Дагъусттаннал спортсментурал бюхттулну лавсун най буссар билаятрал ттугъ

41_4Fiht Night компаниялул генеральный продюсер Камил ХIажиев ур Ккурккуллал шяравасса кIива уздансса агьулданул арс. Ва увну ур Москавлив тарихрал элмурдал доктор, профессор Аьвдурашидлул ва врач-терапевт Элеонорал кулпатраву. Мусил медальданий къуртал бувну бур Москавуллал №126 школа.
2004 шинал къуртал бувну бур СГУ-рал юриспруденциялул факультет ва РГУФК. 2003 шинал лавсъссар джиу-джитсулул дунияллул кубок, 2006 шинал хьуссар боевой самболул Москавуллал чемпион. Ва ур джиу-джитсулул международный классрал спортрал мастер,самболул спортрал мастер, самболул лавайсса категориялул тренер, Москавуллал ММА Федерациялул вице-президент. 2012 шинал къуртал бувну бур институт повышения квалификации и переподготовки кадров. Вара шинал цала партнер Бату Хасиковлущал итабавкьуну бур «За спортивную страну» тIисса проект. Ванал продюсершиву дурну дур цимирагу хIала-ккаласса бияврил турнирдал.

ХIала-ккаласса бияврил спорт хIакьинусса кьини ца яла сий думур, жагьилтуран ляличIинува гъира бумур бур, хаснува жучIава, Дагъусттаннай. Ва журалул спорт­рал бяст-ччаллу нанисса чIумал, тамашачитурангу хъуннасса байран шай.
ЧIявусса машгьурсса спортсментал гьуртту хъанахъисса хIала-ккаласса бияврил турнир хьунтIишиву Дагъусттаннай зурул хьхьичIва кIулну бия жулва инсантуран ва ссавур духларгун ялугьлай бия му кьини дучIаннин.
Ахиргу, ккаккан дурсса кьини, сентябрь зурул 25-нний, Каспийскалий, Аьли Аьлиевлул цIанийсса Спортрал Дворецраву ларгунни дунияллул даражалийсса спортрал байран – турнир Fight Nights Dagestan.
6000 инсан лагайсса Спортрал Дворец ва кьини щапI авкуну, бацIанссавагу кIану бакъа бувцIуну бия. Тамашачитуравугу бия оьрмулул мюрщиминная бугьараминнайн бияннин. ЧIалай бия Дагъусттаннал тамашачитал, спорт ххирами укунсса бяст-ччаллах мякь бувккун бушиву.
Ва турнирданул сиптачи ва сакиншинначи, спорт ххираминнан нукIува бусрав хьусса, Fight nights компаниялул генеральный продюсер, Ккурккуллал шяравасса Камил ХIажиевлул цала чулуха биялсса билетру бахшиш бувну бия Ккур­ккуллал шяраваллил жяматрангу. Каспийскалий турнир нанисса кьини щар дачIра дурккун дия тIий буслай бия инсантал.
Турнир нанисса кьини мажал къабикIантIишиву бувчIлай, на икьрал дурссия Камиллущал, турнирданул хIасиллугу кIул хьуну махъ, хъирив кьини хьунабакьин, къаккаркнахьгу турнирдания бусан.
— Камил, ссацIун дархIуну, ци мурадрай дурссар цIана Дагъусттаннай ва турнир?
— Дагъусттаннай ва турнир цIана даврил мяъна мури, ва чIумал Дагъусттаннай кьинирду даркьу­сса дикIай. Ссутнил дайдихьу Да­гъусттаннай яла ххуймур чIун дур. Тиха-шиха бувкIмигу гьан бувасса, шиккувамигу отпускардая зана хьуну, цIусса иширттах, цIусса хавардах мякь бувккун, телевизордах щябикIайсса чIун дур. Му зат хIисавравун ласарду, цанчирча жул турнир ккаккан дайссар федерал каналданий тIайланнасса эфирданий щалва Аьрасатнаву. Жулва тамашачитурахь Дагъусттанная ххуймур бусаву, жула спортсменталгу, тамашачиталгу ккаккан баву бия жул мурад. Ттулва пикрилий, му бартлавгунни.
