Зунма зарал биян мабулларду

vred1Мобильный телефондалувух гьантлун 30 минутIраяр ххишалану 10-хъул шиннардий гъалгъа буллалисса инсаннал бакIрал нярал дурухлу (рак) хьунссар тIисса нигьачIишиву хъунна шайсса дур. Мунияту чичинну телефоннал радиациялия буруччинсса цаппарасса кьяйдарду.
— ЛичIлулну язи дугьияра зунна телефон, къалпсса телефон цукун дурссарив къакIулссар.
— ЦукунчIав телефон жиплуву ягу мухIулттуцIун дархIуну мадитари, цанчирча лекъарщуну, оьвчиннин ялугьлагьисса режимрайгу радиация итадакьайсса дур мобил телефоннал.
— Телефон вичIилучIан гъан дан аьркинссар абонент увккун махъ. ОьвтIутIисса (гудки нанисса) чIун му яла излучение хъуннамур чIунни. ГъалгъатIисса чIумалгу телефон бакIрая архну дугьияра.
— Гъалгъа мабувару лавкьусса кIанттурдай, машиналуву, лифт­раву, гаражраву, поездраву, укун­сса кIанттурдай радиация хъунна шайссар. ЦIана дуллалисса, мах ва бетон хIаласса къатраву гъалгъа бан аьркинссар чIавахьулттичIа ягу балкондалийн бувккун.
— КъабучIиссар телефондалувух гъалгъа бан чявхълул чIумалгу, бюхъайссар паранну кIункIу дангу.
— Бюхъайссаксса чанну ишла дан аьркинссар телефонну лякьлуву оьрчI бусса хъаннилгу.
— ОьрчIру бюхъайссаксса арх бувара телефонная. Аьлимтал ва хIакинтал маслихIат буллай бур 8 шин хьуннинсса оьрчIахьхьун телефонну дурагу къадулун. Телефон ишла дуллалисса оьрчIру хъерисса, ччяни ссибизайсса, чIивисса затгу гьа шайсса бикIайсса бур.
— ЧIявусса оьрчIал ва хъуниминнал телефонну ссурссулийх дирчуну дикIай. Мугу нигьачIийссар. ТелефондалуцIун цIакь бувсса бутIа сававну бюхъайссар инсан аьс хьунгу.

Инсаннал организмалуву хлор гьарза хьуний

Гьай-гьай, гава цIана хлор чурххаву гьарза хьуний инсан къаивчIайссар, амма оьрму кутIа шайссар, цанчирча хлор сававну чIярусса къашайшивуртту ялун личайссар.
Хлор чIявусса чIумал, инсаннал чурххаву щин цачIун хъанан дикIайссар, давление гьаз шайссар, дакIнил оьнтIа цIун бикIайссар, хъугьу тIун икIайссар, макь най дикIайссар, бакIравун къювурду дуллан дикIайссар, дакI ларай най дикIайссар, кIарчIа тIун бикIайссар, ялагу бронхопневмония сукку шайссар, кIиришиву гьаз шайссар.
Гьай-гьай, Аьрасатнаву ялапар хъанахъисса гьарцагу инсаннал чурххаву ххишаласса хлор бур, цанчирча жува хIачIлачIисса щин, хъуни шагьрурдай хъиннура, марцI (дезинфекция) дайссар хлорданийну. Хлорданулгу жулла организм зия дуллай дур. Масалдаран, пневмония, гастрит, ОРВИ хлор хIаласса щин хIарчIун шайсса цIуцIавурттур.
Щинаву хлор чIявусса буну тIийри ттиликIраву, ччаруллаву ракрал цIуцIавуртту хъанахъи­сса. Амма уттигур щин марцI дан хлорка бичлачисса, махъппур­ттуву аьлимтурал чичлай бунугу хлорданул гьарзат марцI къадай­ссар, чIявусса вирусру сагънува личIайссар тIий.
Хлорка чурххаву гьарза шай­ссар хлор бивчусса щинал кIирисса душ кьамул дуллалини (ацIлийну гайра щин хIарчIуннияр).
Хлорка щинаву чан байссар фильтрду ишла дурну.
БучIиссар лицIан дитан, щара лахъангу, амма ва чIумалгу хлор, левххун щинава, къатлувусса гьаваравух хIала буххайссар, жувагу гай гьаварал ссихI бигьлан бикIайссару, мунищала архIал щара лархъсса щинаву цичIав хайр бусса зат къаличIайссар.
Хлорданул аваданссар жува дукралувун ишла байсса цIу (поваренная соль) ва вай цIу бивчусса цинярдагу дукра, сусул ччатI, зайтун (оливы).
ЦIуллуну битаннав.
Т. ХIажиева