Бухкъалагайсса асарду

38_7Август зурул 7-8-нний Бархъаллал шяраву хьусса тIахIунтту дувултрал фестивальдания бусарду жу кказитрал махъсса кIива-шанма номерданий. Му фестивальданийгу гьуртту хьуну, бувкIцири хъамаллуращалгу хьунабавкьуну, фестивальданиясса асарду жулва буккултрачIангу биян бан хIарачат буллай буру. Муксса лавайсса даражалул, хъуннасса лагрулул фестиваль дияхха ва, циксса чичларчагу, яла-ялагу чан хъанай бакъар учинмур ва бусанмур. Мукунма цаву-цавува бумур аьч буллай, куннащал кув кIибачIлай бия фестивальданиясса ххарисса асардал вибувцIусса хъамалгу.

Маша Шаянова, Москавуллал Лавайсса даражалул экономикалул школалул аспирантка:
— Ттул Бархъаллал шяравунсса аьрххи бия Дагъусттаннал миллатирттал мазру, тарих ахттар баврицIун бавхIусса. Хъунмасса талихI хьунни ттулла даву ахттар дуллалисса гьантрай Бархъаллал шяраву шадлугърал даражалий­сса, ларайсса фестиваль дуллалаву. Дагъусттаннайн, Бархъаллал шяравун бачиннин жу, хъирив лавну, лахьлай бивкIру ва караматсса касму дачин дурсса шяраваллил ва шикку ялапар хъанахъисса халкьуннал тарих. Шиккун бувкIун махъ жу хIайран бунну архсса зун­ттал шяравусса халкьуннал чантI учаврил, хьхьичIунмайшиврул. Махъсса шиннардий Дагъусттанная инсантал литIлатIавриясса, пIякьучавурттаясса бакъа хаварду къабаллалисса чIумал, шикку укун мяърипатрал бувччусса, аьчух­сса, хъамаллурал хIурмат бусса инсантал хьунабакьинссар тIий бакъассияв. ХIайран хьуну бивкIру шикку билаятрал даражалийсса, машгьурсса, цIа дурксса чIявусса инсантал бавтIсса фестиваль дуллай бушиврул. Бархъаллал тарих ахттар буллай, муниха зий жун кIулссия ва тIахIунтту дувултрал Ватан душиву. Ва фестивальданий тIурча жун ккарккунни Да­гъусттаннал халкьуннал аслийсса культура, тIахIунтту дувултрал, заргалтурал, тIаннул усттартурал, халича щащултрал ва чIярусса цаймигу сянатру. Жулла даврингу мюнпатсса, жувагу рязийсса аьрххи хьунни. Барчаллагь ва фестивальданул сакиншинначинангу, щалвагу Бархъаллал жяматрангу.

Клара Власова, Москавуллал машгьурсса художник, ДР-лул лайкь хьусса художник:
— Ттунма Дагъусттан ххирашиврул, оьрмулул шиннах къабурувгун (цIана Клара Филипповнан оьрмулул 90 шин хъанай дур — А.А., И.С.), бувкIра ва фестиваль ххал дан. Цалчин на Дагъусттаннайн бувкIссара ванияр 40 шинал хьхьичI. Муния шихунмай на хIакьинусса кьинигу Дагъусттаннал тIабиаьтрал караматшиврул, шиккусса ар-майданнал, бюх­ттулсса зунттурдал ххуйшиврул ясир бувсса инсанна. Ттун хъинну ххуй дизай Дагъусттаннал халкьуннал искусство, миннал балайрду, къавтIавуртту, литература, хаснура Расул ХIамзатовлул творчество. Ва фестивальданийнгу ттуйнма Москавлийсса Дагъусттаннал культуралул давурттал сакиншинначи ПатIима ХIаммадовал, гьунар бусса фотокорреспондент Камил Чутуевлул оьвчайхту, на ххишала бакъа ххарину бувкIра. Чутуевхъал ва ПатIима ХIаммадовахъал кулпатирттащал дуссар ттул цIакьсса дусшиву. Гьарца Дагъусттаннайн бувкIтари на, мякь къалиххавай, зунзул чаннахь байбивхьуну, цIан лакьиннин дихьлан бикIайссияв тIабиаьтрал суратру. Дагъусттан ттун муксса ххира хьунахха, ттун пикри хьуна шихун бувкIтари нава бацIлансса, зунттал тIабиаьтрал суратру дихьлансса къатри машан ласунсса. ЦIанагу дуссар ЧIухърал шяраву танира машан ларсъсса ттул къат­ри. На шикку къатри машан ласлан бикIайхту, му аьжаив бивзун, вихшала къадихьлай бия чIухърал жямат. Мунияту ттун дарххуна 100-хъул шинну хьусса, зунттул къинхълий дирхьусса, хъинну хьхьичIарасса къатри. Ттуннарив ми хъинну ххуй дирзуна. Гаца къатлуву чIирттай ва магъуй дия кIиччавасса художникнал дирхьу­сса эмаратсса суратру, накьичру. На ми хIакьинусса кьинигу дусса куццуй ядурну бура. Ва фестивальдания махъ кIиккунгу биянссара.
Фестиваль ттун хъинну ххуй дирзунни. Ва хъунмасса талихI бур, хьхьичIава хъатIайн кунма цинявппа Бархъаллал шяравун ва фестивальданийн цачIун батIаву. Ттунгу хъунмасса талихI хьунни ва байрандалий гьуртту хьун бюхъаву. Дагъусттаннай магьирлугъ, искусство машгьур дуллалисса байранну гьарза хьуннав тIий бура.