— Аьмну цими спортсмен гьуртту хьуссар турнирданий, циксса бивкIссар цайми билаятирттаясса?
— Цимиягу 28 спортсмен гьуртту хьуссар бяст-ччалливу. Миннава 6 спортсмен ивкIссар дазул кьатIату увкIсса. Буссия спортсментал Бразилиянава, Американава, Польшанава, СНГ-лул хIукуматирттая бувкIсса.
Жул турнир тIайланнасса эфирданий, Аьрасатнаву дакъассагу, кьатIаллил билаятирттайгу, масала, Американаву, ккаккан дувайссар. Мунияту жун чара бакъа цайми билаятирттал спортсменталгу кIункIу бан аьркинссар.
Спортсментурал даражалух ва аьдадрах бурувгун, турнир дунияллул даражалийсса хьуссар. Тиха-шиха бувкIми — спортсментал, миннащал архIалми ва хъамал аьмну 250-нния ливчусса инсантал буссия.
— Дагъусттанналми спортсментурава цу гьуртту хьуссар бяст-ччаллаву. Миннал бияврил хIасиллу цукунсса хьур?
— Дагъусттаннал спортсментурава турнирданий гьуртту хьуссар дунияллул чемпион «ЛухIи цIиникь» Расул Мирзаев. Му Американава­сса Кевин Крумлущал данди увккун ххув хьуссар. Турнирданий мукунма гьуртту хьуссар Мавлид Хайбулаев, АхIмад Халиев, Аюб Гьимбатов.
Буссия, мукунма, уттигу машгьур хьун бувасса, амма гьунар бусса, ялун бучIантIисса жагьилсса спортсментал. Лак ххари бан бусанна, жагьилсса спортсментураву 3 лакку оьрчI уссия. КIия, Сурен Осипов ва Шамил ХIамзаев, цалчинсса биявриву цаннащал ца бувккунни. Цаягу ух къавхьуну (ничья хьуну) къуртал хьунни миннал бяст-ччал. Так вайннал бияву хьунни турнирданий ничьялий къуртал хьу­сса. КIилчинмур биявриву гьунар бусса жагьилсса жула лакку оьрчI Залимхан Юсупов, Москавлиясса спортсменнащал данди увккун, ххув хьунни.
— Циван гьуртту къавхьу­ссар турнирданий машгьурсса Аьли Багьауттинов ва Мурад Мачаев?
— Аьли Багьауттинов октябрь зурул 3-нний Американавусса биявурттаву гьуртту хьун лавгссар, Мурад Мачаев хIажлий ур.
— ХIала-ккаласса бияврил спортраву вин ляличIинура цуми тренертурал цIарду кIицI дан ччива?
— Ва журалул спортраву лавай­сса даражалул тренертал чансса бакъар. Ми циняв кIицI булларча, лахъисса сияхI хьунссар, учин ччива так, жучIава ялу-ялун чIяву хъанай бур ххуйсса кадрарду, спортсментал бикIу, тренертал бикIу.
— Бусравсса хъамаллуравухгу бухьунссияхха машгьур­сса спортсментал?
— Бусравсса хъамаллуравух бу­ссия хIала-ккаласса бияврил спорт­раву дунияллийх цIа дурксса супер цIуртти, ИFС-рал (дунияллий яла сий думур организация) чемпионтал Андреан Сильва ва Фабрицио Вердум. Мукунма буссия ттул дустал, ччя-ччяни Дагъусттаннайн бучIайсса, профессионалтурал дянив цимилагу кик-боксинграл дунияллул чемпион хьусса Бату Хасиков ва Владимир Минеев. Бусравсса хъамал хIисаврайгу, бяст-ччаллил гьурттучитал хIисаврайгу буссия Расул Мирзаев ва Виталий Минаков. Виталий Минаков ва турнирданий Бразилнал спортсмен Мондрагоннущал ччалли увкссар. Цинявппа кIицI къалагланна, так учин ччива, цинявппагу тиха-шиха жучIанма бувкIсса хъамал лавгссар шичча Дагъусттангу ккавккун, яла ххуйми асардалгу вибувцIуну.
