МахIаммад ЦIаххаев – ветерантураву каратэрал Европанал ва дунияллул чемпион

lahus_4Буршиял шяравасса МахIаммад ЦIаххаев оьрмулул 42 шинавугу яла лаваймур даражалул спортрал цIарду ва титуллу ласлайна ур. Мунийн бувну, жу оьвчарду МахIаммадлуйн «Илчилул» редакциялийн хъамалу, барду ванащал цIухху-бусу.
Жу хьхьичIунсса спортсменная чивчуну махъ тамансса шинну ларгунни, ванал спортравугу чIярусса хьхьичIуннайшивуртту хьуну дур – сайки бусалардавун агьну ур лакрал цаппара цаймигу спортсментал куна.

— МахIаммад, ина спортрахун та агьссара?
— ОьрчIнийва. ЦIубутIуй школалий дуклай унува лачIун уклан лахьлай уссияв. Яла, армиялия увкIукун, 1995 шинал занан ивкIссара киокушинкай каратэ лахьлан. БакIрайва ттул тренерну ия Хизри РахIимов, яла ХIаммадов АрсеннучIа лахьлай уссияв. Та чIумалла хьуна ккаккиялунсса хьхьичIуннайшивуртту. Цайми бяст-ччаллая бусларча чIявусса бусан багьанссарча, мунияту кIицI банна так укунсса: на хьуссара шамийла Дагъусттаннал чемпион – 1996, 1997 ва 1999 шиннардий; 1998 шинал Екатеринбурграй Аьрасатнал абсолютный чемпионатрай арцул призер хьуссара.
— Утти буси вай гьантрай хьусса Европанал чемпионатрая.
— Европанал чемпионат гьашину хьунни майрал 9-нний Германиянаву Берлиннай. Бяст-ччаллавух гьуртту хьунни сайки циняв билаятирттаятусса спортсментал. Ми циняв бия киокушинкай контактный каратэрай буккулт. На ивссара шамуннащал, финалданий ттул муттаэну ивкIссар Сильвестр Сельен тIисса Европанал 4-ла чемпион хьусса Польшанал каратэчи. Жул бияву архIалсса хьуссар, жун биян ккаккан дурсса чIун (1,5 минутI) къуртал хьуна, амма судиянал ттул муттаэнал ка гьаз дуруна, чIалай бия га ххув ансса хIукму судиятурал бакIрайва хьуну бивкIшиву. ЦIана хIатта спортравугума политика дур.
— Шагьрулийхгу бувкрув, цукунсса бия Берлин?
— Гьай-гьай, шагьру ххуйсса бур, буниялагу европанал шагьру бур. Жу лавгру шагьрулул цаппара кучардавух, бивру Рейхстаграйн, цIана тикку бур Германиянал парламент. Яла, майрал 10-нний, лавгру Трептов паркиравун, аьралитал – тархъан бувултрал гьайкалданучIа рищарду суратругу.
— Утти буси дунияллул ветерантураву чемпион шаврил хIакъиравугу.
— Киокушинкай каратэрал дунияллул чемпионат хьуссар гьашину апрельданул 19-нний Японнал хъуншагьру Токиолий.
Тиккугу 3 муттаэнащал данди увкссара: 1-мур ва 2-мур ккураннаву японнал спортсменнащал данди увкра. Финалданий иян багьуна Москавлиясса аьрасатлувнащал. 1-мур ва 2-мур биявриву на ххув хьунав марцIну, финалданий аьлтта чIалай бия на ххув хъанахъишиву (с явным преимуществом), мунияту жул бияву лахъи лаган къадурна.
— Дунияллул чемпионат­рай судиятурал даччин дакъаяв?
— Тикку мукунсса ишру хьун къабивтуна, судиятурал жаваблувшиву хъуннасса духьунссия, циняв рязину бия судиятурал даврия.
— МахIаммад, цумур шагьру ххуйсса бия Берлин ягу Токио?
— Гьай-гьай, Токио! Ми шагьрурдал дянив тапават хъуннасса дур, Токиолул тамансса ххуйсса асарду биян бай, хъамакъабитайсса, ччарча марцIшиврул чулуха, ччарча зивурдайсса бюхттулсса къатрал чулуха.
— Ина Европанал кубокгу лавсун бивкIун бурхха. Муния ци бусанна?
— Европанал кубок хьуссар дукIу ноябрьданул 29-нний Польшанаву. Хъинну сситтуй бур Польшанал халкь, мукунма спортсменталгу жуйнма. Мугу хIисавравун ласун багьуна ттун, цанчирча на дандиуклай уссияв гьаман Польшанал спортсментуращал. Цалчинма нокаутрайн увтссия най уна, кIилчинма мукуна нокаутрайн увтссия полуфиналданий, яла шамилчинмагу финалданий.
— Ина Европанал, дунияллул чемпионатирттайн гьан хьхьичI Аьрасатнал чемпионатрай ххув хьуссарав ягу хьхьичIунсса кIанттурду бувгьуссарив?
— Цимилагу гьурттугу хьуну, хьхьичIунми кIанттурдугу бувгьу­ссар Москавуллал ва Аьрасатнал чемпионатирттай. Масалдаран, дукIу мартрай хьуссара Москавуллал чемпион, 3 муттаэнаяр ххув хьуну. Ялагу Аьрасатнал абсолютный чемпионатрай ларсъссар арцул медаль (1988 ш). Муниннингу шамийла хьуссара Дагъусттаннал чемпион.
— МахIаммад, гьарца цIа дурксса спортсменнал, хаснува спортрал ветераннал, дикIай титул, пояс, дан. Вил дуссарив мукунсса титул, ягу пояс, дан?
-Ттул дуссар, лухIимур пояс, 3-мур дан. Москавуллал областьрай Чехов шагьрулий дуллуну экзаменгу, ларсъссар лухIимур пояс ва 3-мур дан. Шиккува бусан, экзамен кьамул дайссар дунияллул халкьуннал даражалул инспектортурал (Франциско Филио уссия на экзамен дулайни). Му чIумал, игьагу къалаглай, 30-ла ччалли уккайссар личIи-личIисса муттаэтуращал. Миннаяр ххув хьурча, дулайссар 3-мур дан. Му куццуй ларсъссар на му цIа. Цалчинмур дан на ларсъссар 2003 шинал, кIилчинмур ларсъссар 2008 шинал.
Гьашину апрельданул 20-21-нний киокушинкай каратэрал дунияллул чемпионат хьуну махъ на гьуртту хьуссара Япониянаву (Мицуминецент шагьрулий) дунияллул халкьуннан хасъсса сбордай, жул каялувчину ия Кончо тIисса щаллагу дунияллул организациялул (киокушинкай-кан (iko) председатель Шокей Мацун.
— Зий чув ура? ВичIанма лакрал оьрчIру бучIан ччан бикIарча вардиш хъанан, бучIихьунссархха?
— Зий ура ДЮСШБИ-лий преподаватель-тренерну. Му хъанахъиссар МахIачкъала шагьрулул спортрал, туризмалул ва жагьилтурал иширттал комитетрал школа. Тренернугу ура 27-мур школалий.
— Барчаллагь, дуллали­муницIун кабакьиннав.
Ихтилат бувссар
ХIасан Аьдиловлул