Ччяни дугьан бучIисса 7 ахънилсса

1. Кьая (ятIулмур ва лухIи­мур). Цалчинма цалчинсса марсри хIадур бувара ва ахънилссаннун. Кьая сезондалул лахъишиврий цимилвагу бугьан бюхълай бур, цалчинма-цалчиннив – аьрщи дассайхтура. Щалагу гъинттул кьая кананшиврул хъирив бугьайми кьая хьхьичIминнул цалчинсса чIапIив хьуннинма бугьияра.
Язи бугьияра бугьансса був­цIу-кьувцIуну чIалачIисса гьанна, цIил щинавун бивчуну, щинал ялун бувкми экьибичияра. ЛивчIми гьанна бугьияра, кувнния кув 2-4 см. архну, 1-2 см. куртIшиврий. Кьаяран ххирассар хъартусса, кIукIлусса аьрщи.

2. КьурчIу. Ва ххяххия дугьан бучIиссар ччимур чIумал, амма цуксса ччяни дургьурив, муксса хъинссар, цанчирча кьурчIун ххирану тIий хъартусса аьрщи.

3. Салат. Ва уртту кIинттулла къадургьухьурча, дугьияра мугьлат бакъа, цIанара. Инттухунмай бугьайми сортирдал салат ччяни дияйссар, мунияту ми шай­ссаксса ччяни дугьангу аьркин­ссар. Дургьуну 5-6 гьантлувун личинтIиссар ми аьрщарава. Жагьилсса чIапIал духIайссар -6 градусрайн дияннинсса дяркъу.

4. Хъахъи къур. Къур дугьан чIал хьухьурча, ми ччяни ххяхланшиврул, марслуйн гьарца кьини диялсса щин дутIлатIияра, акъарив ххякъарххунма, кьаркьсса аьрщаравура личIан бю­хъайссар гьанна. Къур ца низамрай, ца щуттай дургьуну хъин­ссар, щала марслуйх гьанна ппив бувну дургьунунияр. Къурун ххирассар тIивтIусса, чани ххишала­сса кIану.

5. Сельдерей. Ва урттул рассадалулсса февральданийва бувну хъинссар. ХIадурсса ра­ссада духьурча, дугьияра ми, мархри щаллуну аьрщараву хьуну, ялув анжагъ чIапIив личIансса куццуй.
Гьанна бугьлай бухьурча, 10 кв.м. аьрщаран 1 грамм гьаннарал диял шайссар. Ва урттуран ххирассар пара.

6. Гъаран. Ччясса интния чIалсса ссутнийн бияннин дачардай ххяххан дуллалисса урттураву ва духьунссар яла машгьурмур. Ссупралий муданна ва уртту ччай духьурча, щала сезондалий дугьлагьияра ва 10-15 гьантта лях гьан бивтун.

7. Петрушка. Ва уртту дугьайссар кIийлла: ччясса интту ва ссуттихуннай – октябрь зуруй. Ва урттурал гьанна кьянкьассар, мунияту, бугьлан хьхьичI, щинаву аьраян бувну, шаппа бунува ххяхлай байбишин бувну хъинссар.
Ва уртту ххютуя нигьа къадусайссар. ЧIярусса хъатругу къа­ххирассар. Хъинну кьаркьсса аьрщарай тIурча, хьунтIиссар сок чансса, витаминнал къадурччу­сса уртту.
ХIадур бувссар
Бадрижамал Аьлиевал