— Хъамаллуращал, дустуращал буттал шяравун Ккурк­­лив къалавграв?
— ХIайп, ва ххуллух ттуща ми зунттавунмай бувцуну гьан къавхьунни. Ттун пикри буссия Ла­ккуйнгу, Яруссаннал шяраваллавунгу гьан миннащал. ЧIун дакъашиврийн бувну, къавхьунни.
— Турнирданий яла ягинмур, винма яла ххуй бивзмур бяст-ччал цумур хьур?
— Турнирданий 14 бяст-ччал хьуссар. ДакIний личIансса, ягин­сса данди бацIаву хьунни АхIмад Аьлиев­лул ва Венер Галиевлул дянив. ХIайп, жула дагъусттан оьрчI ух хьунни, амма кIиягу спортсмен бикIайкунсса биюлт бия, миннал бяст-ччал буниялагу цинявннан дакIний личIансса хьунни. Му бяст-ччал турнирданул яла ххуймур поединокран хIисав бунни. Мукунсса чIумал кIиягу спортсменнан дулун ккаккан дурсса хасъсса премия дикIайссар.
— Цими судья уссия турнирданий? Судьятурая рязи бакъасса кIанттурдугу шай спортрал бяст-ччаллаву, ина рязину ливчIрав минная?
— Жул турнирданий ца судья уссия Американавасса, кIия Дагъусттаннаясса, кIия Москавлиясса. Вайннал тIайлашиврий цукунчIавсса щак бикIан къабюхъайссар.
ЧIявуну тамашачитураву бяйкьусса пикри бикIай, агана бяст-ччал цания ца спортсменнал Ватандалий най бухьурча, мунан ххув хьунсса шартIру ххишаласса дусса кунмасса. Гьич. Ва турнирданий, масала, Дагъусттаннал спортсмен Бахачали Бахачалиев ва башкир Руслан Яманбаев данди бувксса бяст-ччалливу спортсментал цаннаяр ца лувну къабивкIнугу, ххувшаву дуллунни Башкирнавасса спортсменнан. Ва иширайнугу мяйжан хъанай бур судьятал тIайласса, марцIсса бивкIшиву.
— Камил, архсса билаятирттаясса спортсменталгу бучIан бувсса укунсса даражалул турнир дуван диял­сса харжлугъгу аьркинни. КьюлтIсса зат бакъахьурча, цари зул спонсортал?
— Мяйжаннугу, жул буссар ка-кумаг буллалисса, чIарав бацI­лацIисса инсантал. Амма Дагъус­ттаннайсса турнир жу так жулла арцух дарду. Жул компаниялул партнер хъанахъиссар «Сумма» тIисса группа ва компаниялул каялувчи Зиявуттин МахIаммадов. Зиявуттин МахIаммадовлун хъинну ххирар хIала-ккаласса биявуртту. Мудангу жун кумаг буллай, жул чIарав уссар.
На ххарира жущава цачIу Да­гъусттаннайгу, Аьрасатнавугу спорт хьхьичIунмай бансса давуртту дан бюхълай тIий.
— Цукун ларгри турнир? Ссаяту рязину ягу къарязину ливчIра инава?
— Турнир ттунна ччисса, дан дакIний диркIсса куццуй ларгунни. Ца диялдакъашиву му хьунни – тамашачитуран стадиондалий бигьашиву къархьунни. Турнир ккаккан ччиминнан цинявннан кIанттурду биял къавхьунни, 6 азара инсан лагайсса Дворецравун 8 азаруннийн бивсса инсантал бавтIун бия. ЧIявуссаннан, рядирттал лях щябивкIун, ягу бавцIуну ккаклан багьунни. ЧIалай бия, хIала-ккаласса биявуртту хIакьину Дагъусттаннай хъинну сийлий душиву, тамашачитал миннух мякьну бушиву.