АхIмад МахIарамов, Ахъушиял райондалул администрациялул бакIчи:
— Ва фестиваль жунна дан дакIний диркIсса куццуй, жунна ччисса куццуй хьунни. БувкIунни Бархъаллал шяравун чIявусса инсантал, щархъая, шагьрурдаясса хъамал. ЧIалай бия инсантураву цалла искусство, аьдатру ядансса, халкьуннал сянатру машгьур дансса гъира бушиву. Вари фестивальданул агьаммур мурадгу.
Яла-яла дакI ххари хъанай дур фестивальданий чIявусса жагьи-жугьулт, мюрщисса оьрчIру гьуртту хъанахъаврия. Миннава ца-кIия инсан унугу вай сянатирттахун агьарчан, щак бакъар жулла сянатру никирая никирайн дачиншиврийн, духкъалаганшиврийн. ХIакьинусса кьини укунсса масъалартту хIукуматрал щаллу буллай бакъарча, миннуха зий бур каши дусса инсантал, инвестортал. Ва фестиваль сававну жу, райондалул, шяраваллил администрациярдалгу, фестивальданул спонсор Расул Кьаландаровлулгу чичарду 24 миллиондалунсса хъунмасса мюнпат бусса икьрал. Бархъаллал шяраву бувантIиссар Этнокультуралул центр, микку бикIантIиссар выставкарду дайсса заллу. Барчаллагь тIий ура фестивальданул спонсор Расул Кьаландаровлухь, Ахъушиял райондалул тарихраву личIантIисса ва ххаллилсса мероприятие дурсса. Укунсса давуртталли жулла сянат­ру уттара дуккан дантIисса.

Хан Баширов, Дагъусттаннал Халкьуннал артист, композитор:
— Бархъаллал шяраву хьусса халкьуннал сянатирттал фестиваль Ахъушиял райондалул ба­къассагу, щаллагу республикалул магьирлугърал оьрмулуву дакIний личIантIисса давур. Му фестиваль караматсса Бархъаллал шяраву дуллалавугу ххари хьун бучIисса ишри. Ахъушиял районгу, Бархъаллал шяравалугу тIахIунтту дуллалавриву дакъассагу, цанна хасъсса, щихакIуй къалархьхьусса культуралийну, музыкалийну ва къавтIавурттайнугу машгьурссар. На цалчин акъара Бархъаллал шяравун увкIсса. МукIрура инсантал цалва мархрачIан кIункIу хьуншиврийн, кIура баяншиврийн.
Аьпа баннав ва ххаллилсса даву дуллай ивкIсса Къачу ХIамма­довлул. ХIакьину мунал дайдирхьумур лайкьну дачин дурну бур ванал душру. Ттун хъунмасса талихI хьунни цал уттигу Бархъаллал шяравун увкIун, ва бюхттулсса байрандалий гьуртту хьун.
ЧIа тIий ура ва хьхьичIарасса, буллугъсса аьрщарай захIмат буллалисса жяматран дакьаву, цIуллушиву, тIайлабацIуртту. Ччива ва байран ччя-ччяни дуллай аьдатравун дуртун.

Юсуп Рамазанов, Лакрал райондалул администрациялул хъунаманал хъиривчу; Гадаев МахIаммад, Лакрал райондалул Жагьилтурал политикалул ва туристурал иширтталсса буллалисса отделданул хъунама:
— Бархъаллал шяраву хьусса халкьуннал сянатирттал фестиваль лавайсса даражалий ларгунни. Ва байрандалий цалва-цалва майданну тIивтIуну, цалла дурмур ккаккиялун дирхьуну бия респуб­ликалул районнаясса усттартал. Ва фестивальданийн жугу 23 инсанная хьусса делегация бувкIру. Гъази-Гъумучиял заргалтурал цIа мудангу диркIссар. Ва фестивальданийгу цалла арцу-мусил кьайлущал, цалла дурсса ххаржантирттащал бувкIунни Гъумучиял заргалтал. Байран лахъа-хъун дан буцарду райондалул Культуралул къатлул зузалт ва «Гъази-Гъумучи» ансамбль.
Жу ва райондалущал хъинну хIалану буссару, мудангу гьуртту шайссару вайннал дуллалисса мероприятиярттавух. Ва фестиваль дуллалавугу аьдатравун дагьан най дур, мугу хъинсса иш хъанай бур. Жу уттиния тихунмайгу вай фестиваллай, буттахъал аслийсса культура ядуллалисса, дуручлачисса давурттавух мудангу гьур­тту хьунтIиссару, кIирагу райондалул дянивсса дусшиву цIакь дуллантIиссару. Барча буллай буру Бархъаллал жямат, жула буттахъал аьдатру дуруччаву бакъассагу, Дагъусттаннал халкьуннал дянивсса дусшиву цIакь дуллалисса хъиндайдихьулущал. Зул шяраву байранну ва ххарисса мажлисру бакъа къахьуннав!

Саида Мусаева, Санкт-Петербурглия бувкIсса агъул душ:
— Ттун Дагъусттаннайсса Бархъаллал шяраву халкьуннал касмурдал фестиваль душиву кIул хьуна интернетравусса ттулла дусшиву дусса лакрая. Му фес­тиваль ккаккан гъира багьну, бувкIра ттула нитти-буттащал. Ттул пишагу искусствалуцIун бавхIусса бур. На къуртал бувссар Репиннул цIанийсса художествалул академия. Ттун хъинну ккаккан ччай бия тIахIунтту дуллалисса Бархъаллал усттартал ва миннал дурмур. БучIаврия хъинну рязийну бура. Ттун шикку ххал хьунни Да­гъусттаннал миллатирттал сянатру, жулва усттартурал дурсса цаннияр ца ххуйсса, цаннил ца хъамадитан дуллалисса эмаратру. Ва жулва миллатрал культурар. Ва ирсирай нани дурну, ядаву жулва буржри.