ТIайлабацIусса ва асардал вибувцIусса аьрххи

[dropcap]Л[/dropcap]акрал театрданул Аьшттарханнай ккаккан бунни Апанни Къапиевлул дяъвилийсса чичрурдайнусса «ДайкъалиртIусса макь» (режиссер Ислам Казиев) ва У. Шекспирдул «Гамлет» (болгарнал режиссер Богдан Петканин) тIисса спектакиллу.

[dropcap]Ф[/dropcap]едерал центрданул гастроллал проектирдансса кабакьаврийну «Большие гастроли» тIисса регионнал дянивсса программалул лагрулий бигьалагай гьантрай кувнначIан кув гастроллай лавгунни Апанни Къапиевлул цIанийсса Лакрал ва Аьшттарханнал театрду.
МахIачкъалалив Оьруснал театрданул хъунмур залдануву Аьш­ттарханнал театрданул ккаккан бунни Л. Н. Толстойл «Анна Каренина» романдалийнусса ва А. П. Чеховлул хавардайнусса «Гьавасирттал лама» тIисса спектакллу.
Лакрал театрданул Аьшттарханнай ккаккан бунни Апанни Къапиевлул дяъвилийсса чичрурдаясса «ДайкъалиртIусса макь» (режиссер Ислам Казиев) ва У. Шекспирдул «Гамлет» (болгарнал режиссер Богдан Петканин) тIисса спектакиллу.


Спектакль байбишин хьхьичI театрданул хъамал кьамул бай къатлуву хьуна «Каспийская столица России» телевидениялул, ТАСС-рал, «Человек плюс» журналданул, «Каспий» тIисса кказит-журналлу итабакьай къатлул журналистуращалсса пресс-конференция. Муний театрданул директор МахIаммад ХIусайновлул бувсуна Лакрал театрданул тарихрая, Апанни Къапиевлул оьрмулия ва творчествалия. Хъунама режиссер, Дагъусттаннал Халкьуннал артист Аслан МахIаммадовлул бувсуна репертуардания, театрданущал зузисса режиссертурая, актертурая. Спектакллаву агьамми роллу дургьусса Ислам МахIаммадовлул («ДайкъалиртIусса макь», Апанни Къапиев) ва Артур Абачараевлул (Гамлет) бувсуна цала роллая.


Апанни Къапиевлул макь тамашачитурал мукьайн кIура дарунни

Гастроллу хьунни кIира кьинисса. ХьхьичIмур кьини ккаккан бунни «ДайкъалиртIусса макь». ХIакьину дунияллийсса аьраттал­сса тагьаргу хIисавравун ларсун, ватан ххирашиврул темалух хъуннасса къулагъас дуллай бур Лакрал театрданул каялувчитал.
Апанни Къапиевлул цIа къакIулхьурчагу, тамашачитал личIлулну вичIидирхьуну бия. Спектакллу тамашачитуран хIазсса, хъянсса ххирархха муданма. Ва спектакльданух тIурча, байбивхьуну къуртал хьунцIа, залдануву баллай бур анжагъ цавунма цив­ппа аьтIисса чIурду ва гьарца бутIул хъирив гурну ришлашисса хъатру. ХIажиаьли ХIажиаьлиевлул лакку мазрайсса балайлия махъгума хъунмасса хIаллай хъатру ришлай бия.
Цимил ккаккарчагу, цIунилва-цIунил лаласлай бура навагу Апанни Къапиевлул пасихIсса мазрай дяъвилия бусласисса ххару, ми ттун цаннияр цал бюхлай бур.

«Ярагъ, самолетру, танкарду дакъар дяъвилий яла аьркинсса, яла аьркинма инсанни. Дяъвилий ялагу аьркинсса ци дур учирча – ссавур».

«КутIасса оьрмулий ттущава ци лаласун бювхъунни учирча? — Ва оьрмулий цичIар нахIакьсса дакъар – ххуймур бикIу, оьккимур бикIу. Оьрмулул гьарзат хIисавравун ласай­сса бур, ми цимурца та-бунугу бучIигу лякъинтIиссар».

«Заллухъру бакъа лирчIсса ччур­ччусса къатри, парча-тика бувсса багъ. Так царай хъункIултIутIив дур дурагу лирчIун оьттул ва къювулул оьттубацIурду хьусса. Тасса-тарив дакьаву диркIсса, лелуххант балайрду тIий бивкIсса кIанттай лирчIун дур, анжагъ, жаназарттал дургьу­сса хъуру. Къув-аьслил ва цIупарданул мазрай буслан аьркинни дяъвилия».

«Дяъвилий оьрму ва бивкIу хъачIрай хъачI дирхьуну най буссар, загьрулул шаттирдай най буссар. ХIатта ясирну биривминнал оь хIачIлачIиссагума ишру ккавкссар ттун».

«Дяъвилий къаруртIусса макь на ттущалла ласунтIиссар. Агарда, цикссагу шинну ларгун махъ, ттул гьав ппив дарча, гиву лякъинтIиссар сагъну уний къаруртIунна лирчIсса, чIутIуйн дурксса ттул макь».
Вай мукъурттийну къуртал хъанай бур спектакль. Апанни Къапиевлул, кьаруртIунна лирчIун, чIутIуйн дурксса макь кIура дарунни тамашачитурал мукьайн. Дяъвилий ливтIуминнахсса макьри гай, ттигу цимирагу никирай къакьакьантIисса.

Ссавур да, хIиллардал
аьш та-дунугу,
Ашкара хьунтIиссар,
чув дурччунугу…

Хъиривмур кьини ккаккан бувна У. Шекспирдул «Гамлет».
Пьесалувусса ишру ХV-мур ттуршукулий хъанай бухьурчагу, ххюра ттуршуку ларгун махъгу хъуннар мунил агьамшиву. Оьрмулуву цичIар даххана хьуну дакъар – яхI-намус, мяърипат даххаву, лавмартшиву, «хIарансса хъуслих кьанун машан ласласаву». Бакъаривла, туну, хIакьинугу хIакьсса «Жула заманнай щялмахъ бакъасса инсан хьунаакьай ацIазаруннава ца» тIисса Гамлетлул махъру?
Бан-бит бакъа личIан увсса Гамлет, хIакьмур аьч баншиврул, авлия хьу мишан дуллай, бунияла авлия шаврил дазуй авцIуну ур. Амма га анавар уклай акъар цала лагма-ялттуминнал дуллалисса оьшивурттахьхьун жаваб дулун. «ЯхI бан ягу къабан?» – ва бур ганал хьхьичI бавцIусса суал. Ганан ччай бур дунияллийх ппив хьусса оьшивурттал савав аьч дан. Цала идеаллу бакIуйн къабуккайшиврий дакI дацIайхту, Гамлетлул кьаритай дуниял, амма абадлий вихнува личIлай ур цала идеаллайн.
Аьшттарханнал тамашачитал мяйжаннугу хъамаллурал хIурмат бусса бушиврулъяв, юхссагу жула актертураща Шекспирдул мазрайну оьрмулул хIакьмур тамашачитурал дакIурдичIан биян бан бюхъавуяв къакIула, спектакль бунияла бюхттулсса даражалий кьамул бувуна.

Лакрал театрданул аьрххилия бусанну хъиривмур номерданийгу.

Лажин хIадур дурссар
Зулайхат Тахакьаевал