Гьарза хьуну дур бугъма (свинка) ва мусикъеп (корь), чIявуми инсантурал прививкарду къадуллалаврийн бувну. Закондалийн бувну прививкарду къадурсса оьрчIру оьрчIал багъравун, яслирдавун, школардайн, вузирдавун кьамул къабантIий бур.
Махъ ппурттуву жулла республикалий гьарза хъанай бур цала оьрчIайн прививкарду дан къабитлатисса ишру. Вай медициналия архсса инсанталли.
2016 шинал дайдирхьуну дур жучIара бугъмалул ва мусикъеплил эпидемия. Яла чIяруми ва журалул къашайшивуртту дур МахIачкъалалив, Къизилюртлив, Къарабудагъккантлив, Къизилюртуллал, Къумтуркъалаллал, Къаяккантуллал районнай. МахIачкъалалив сияхIрайн лавсъсса ур 812 бугъмалул къашавайсса инсан. Ва гьануцIакул духлаган даву мурадрай ххишалану прививкарду дурну дур 13 900 инсаннай.
2016 шинал ахирдания байбивхьуну, оьнийн бувккун бур мусикъеп азарданул масъалагу. ДачIи шинал дянив 36 къашайшала сияхIрайн лавсун ур. Ва цIуцIаврил къашаваймигу бур мукунма прививкартту къадурсса (81%). Мусикъеплил къашавайминнаву бур 1 шиная 5 шинайн бияннинсса оьрчIру. 70% къашавайминнал цивппа заллусса садикирттавусса оьрчIру. Шивун оьрчIру кьамул буллай бивкIун бур цукунчIавсса медициналул документ бакъа. Мусикъеплbл къашавай хьусса оьрчIан щинчIаврагу прививка дурну дакъар. Прививкарду дурсса оьрчIал, къашай хьурчангу, бигьану лахъайсса дур бугъма ва мусикъеп. Прививкарду къадурминнайн захIматну дияврицIун, хIасул хъанай дур оьрмулун нигьачIисса тагьар, хъияличIаву.
Гьай-гьай, Федерал закондалийн бувну, инсаннахь дур ихтияр прививкарду къадансса. Амма гамур чулухагу:
— къадагъа дур цамур хIукуматрайн гьан;
— чIумуйсса дуккаврил идарарттая махъаллил буллай бур, агарда эпидемиялул нигьачIаву духьурча;
— давурттайн кьамул буллай бакъар, агарда лахъай азарду диянссар тIисса нигьачIаву духьурча;
— вай цIуцIавуртту гьарза къахьунсса ва духлаган дансса мурадрай, ккаккан бувну буссар цинявппагу вузирдал студентътуран дарсру дайдишин 7 гьантлул хьхьичI ккаккан дан прививкарду дурссар тIисса сертификатру;
— прививкарду къадурсса дуклаки оьрчIру дарсирдайн итакъабакьин, мукунма садикирттава, яслирдава прививкарду къадурну заназисса оьрчIру буккан бан.
Мугъаятну бикIияра лахъай цIуцIавурттаяту.
