Амма тай къатрачIа цаймигу къатри буллай бур, миннучIа дакъар насосру, мунияту ми къатригу хIала буххан буллай бур тайра насосирттацIун. Аьркинссар цIуну бувсса къатран дузал дуван цаннасса насосру. Амма мукун буллай бакъар, щинал лагру тукунна личIлай дур.

Му бакъа­сса, шагьрулий гьарца кIанттай дурну дур чIярусса машинартту шюшайсса мойкартту, ялу-ялун ми гьарзагу хъанай дур, миннул хIисав-сан дан хъанай бакъар, цанчирча миннувату чIяруми ихтияр дакъанна дуллай буну тIий.
Яла хъунмур савав мури: ишла дуллалисса щин экьирутIлан къааьркинссарча, ми, хIачIайми щин марцI дуккангу дурну, цIунилгу махъуннай зана дуллан аьркинссар, яни цал насосрал кIункIу дурсса щин муданна ишла дуллан аьркинссар, марцIгу дуллай (оборотное водоснабжение). Циняв хъунисса шагьрурдай мукунсса система зий дуссар, жучIара ми дуллай бакъар, цуксса хIайпнугу.

[pullquote]Щинал щаллу къабуллай бухьурча — аьркин­ссар, оьвкуну управляющий компаниялул ягу ТСЖ-лул вакилнайнгу, Горводоканалданул вакилнайнгу, ккаккан дуван шарда щин дакъашиву. Мунил хIакъираву чичайссар акт. Щинал счетчикрал ккаккан дуллалиссар щин къанай душиву. Агарда му ххуллийхчил цичIав бан къахьурча, жучIан чичин аьркинссар аьрза. [/pullquote]

— Щин цинявннан гьасса дуссарив?
— Дуссар. Так тIайлану, цила ххуллий ишла дулланни аьркин­сса. Горводоканалданул гьарца щинал куб.метра хIисаврайн ласун аьркинссар.
— Щин тIювай дакъашиврул хIакъираву щийн шикаят буван аьркин­ссар, щил бувайссар мунилсса?
— Му масъала дузал буван аьркинссар управляющая компаниялул (ТСЖ-лул).

— Щинал щаллу къабуллай бухьурча, щинахлу­сса багьа къабулун шай­ссарив?
— Гьай-гьай, шайссар. Так аьркинссар, оьвкуну ялувсса компаниялул ягу ТСЖ-лул вакилнайнгу, Горводоканалданул вакилнайнгу, ккаккан дуван шарда щин дакъашиву. Мунил хIакъираву чичайссар акт. Щинал счетчикрал ккаккан дуллалиссар щин къанай душиву. Агарда му ххуллийхчил цичIав бан къахьурча, жучIан чичин аьркинссар аьрза.

— Инсантурал бур цамургу буруккин – чирахъру чIявуну лешлай бур тIисса, лещан къабувмур чIумалгу, ток (напряжение) чансса бур тIисса. Мунил савав цири?
— Мунил сававгу укун­сса дур. Жува нукIугу учарду агьали шагьрурдай, хаснува МахIачкъалалив, гьарза хъанай бур, къатригу чIяру хъанай дур, мунин лархьхьуну хъинну чIяру хъанай дур токрай зузи­сса затругу. Шагьрулулсса дакъа, щаллагу республикалул токрал ххаллу (сетьру) дух дурккун дур, миннуйн гуж багьлай бур. Мяйжанссар цIусса къатри дурукун, Горэлектросетирдал аьркин­ссар миннунсса токгу ххишалану итабакьлан. Амма му кьяйда-кьанун щаллу дуллай бакъар. ЦIусса хъуни къатри гьарза хъанай дур, амма ток гава даражалий личIлай бур.
— Гьашину цIусса шиная шинмай къатрал заллухъру буржлув буллай бур цIусса электрон счетчикру дишин. Дагэлектросетирдал ккаккан дуллай бур так «Меркурий» тIисса счетчикру дишин. Амма ттучаннайгу, базардавугу дахлай бур цаймигу журардал электрон счетчикру. Масалдаран, дур счетчик­ру, 220 вольтраяр яларайсса, учиннуча, 180 вольт бухьурча токрал ххаллаву, счетчик цурдара дацIайсса. Ми мадишари тIий бур горсетрал зузалт, диширчагу, пломба бихьлай ба­къар. Му циванни?
— Циван бикIави, миннан кIулссархха, ток чанну бухьурча, счетчик дацIайшиву, ми­кку акт чичингу аьркин бакъашиву. Амма къатрал залуннахь ихтияр дуссар ччимур журалул электрон счетчик дишин. Горэлектросетрал зузалагу буржлув­ссар, га счетчик кьамулгу дурну, ганий пломба бищун.

— Управляющий компаниялул ягу ТСЖ-лул цалва буржру бартбигьлай бакъахьурча, ми танмихIрайн кIункIу буван къашайссарив?
— Шайссар, бугу-байссар. Агарда управляющий компаниялул цалла даву къадуллай бухьурча, ягу дачIи-кьачIину дуллай бухьурча, миннуща зеххайссар лицензия. Яла миннахь ихтияр дакъассар зун.

— Уттинин хьуссарив цавагу мукунсса иш?
— Хьуссар, дукIу жу зерхху­ссар ца управляющий компаниялуща лицензия арбитраж судрайхчил. ЦIанасса ппурттувугу цамур компаниялуща зеххин хIадур хъанай буру, документру судрай буссар.

Ихтилат бувссар
ХI. Аьдиловлул