«Левхссара» нагу Аьламравун

[dropcap]Н[/dropcap]агу къуртал бувссар Гъумучиял школа 1958 шинал. Ттухь математикалул дарс дирхьуссар Юсуп Айгуновичлул (аьпа баннав цал), физика дирхьуссар Эльза Алексеевнал, ­оьрус мазрал дарс дишайва Аделаида Яковлевнал, астрономия – Нураттин МахIаммадовичлул. Гъумук дуклай бивкIсса шанна шин хъанай дур ттул оьрмулуву яла ххарими, яла тяхъами, ларайсса кIулшиву ларсми шинну.
[dropcap]Н[/dropcap]а математикалул ягу физикалул «4» нажагь бакъа къаласайссия. Му кьини ттун дуниял ялун дагьайва. Хъинну ххираяв на Аделаида Яковлевнангу.

ДакIния къауккай ттун Нураттин МахIаммадовичгу. Мунал сурат ххал шайхту «Илчи» кказитрай, хьхьичI авцIунни цувагу, мунал дарсругу. Нураттин ия чIун оьнна гьан къадай­сса, зикь ивкIсса, лазилавкьу­сса жагьил. Муналгу, жулгу дянив муксса оьрмулул тапаватшиву дакъая. Мунал бивтсса ца я гьашайва жун хъярчру буллай байбиширчан гацIана кьабагьан. Нураттиннул жухь учайва, цамур кьини дишинну хъярчирдал дарс куну.

Му дарс дишин классравун увххун, цала столданучIан ияннин, жух къауругайва, амма, журналгу столданий бивхьуну, урувгсса чIумал, жу пахъ багьайссияв. Нураттиннун цала дарс хъинну ххирая, кIугу- кIулъя. Мунал жухь луттирай бакъасса чIявусса затругу бусайва. Муналли ттун лахьхьин бувсса Дуниял ва Аьлам цанния ца личIи дан. Дарусса хьхьуну школалул хIаятравун бавтIун, бусайва жухь цIурттаяту, миннул хасиятирттая. Аьсса-Ххуллу циривгу.

Нураттиннул дихьлахьи­сса дарсирдал ттуву кIива умуд бивхьуна. Ца кьини ганал жухь увкуна: «Аьламравун биян ччарча, Калуга шагьрулий буссар Циалковскийл абсерватория, ­аьлам ххал бан тиккун гьан бюхъай­ссар», — куну. Ттун ми махъру абадлий дакIний ливчIуна, му хьун къабюхъайсса затну чIалан бивкIуна. Амма ттун бахтти хьуна.

Цалчинмур умуд ттул бартлавгссар, — нагу хьура математикалул ва физикалул учитель, 32 шинай дарсру дирхьуссар МахIачкъала шагьрулул школарттай (10 шин – 7-мур школалий, 22 шин – 10-мур школалий ва 23 шин – Лаккуй).
1985 шинал, ттула классрал оьрчIругу бувцуну, на лавгссара Калугалийн, тикку жу «левхссару Аьламравун». Бартлавгуна ттул кIилчинмур умудгу.

Ялагу Нураттиннул жухь бусайва жула тарих байбишиннин 300 шинал хьхьичIсса грекнал аьлимчу Архимедлул давурттая. Бувсуна мунал чIярусса канихчичрурду душиву Египетнаву Александрия шагьрулийсса библиотекалий, цувгу хъана­хъисса дунияллий яла хъунмур библиотекану. Ххал бан гьан ччай, къабювхъунма ливчIссара. Амма, ШавкIрав математикалул ва физикалул дарсру дихьлай буна, на Гъумучиял лицейрал хьхьичIунсса оьрчIахь ялун ххисса кIулшиву дулаврил кружок дишайссия, «ЧIава Архимед» тIисса. Микку Архимедлул механизмарттащал зий бикIайссияв. АцIунния ливчу­сса дипломру ва грамотартту ларсъссар республикалий конкурсирттай.

Ва ттул барачатсса даврил ххуллул кумагчину хьуссар учительтуралгу учитель Нураттин МахIаммадович.
ЦIунилва-цIунилгу тIивтIуну Гъумучиял лицей, мунин Нураттин Маммаевлул цIа дизарча хъина.

Гуламан Исяева,
лавайсса даражалул учитель