Мурадлул оьрмулул хъун мурад

Уттигъанну цалва оьрмулул 90 шинал юбилей кIицI ларгунни хъунасса аьлимчу, медициналул элмурдал доктор, профессор, АьФ-лул элмулул лайкь хьусса ишккакку, РАМН-рал член-корреспондент, Да­гъусттан Республикалул халкьуннал хIакин, Дагъусттан Республикалул паччахIлугърал премиялул лауреат, Асланнул арс Оьмаров Султан-Мурадлул.

Бадрижамал Аьлиева
Увну ур Султан-Мурад 1927 шинал Щурагь, щала республикалий хIурматрайсса хIакин, Гъази-Гъумучиял цIа ларгсса тухумраясса чув Асланнул ва мукунма цIанихсса Буттаевхъал тухумрая­сса ПатIиматлул кулпатраву.
Мурад Аслановичлул (гьамин, укун кIулну ур ва чIявучин) цалва оьрму, цалла кIулшивуртту ва бу­сса гуж хас бувну бур хъамитайпалул ва мунил лякьлуя бивзсса оьрчIал цIуллу-сагъшиврун.
Ца-кIира калима уттигу ванал буттал ва ниттил тухумирттая. Бу­ттал Асланнул ххаллилсса кьиматирттай къуртал бувну бур Бакуйннал университетрал медициналул факультет, зана хьуну ур аьзизсса Дагъусттаннайн. Ванал цIа хъуни­сса хIарпирдай чирчуну дур Да­гъусттаннал медициналул тарихраву. Аслан Оьмаровлул цIа дирзун дур Щурагьиял шагьрулул азарханалун.
Мурад Аслановичлул ниттилмур тухумгу бур цIа ларгсса. Ни­ттил бутта Дауд Буттаев хъанай ур Москавлив хьхьичIва-хьхьичI Лавайсса Петровско-Разумовский курсру (цIанасса Тимирязевлул академия) бувккусса дагъусттанлувтуравасса ца, мунал чирчусса элмийсса давуртту ттигу-шилагу лахьлайнма бур, миннуй цIанагу махIаттал хъанайнма бур. Мурадлул ниттил ниттиуссу Ибрагьим Ма­ккуев хъана­хъиссар, Харьковуллал университетгу къуртал бувну, дип­ломгу канихьну, Дагъусттаннайн цалчин увкIсса хIакин. Му ивтун ивкIун ур Дагъусттаннал областьрал хIакинну.
Мурад чIивину унува агьну ур спортрахун, шиккугу махIаттал хьунсса цичIав бакъар, ванал чIарав мудангу ивкIун ур ванал нитти­уссу – бусалардавун агьсса футболист Расул Буттаев. Футболданух­сса ччавугу ттигу-шилагу яхьуну дур ванаву. Мурадлул оьрчIнийсса шинну ларгун дур Щурагь, шагьрулул ва республикалул интеллигенция батIайсса къушлий. Школа Мурадлул къуртал бувну бур мусил медальданий. Школалий дук­лакисса шиннардий хъунмасса гъирарай бувккуну бур цала тта­ттал авадансса библиотека. Медициналул институтгу марцIсса ххювардай къуртал бувну, хIакиннал ххуллу байбивхьуну бур клиникалул ординатуралуву, хьхьурду-кьинирду гьан дайсса диркIун дур даврий, даврил кьюлтIшивурттал ва кIулшивурттал гьану-чIанулун ухлай. Оьрмулул 25 шинаву тIурча Мурад ивтун ур Республикалул клиникалул азарханалул гинекологиялул отделениялул хъунаману. Ва даврий зий ванал дакIних лав­хьхьуну бур щала Да­гъусттан, хъаннил ва вилттилиоьрчIал оьрмурду ххассал буллай, ва, машиналул кузоврай тIий, чай бурттий тIий, икъав­сса район къалирчIун дур республикалий. Навтлил чирахърал чаннах ванал цимивагу оьрму хха­ссал бувну бур.
Дагъусттаннал медициналул институтрал акушерствалул ва гинекологиялул кафедралул хъунаманан хIисав хьуну ур гьунар бусса жагьилсса хIакин ва му кIункIу увну ур дарс дишаврил даврийн. Мукун Мурад Аслановичлуя хьуну ур кафедралул ассистент, яла доцент, 1959 шиная тIурча, оьрмулул дурагу 32 шинаву, ивтун ур му кафедралул хъунаману.