Ттулва пикрилий, турнир кка­ккан ччими турнирданийн багьссар. КIицI къабувну къабучIир стадиондалийсса байрандалул атмосфера.
Ци тIурчагу, дунияллул стадионнай къабикIай Дагъусттаннай кунмасса атмосфера. На чIявусса турнирдай гьуртту шара, Дагъус­ттаннай кунмасса болельщиктал чувчIав бакъар.
— Дагъусттан зулла Ватан дуну тIий ччан бивкIрив зун турнир шикку дан?
— ЛичIи-личIисса журалул спорт­раву чемпионтурал цIарду ларсун, дунияллийх машгьур хьусса чIявусса Дагъусттаннал спортсментурал хIурматран дарду жу ва турнир Дагъусттаннай.
ХIакьинусса кьинигу хIала-ккаласса бияврил спортраву Аьрасатнал ттугъ бюхттулну лавсун най бур Дагъусттаннал спортсментал. Мунияту, Дагъусттаннай аьркин­ссар укунсса спортрал байранну, жугу шаймур булланну жулва халкьуннан ми пишкаш дуллан.
— Бурив ялун нанисса жулва спортсментураву бюхттул­сса ххувшавурттайн вихшала дишин бучIисса?
— Жулва буссар дунияллул даражалул бяст-ччаллаву ххувшавуртту ласунсса спортсментал: ХIабиб НурмахIаммадов, Аьли Багьауттинов, Рашид МахIаммадов, Тимур Валиев, Мурад Мачаев. Вай хьхьичIунсса Американал, Бразилиянал спортсментуращал данди буккан бюхъайсса лавайсса даражалул спортсменталли.
На мукIрура цаппара шиннардива Аьрасатнавунгу, Дагъусттаннайнгу цикссагу медаллу ва поясру дучIантIишиврийн. Жулва буссар ххуйсса база, буссар спортрал заллу, тренертал. Жулва халкьуннал дуссар ххуйсса хасиятру. Миннулли жулла ххувшавурттал гьану бизлазисса.
— Камил, цукун бизай вин Дагъусттаннал жагьилтал махъсса шиннардий диндалувун кьувтIуну най бушиву?
— Жагьилтал дин-чак буллай, мизитравун занай бушиву гьаксса ххуйри.
Инсаннал цавура цIакь дан аьркинссар ссавур, кIулши, ас-намус, иман. ДакIнил ва чурххал гармония душиву – му агьамсса затри. Амма личIлулну бикIан аьркинссар бяйкьу ххуллийн къабагьан.
— Ци учивияв хIала-кка­ласса бияврил спортрахун багьан ччисса мюрщи жагьилтурахь?
— Му ххуллу язи бувгьуминнан кIулну бикIан аьркинссар захIмат буллан, аьркинссар низам, хасият. Укунсса маслихIат бантIиссар хIакьину спорт хьхьичIунмай бавриха зузисса гьарицагу инсаннал. Ттула чулуха на ялагу учивияв, аьркинссар кIулшивуртту. Гьарицагу чулухасса.
КIулшивуртту дусса инсан мудангу ххув шайссар кIулшивуртту дакъаманаяр, цукунсса бухьурчагу бяст-ччалливу. Жула гуж бювчIунбишаву (мускуллаву) ба­къассарча, интеллектраву, дакIнил кьянкьашиврувур бусса. Мунияту на маслихIат бавияв мюрщиминнахь, каруннал гиря дургьуну, ттиликIрахун школалул портфель лахъияра куну. ЦIана ларсъсса кIулшивуртту зун оьрмулуву цимиллагу дучIи лякъинтIиссар. Циксса кIулшивуртту ларсърив, муксса илкинссар зул ххуллу.ТIайлабацIу баннав.
— Барчаллагь Камил! ТIай­лабацIу вингу ина дуллалисса ххаллилсса давриву.
Ихтилат бувссар
Андриана Аьбдуллаевал