Жанну дуллуссар тIайламунихлу талай

nsord_9Декабрь зурул 15-сса кьини лухIи кьинину дурххунни Аьрасатнал журналистикалул тарихравун. Гьарца шинах ва кьини Аьрасатнаву дакIнийн бичай цалва пишалул бурж бартбигьлай жанну дуллусса журналистал.

Андриана Аьбдуллаева
Чил канил ливтIусса журналистурал аьпалул кьини кIицI лаглан бивкIссар 1991 шиная шихунмай, Югославиянаву Аьрасатнал журналистурал машина боевиктурал биту-ххиту бувну, телевидениялул корреспондент Виктор Ногин ва оператор Геннадий Куренной ливтIуну махъ. 1993 шиная байбивхьуну 2013 шинайн бияннин Аьрасатнаву ливтIусса 350 журналистнава яла чIявуми Дагъусттаннал журналистал бур. Му чIумул дянив Дагъусттаннай оьрмулуцIа увну ур 17 журналист. 2012 шинал Дагъусттаннал Журналистурал Союзрал сипталий МахIачкъалалив, Журналистурал къатрал хьхьичI бивхьунни журналистурал аьпа абад бан гьайкалданул чару.
Гьарца шинах кунма, гьашинугу ва кьини Журналистурал къатраву ларгунни чил канища ливтIусса журналистал дакIнийн бичлачисса аьпалул вечер.
— Гьарца шинах ва залдануву аьмсса къумашиврул лагма лаган бувай аьпалул хьусса журналистурал гъан-маччами, дустал, коллегахъул. Цими шин гьарчагу вай кьурчIисса ишру хьуну, лагь хъанай дакъар къюву. Сси-къащи дур хIакьинугу вай оьрмурдацIа бувми жавабрайн къабувцуну тIий, — увкунни аьпалул вечер дачин дурсса «ХIакьикьат» кказитрал хъунама редакторнал заместитель Шамсият Султанбаговнал. Цалва дустал ва коллегахъул дакIнийн бичлачисса ихтилатру бунни Дагъусттаннал Журналистурал союзрал председатель Аьли Камаловлул, генерал-майор Оьмар Муртузалиевлул, «Илчи» кказит­рал хъунмур редактор Качар ХIусайнаевал, журналистурал, гъан-маччаминнал.
— Ва пашмансса кьини батIару жува ва залданувун чил канил ливтIусса жулва коллегахъул дакIнийн бичин. Къащи хъанай дур вай жущала бакъа. Хъиннува кьурчIи бизлай бур шинну ларгун дунугу царагу делолул ахир хьуну дакъа тIий. ЦIана най бур суд Аьбдулмалик АхIмадилов ивчIаврил хIакъиравусса. Суд къуртал шавай бур, оьттулучутал ва заказчиктал хIарачатрай бур танмихIрая лихъан. ЦIунилла гьаз дунни ХIажимурад Камаловлул ва ХIажи Абашиловлул делорду. Ми ххалдигьаву чялиш дурккунни машгьурсса журналист, инсаннал ихтиярду дуруччаврил Президентнал Советрал член Максим Шевченкол Аьрасатнал президентнал хьхьичI му масъала гьаз бувну махъ. Шевченкол дакIнийн бивчунни 2000 шиная байбивхьуну Дагъусттаннай 15 журналист ивкIушиву, уттинин царагу тахсиркаршиву аьч къадуршиву. Мунияр махъ хIукуматрал хъунаманал тIалавшинна дур­ссар Дагъусттаннал журналистал оьрмурдацIа бувсса ишру хъирив лавну ххалбигьин. Президентнал бувсунни му масъала силистталул органнал къулагъасралун ласун бантIишиву. Ихтиярду дуруччай органну, хаснува силистталул комитет буслай бур Загир Арухов, МахIаммад-СалихI Гусаев, Гьарун Кьурбанов оьрмулуцIа бувсса ишру ашкара бувшиву. Амма ми ашкара бувшиврун ккалли бан къабучIир. Бакъар заказчиктал. Къавхьунни суд. КIулну бур так миннайн ка гьаз дурми, ми оьрмулуцIа бувми. Мигу сагъну бакъар. Журналис­тал оьрмурдацIа бувминнангу, заказчиктурангу танмихIрая лихъан къахьуншиву къабувчIирча, инсантал оьрмурдацIа буллалисса ишру ттиния тихунмайгу хъанантIиссар. Жулва журналистал литIлатIаврил масъала гьаз хьунни Москавлив ларгсса Европанал Федерациялул журналистурал конгрессрайгу. Ми иширттая цIухху-бусу буллай бия Бельгиянал, Франциянал, Италиянал, Грециянал, Англиянал журналистурал союзру.
