Закондалул ххуллий зий буру

[dropcap]Н[/dropcap]оябрь зурул 20-нний МахIачкъалалив Миграциялул управлениялий хьунни ва идаралий агьалинан дуллалисса паччахIлугърал куклушиннардая бусласисса ва ЦIунтIиннал райондалий ччурччуссаМокок шяраваллил халкьуннан кумаг баврил хIакъиравусса бувчIин бавуртту дуллалисса управлениялул хъунама МахIаммад МахIаммадовлул пресс-конференция.

А. Аьбдуллаева
[dropcap]К[/dropcap]онференциялий гьуртту хьунни управлениялул хъунаманал хъиривчутал Арсен Амирханов ва Давуд Аьбдуллаев, отделданул хъунама Играм МахIаммадов ва ЦIунтIиннал райондалул бакIчи Пахруттин МахIаммадов. Байбихьулий МахIаммад МахIаммадовлул бувсунни ларгсса нюжмардий Миграциялул управлениялул зузалт кIизивулийсса цIусса цинярда шартIру дузал дурсса къатравун бивзшиву.
ЦIусса къатраву цалчинмур зивулий бур 4 гьарта-гьарзасса, чаннасса заллу, 25 чIавахьулу бур агьалинан паччахIлугърал хIаллихшиннарду дуллалисса. КIилчинмур зивулий бур администрациялул управление.
— Зун кIулссар, хьхьичIра цуксса очерду диркIссарив, цукун авара хъанай бивкIссарив инсантал паспортру ласласисса ва цаймигу миграциялул управлениялийн багьайсса масъалартту щаллу бан багьлагьисса чIумал.
ХьхьичIва дазул кьатIаллил паспортру ца-кIива чIавахьулттийх буллай бивкIхьурча, утти ми буллай буссар 5 кабинетраву, 5 чIавахьулттийх. ЧIаравва буссар Аьрасатнал паспортиртталсса буллалисса 6 чIавахьулу.
Зий дуссар инсантуран патентру, зунсса ихтиярду дуллалисса отдел. АрхIала ттурша инсан кьамул ан бюхъайссар ва отделданий. Чил билаятирттал паспортру буллалисса кIанттурдай гьантлун 500-ннийн бивсса инсантал кьамул бувсса чIунну шай. ХьхьичIра ва хIаллихшинна дуллалисса кIанттурдайгу лахъисса очерду дикIайссия.
ЧIявусса дагъусттанлувтал бур гъурбатрай бивкIун, утти ватандалийн зана хьун ччисса. Буссар зал миннал масъаларттаха зузиссагу. Шиккугу гьантлун 100-150 инсан кьамул айссар жул зузалтрал.
Буссар жучIа личIисса зал гужирай бувцуну бувкIсса инсантуращал зузиссагу. Вай бур Аьрасатнал, Дагъусттаннал аьрщарай закондалуцIун къабавкьуну зузисса ягу ялапар хъанахъисса инсантал.
Управлениялул къатраву буссар мюрщи оьрчIансса площадка, бивхьуну буссар хIаллихшиннардахсса багьа булунсса терминаллу. Респуб­ликалул шагьрурдай ва районнайгу жун укуннасса шартIру дузал дан ччай бур.
Строительствалул давуртту най дуссар Дарбантлив, Шамилкъалалий къуртал шавай дуссар, Бущи­хъав, Къизлардай, Хасавюртрай, Къизилюртлив, Избербашрай. Тарумовкалий, Бабаюртлив щаллу дурссар. Най дуссар давуртту Къаякантлив, Къарабудахкантлив.
Цавагу миграциялул пунктрай жула инсантал (аьрасатлувтал), дагъусттанлувтал кабинетирттаву кьамул къабуллантIиссар. Циняр хIаллихшиннарду дуллалиссар гьарцимурца пIякь диркIун чIалачIисса заллаву. Аьрасатнаву хьхьичIра-хьхьичI жучIарар укунсса шартIру дузал дурсса.
АцIва зурул дянив управлениялул дурсса хIаллихшиннардах, ларсъсса аькIрах жу дирчуссар республикалул бюджетравун 400 миллион арцул. Так патентру булаврих (ми булайссар виза дакъана жула аьрщарайн бучIан шайсса СНГ-лул билаятирттал агьалинан) жу дирчуссар республикалул бюджетравун 135 миллион арцул. (ларгсса шинал – 62 млн.). ХIисав дувара зура, цуксса даву дурну дурив, гьашину жу буллуссар 909 азаллий 700-нния ливчусса патент.
Ларгсса шинал буллуссия 5 азарунния ливчусса, – бувсунни МахIаммад МахIаммадовлул. Хъирив ванал бувчIин бавуртту дунни ЦIунтIиннал райондалий ччурччусса Мокок шяраваллил халкьуннан компенсацияртту булаврил хIакъираву.
ДакIнийн бутан, токрал ххалла­цIух цIу ларчIун кIицI ларгсса шяраву 83 къатта ччувччуссия, миннувух администрациялулми къатригу. 483 инсан къатта-къуш бакъа ливчIссар, миннава 193 оьрчI.
Дагъусттаннал МВД-лул Миграциялул управлениялул учетрайн бувну, 251 инсаннал цIа дусса сияхI тIайла дурккун дур Дагъусттаннал МЧС-райн. Ва сияхIравун багьсса инсантуран дулунтIий дур арцуйнусса компенсация.
Цанма бивсса заралданух лахъаву дувара тIисса аьрзри тIурча буллуну бур МЧС-райн 591 инсаннал, амма так 251 инсанначIа бур компенсация дан аьркин багьлагьисса цинявппа документру. МахIаммад МахIаммадовлул кIицI лавгунни компенсация ласун кIа шяраву ялапар хъанай икIаву къагьашиву.
Ванал бувсунни, хъиривлаявур­тту дуллалисса чIумал компенсация ласун аьрзри буллусса инсантурал сияхIраву, ччурччусса къатраву къабивкIсса цайми шагьрурдай ва регионнай ялапар хъанахъисса инсантурал цIардугу ляркъушиву.
— Укунсса тагьарданий республикалул Виваллил иширттал министерство закондалул хху­ттава къабув­ккун зузиссар, миннай аьй-бювкьурду буллалаву къатIайлассар, — увкунни МахIаммад МахIаммадовлул.
ЦIу ларчIун зарал бивсса инсантуран закондалийн бувну 100 азарда къуруш арцул ца инсаннан хIисав дурну дуллантIий бур. Ца кулпатран 300 азаруннияр ххишаласса дулун ккаккан бувну бакъар.
Закондалул ххуттай сияхIру дурсса Виваллил иширттал министерствалий аьй-бювкьурду дуллалаву нахIакьданссар, — увкунни МахIаммад МахIаммадовлул.