Аьралий бурж бартбигьин

МахIачкъалалив дайдирхьунни инттусса призыврал кампания. Аьралуннаву къуллугъ бан чIун дирминнаву мудангу бикIай аьралуннавун гьан ччиссагу, къаччиссагу, Дагъусттаннайрив аьралуннавун гьан къаччисса нажагьсса бакъа къабикIай. Му иш цал ттигу тасттикь бунни инттусса призыврал.

А. Аьбдуллаева
— Щалагу билаятрай кунма, МахIачкъалаливгу байбивхьунни жагьилтал аьралуннаву къуллугъ бан буцлай. Дагъусттаннал БакIчинал хIукмулийну МахIачкъалалия аьралуннавун буцлантIий бур, апрель зурул 3-нния байбивхьуну, июль зурул 15-ннийн бияннин. Ва чIумул дянив аьралуннавун гьан чIун дирминнал бан аьркинну бур призыврал ва медициналул комиссия, — буслай ур МахIачкъала шагьрулул аьрали комиссар Муртуз Идрисов.
Комиссиялийн военкоматрайн учIан аьркинну ур 12 азара инсан. Вайннавух бур, къатта-къушлил, кулпатрал сант дакъашиврийн, цIуллу-сагъшиврул тагьарданийн бувну, къуллугъ баву махъун дутан ччисса, личIи-личIисса категориялул инсантал, бур студентътал.
МахIачкъала шагьрулун кка­ккан дурну дур наряд – 480 инсан.
— Аьралуннавун буцлациминнаясса тIалавшиннардах бурувгун, вай къачанссар, — тIий ур шагьрулул военком.
Аьралуннаву къуллугъ бан буцлацийни хьхьичIва-хьхьичI язи бугьлай бур цахъи оьрмулул хъунисса, аьрали пишарду бу_сса, ДОСААФ-рал хIадур бувсса, ларайсса кIулшивуртту дусса ва цIуллу-цIакьсса жагьилтал.
Му бакъассагу, аьралуннавун буцинсса жагьилтал танмихIрайн кIункIу бувсса бикIан къабучIиссар. ХьхьичIва-хьхьичI сияхIраву би­кIантIий бур цивппа рязину къуллугъ бан наними.
Ванал бусласимунийн бувну, 2017-ку шиналсса призыврал кампаниялуву личIисса дахханашивуртту хьуну дакъар. Цаппарасса дахханашивуртту дурну дур къуллугъ баву махъун рутавриву. Утти техникум къуртал бувсса, дянивсса даражалул кIулшивуртту ларсъсса жагьилтуран 20 шин хьуну махъ «отсрочка» дуллай бакъар, ми цайми кIанттурдай дуклай бухьурчагума.
— Жагьилтуран аьралуннаву къуллугъ бан гьан ччай бур, цанчирча 2014 шинал январь зурул 1-нний цIакь дурсса федерал закондалийн бувну (Ф-3-170), аьралуннаву къуллугъ къабувсса жагьилтурахь ихтияр дакъар паччахIлугърал структурардаву зун. Гьай-гьай, къуллугъ бан гьан къаччими, гьар кIанай кунма, жучIавагу бур, амма жучIава мукунми хъинну чансса бур, — тIий ур Муртуз Идрисов.
Федерал закондалийн бувну (Ф3-170) аьрали билетру къабулун тIий бур призыврая махъаллил хьусса жагьилтуран. ХьхьичIва кунма, 27 шин шайхту, военкоматрайн бувкIун, аьрали билет ласун миннаща къахьун тIий бур.
— Жагьилтуран цанма цила чIумал военкоматрайн бучIан аьркинссар, бюхъайссар цу-унугу жун хъамаивтун икIан, цу-унугу аьрали сияхIрайн къаагьну икIан. Аьрали къуллугъ баврил хIакъиравусса Федерал закондалийн бувну (Ф3-53) жагьилнал баян бан аьркинссар военкоматрайн цала оьрмулуву хьу­сса цинярда дахханашивурттая кIира нюжмардул дянив. Призыв нани­сса чIумал, жу му, комиссиялийнгу гьан увну, мунал хIакъираву ца хIукму байссар. Бур гьарца призыврай букIлакIиссагу, амма жуща ми аьралуннавун тIайла буккан бюхълай бакъар. Миннан 27 шин хьусса чIумал, аьралуннавун къалагаврий миннай аьй дакъахьувкун, миннан булайссар аьрали билет.
Агана жагьил, повесткагу дур­кIун дунура, военкоматрайн увкIун акъахьурча, му аьрали къуллугърая махъаллил хьушиврун ккаллиссар. Мунахьхьун аьрали билетран кIанай хасъсса справка дулунтIиссар. Справкалул муна­хьхьун паччахIлугърал къуллугърай зунсса ихтияр къадуллали­ссар, — бувчIин буллай ур аьрали коми­ссар.
КIулсса куццуй, буссар альтернатив къуллугъ. Альтернатив къуллугъ буллай бур диндалухун багьсса, диндалийн бувну ярагъ бугьан къабучIисса инсантал. Ми хъунмурчIин, къуллугъ буллай бур медициналул идарарттай ва цаймигу зунсса инсантал бакъасса объектирдай.
Военкомнал бусласимунийн бувну, чIявуми дагъусттан оьрчIру аьра­ли карьера дан ччисса бур. Гьарица шинах военкоматрайн дучIайсса дур аьрали заведениярттаву дуклан ччиминнансса наряд. Гьашину 100 инсан ккаккан увну ур, буххан ччими тIурча ххишаласса бикIантIий бур. ЦIана аьрали къуллугърал сий хъунна­сса дур. Аьрали къуллугърайминнан ххуйсса шартIру дур, ххуйсса харжру бур, ми къатта-къушлил дузал буллай бур. Давуртту лякъин захIматсса Да­гъусттаннай укунсса кIанттурду хъиннува бусравну бур. Цивппа дагъусттан оьрчIругу аьрали пишардацIун бавкьусса бур. ХъунмурчIин вай буцлай бур инженертал шайсса аьрали заведениярттавун, мукунма кадрарду биялну бакъасса техникалул, авиациялул ва хьхьирил аьра­луннавун. Бур жула жагьилтураву аьралуннал ва медициналул, национал гвардиялул аьра­луннал институтирттавун буххан ччисса, амма мукунсса кIанттурду чансса бур. Бур чIявусса дагъусттан оьрчIру контрактрай къуллугъ буллалиссагу.
Апрель зурул 17-нний призывниктурал цалчинсса команда тIайла дуккантIиссар республикалул цачIун шай пунктрайн, шанма гьантлува ми тIайла буккантIиссар цала-цала частирдавун. Ми къуллугъ буллантIиссар билаятрал личIи-личIисса субъектирдай.