Москавлий зий дур журналистурал ихтиярду дуруччаврил дунияллул халкьуннал дянивсса центр. Бувагу ца мунил филиал Дагъусттаннай тIитIин хIукму бунни. Мунийнугу чIалай бур Дагъус­ттаннал журналистал бурувччуну бакъашиву, ихтиярду дуруччай органну багьайкун зий дакъашиву, — увкунни Аьли АхIмадовичлул.
Миллатрал политикалул, информациялул ва кьатIаллищалсса дахIавурттал министр МахIаммад-СалихI Гусаев (оьрмулуцIа увну ур 2003 шинал август зурул 27-нний), «Дагъусттан» ГТРК-лул директор ХIажи Абашилов (оьрмулуцIа увну ур 2008 шинал мартрал 21-нний), журналист Тельман (Аьбдулла) Аьлишаев (оьрмулуцIа увну ур 2008 шинал сентябрь зурул 3-нний), миллатрал политикалул, информациялул ва кьатIаллищалсса дахIавурттал министр Загир Арухов (оьрмулуцIа увну ур 2005 шинал май зурул 20-нний), «ХIакьикьат» кказитрал хъунама редакторнал хъиривчу Аьбдулмалик АхIмадилов (оьрмулуцIа увну ур 2009 шинал август зурул 11-нний), Стратегиялул ахттаршиннардал ва политикалул технологиярттал центрданул директор МахIаммад-Загьид Варисов (оьрмулуцIа увну ур 2005 шинал июнь зурул 18-нний), ДР-лул Президентнал пресс-службалул ва информациялул политикалул управлениялул хъунама Гьарун Кьурбанов (оьрмулуцIа увну ур 2011 шинал июль зурул 28-нний), Цалчинмур каналданул корреспондент Илияс Щурпаев (оьрмулуцIа увну ур 2008 шинал март зурул 21-нний), «Черновик» кказитрал учредитель ХIажимурад Камалов (оьрмулуцIа увну ур 2011 шинал декабрь зурул 15-нний), журналист АхIмаднаби АхIмаднабиев (оьрмулуцIа увну ур 2013 шинал).
ЛичIи-личIисса миллатрал вакилтал, личIи-личIисса шиннардий рахIму къабувну аьщун дирзсса тIайлашиву. Цалва пишалул бурж дакI марцIну бартбигьлай бивкIсса лавайсса даражалул пишакартал. Яла ххаллилми яла гьунар буми, яла яргми. Вай дунияллия лагаврийну хъуннасса хъякру дагьссар Дагъус­ттаннал журналистикалий.
Кьюкьрай дирхьусса вай суратирттайн ящувкун яру виримукьал буцIлай бур. Альбомравусса суратру ххилтIу дуллалисса кунма, ярглий хьхьичI бацIлай бур личIи-личIисса лахIзарду, чаннасса сипатру.
— Ттул оьрмулул кредо цал ттула, яла миллатрал хьхьичIсса тIайлашивур. Муври оьрмулуву яла агьаммур, — учайсса бивкIун бур МахIаммад-СалихI Гусаевлул. Муна мукун цалагу, миллатралгу хьхьичI дакI марцIну, тIайлану оьрму бувт­сса, тIайламунихлу талай жаннугу дуллусса журналисталли вай. Вай оьрмурдацIа бувми лякъияра, миннан багьайсса танмихI бувара тIий органная тIалавшинна дуллай, тIайламур бацIан баву цинявппагу журналистурал буржри.
Умуд бур ва кьурчIишиву ккухIлахIиминнал дакIру цахъи дунугу рахIат дуккан, тIайламур бацIанссар тIисса.