1970-ку шинал, аьрщи сукку хьусса чIумал, ванал щала хьхьу роддомрай гьан дурну дур, хъаннил ва мюрщултрал чIарав. Зарзала дагьну махъ Мурад Аслановичлул пик­ри бувну бур Щурагь цIусса роддом буван, мукун, мунал сипталийну ва гьурттушиндарайну, бувнугу бур 2-мур роддом.
Гихунмай муналва хIара­чатрайн бувну МахIач­къалалий тIивтIуну бур шагьрулул гинекологиялул отделениягу, мукунма СССР-даний цалчинминнавух – Республикалул центргу, перинатальный центр кунмасса, «Брак и семья» цIанилусса респуб­ликалул консультация ва цаймигу идарартту.
1966 шинал дурурччуну дур докторнал диссертация. 1994 шинал увчIуну ур РАМН-лул член-корреспондентну.
Мурад Аслановичлул респуб­ликалул ва билаятрал элмулуву бивхьусса захIматрал бутIуятурив личIиссава ва хъунмасса хIаллайсса ихтилат буллан хьунссар, дазу-зума дакъасса статьяртту, элмийсса давуртту, хъиривлаявуртту, монографияртту. Мурад Аслановичлул хIадур бувну бур 200-ннийн бивсса элмулул кандидатътал ва доктортал. Ва лайкь хьуну ур «ХIурматрал лишан» ва «Дусшиврул» орденнан, личIи-личIисса медаллан.
ЧIярусса шиннардил лахъишиврий Мурад Оьмаров ивкIссар ДР-лул Хъунисриннал советрал ва республикалул комиссиярттал членну.
ЧIярусса шиннардил мутталий Мурад Аслановичлул чIарав мудангу бур аьзизсса кулпат – Хашаева Тамара ХIажимурадлул душ, лечебный факультетрал акушерствалул ва гинекологиялул кафед­ралул хъунмур, элмурдал доктор. Тамаралмур оьрмугу бур яргсса. Бувну бур ва яруссаннал миллатраясса ХIажимурад Хашаевлул (оьр­мулул 19 шинаву судьяну ивкIсса, ЦИК-рал секретарь, республикалул прокурор) ва оьрус миллатраясса Александра Прокопенкол (хIакин-педиатр) кулпатраву. Ярг­сса, дакIний личIансса гьайбат ду­сса буну тIий, Тамарайн оьвкуну бур «Тучи покидают небо» тIисса фильмравух гьуртту хьунгума. Му киносурат тамашачитурал хъинну ххуйну кьамул дурну дур, Тамарайн муния гихунмайгу оьвтIий бивкIун бур кинораву зун, амма цила язи бувгьусса медициналулмур ххуллия ти-шинмай хьуну бакъар.
Мурадлул ва Тамарал дянив хьуну ур 2 арс – Аслан ва Наби. Асланнул бувккуну бур медициналул институт, амма, ххуллу баххана бувну, хъиривва бувккуну бур Москавлий Плехановлул цIанийсса Халкьуннал хозяйствалул академия, агьну ур бизнесрахун. Наби тIима арснал бивтун бур буттал кунмасса ххуллу, амма Мурад Аслановичлуя элмурдал доктор 40 шинаву хьуну ивкIхьурча, Наби Мурадович элмурдал доктор хьуну ур оьрмулул 30 шинаву. Наби Оьмаров ур Да­гъусттаннал паччахIлугърал медициналул академиялул 1-ма проректор, профессор.
Тамарал цалчинсса ташу­луцIунсса душ Виктория зий ва ялапар хъанай бур Германнаву, Мурадлул цалчинсса ташулул душнил Зарифал тIурча, ххаллилсса даражалий дурурччуну дур кандидатшиврул диссертация (чил хIукуматирттал мазру).
Мурад Аслановичлул оьрчIал оьрчIалгу язи бувгьуну бур цала ттаттал ххуллу, вайннал кулпатраву хIакинтурал шанна-мукьра ник хъанай дур.
Ва ххаллилсса, яргсса кулпатрая цагу-кIирагу макьалалий щаллуну бусан къахьунссар.
Цалссарив, барча вил хха­ллил­сса юбилей, Мурад Асланович! Чан къахьуннав вил чаннасса симандалия иминсса пиш! Ттуршра шин дуллай ккакканнав ина вила аьзиз­сса кулпатрал, оьрчIал, миннал ирсирал ва махъсса гъан-маччанал дянив.