Цукун уздансса наслу бизанссия вайнная

ska_3Махъсса ппурттуву бувксса «Илчи» кказитрал цимивагу номерданий жу бивщуссия Хъунмасса Буттал кIанттул цIанийсса дяъвилий ккаккан дурсса къучагъшиврухлу личIи-личIисса аьрали наградартту дулун ккаккан бувну бивкIсса, амма ми ласун кьисмат къавхьусса лакрал вирттаврая.

Андриана Аьбдуллаева
«Вирттаврал цIарду ялун личлай дур» тIисса макьалалуву («Илчи» №30 25 июль. л.18) рирщуссия аьпалул хьуну махъ командованиялул аьрали наградартту дулун ккаккан бувсса 11 инсаннал цIа дусса сияхI ва тавакъю бувссия миннал гъан-маччасса бухьурча чичияра жучIан куну. Му сияхIраву дия гвардиялул капитан, Ккуцрал шяравасса Ибрагьимов ХIажи Садикьовичлул цIагу. Макьала дурк­сса гьантрайва жучIан оьвкунни ХIажинал уссил МахIаммадлул арс АхIмад Ибрагьимовлул. Мунал дуллунни ттухьхьун ХIажиибрагьиннул личIи-личIисса чIумал, личIи-личIисса аьрали наградартту дулун ккаккан бувсса наградной листругу (наградной листрай ХIажи тIий бур – А. Аь.).
Ибрагьимов ХIажиибрагьин лайкь хьуну ур кIира ЯтIул ЦIукул ордендалун ва Буттал кIанттул цIанийсса дяъвилул 1-мур даражалул ордендалун.
Буттал кIанттул цIанийсса дяъвилул 1-мур даражалул орден ванан дулун ккаккан бувну бур аьпалул хьуну махъ. Укун чивчуну бур ХIажиибрагьиннул наградной листрай.
Ибрагьимов ХIажи Садикьович увну ур 1914 шинал. Дяъвилийн увцуну ур 1941 шинал Лакрал военкоматрал. Коммунист партиялул член. ХIажи Ибрагьимов ивкIун ур 168-мур гвардиялул битултрал полкрал 55-мур дивизиялуву разведкалул штабрал хъунаманал кумагчину.
Дяъвилул талатавурттаву шамийла щавурду дирну ивкIун ур. Полкрал разведподразделенияр­тту душманнайн гьужум баннин ванал хIадур байсса бивкIун бур. ХIажинал иш-тагьар кIулну хIадур бувсса аьралитурал душманнайх гужну рищаву дайсса диркIун дур.
1944 шинал июнь зурул 24-нний Пружинище тIисса шяраваллая арх бакъа цIакь хьусса душманнайн гьужум бан хIадур хъанахъисса ппур­ттуву, командованиялул амру бувну, ХIажинал, оьрмулун нигьачIаву дусса тагьарданий, немец ясир увгьуну, штабравун иян увну ур. Ясир увгьусса немецная жула частьран агьамшиву дусса чIявусса затру кIул бувну бур. Мунияр махъ, душманнал хъирив бацIайсса пунктрай къаралданий уна, захIматсса щаву дирну, медсанбатрайн иян увну ур.
Щавурдал инжит увну, 1944 шинал июль зурул 27-нний къуртал хьуну ур. Буттал кIанттул цIанийсса дяъвилий ХIажинал ккаккан дурну дур хъуннасса къучагъшиву. Ва лайкьссар Буттал кIанттул цIанийсса 1-мур даражалул ордендалун, аьпалул хьуну махъ.
Награда дулун ккаккан бувсса листрай командованиялул хъуниминнал къулбасру ва печатру бур.
Дяъвилий къучагъшивуртту дурсса цала буттауссия укун буслай ур ХIажиибрагьиннул уссил МахIаммадлул арс, Ккуцрал шяравасса АхIмад Ибрагьимов:
— Жул тухумрайн Хадижалавхъул учайссар. Хадижалавхъаясса ивкIссар ХIажиибрагьиннул ппу Садикьгу. Ванал бивкIссар 4 оьрчI – 3 арс, 1 душ.
Арсурвавраву хъуна-хъунама ХIажиибрагьин ивкIун ур.
ХIажиибрагьиннуя чивчуну бу­ссар Апанни Къапиевлул «Талисман» тIисса хавардануву. Бу­ттарссу Асват буслан бикIайва, ХIажиибрагьин Сталинград буручлай талатисса ппурттуву аьрали корреспондент хIисаврай Сталинг­радрайн увкIсса Апанни Къапиевлущал хьунаавкьуну ивкIун ур. Танаясса чагъаргу лавсун Апанни цичIана шяравун увкIссия тIун бикIайва.
Апаннинал бувсун бур ХIа­жиибрагьин разведроталул командирну ивкIшиву. Ва талатавуртту къизгъинмур, цIу ягинмур кIанай хьхьичIва-хьхьичI икIайсса ивкIун ур. ХIажиибрагьин гьуртту хьуну ивкIун ур Таманнал операциялуву. Кьянкьасса, нигь-ццах дакъа­сса разведчик ивкIун ур. Хаварду бикIайва мунан Виричунал цIа дулун ккаккан бувссар тIисса. Таний ХIажиибрагьиннул буттал ссурахъу Давуд репрессироват увну ивкIун ур. Шиккува учин, Давудгу хъинну итххявхсса, бюхъу-бажар бусса адамина ивкIун ур. Реабилитироват увну махъгу личIи-личIисса жаваблувсса къуллугъру бачин бувну ивкIун ур. Ча, таний ХIажиибрагьиннун Виричунан цIа къадулун бюхъай ванал гъанчу репрессироват аву багьана хьуну бикIангу. Апанни Къапиев буслай ивкIун ур, командованиялун ХIажиибрагьин хъинну бусравну ия. Цинявппа му Виричунал цIа дулун лайкьшиврия буслай бия тIий. Амма Виричунал цIа ХIажиибрагьиннун къадуллуну дур.
Ванан, аьпалул хьуну махъ, Буттал КIанттул цIанийсса 1-мур даражалул орден дулун ккаккан бувну бур.
1936-1939 шиннардий аьрали къуллугъ буллайгу ивкIун, дяъви байбишайхту, щар дуцин увасса, жагьилсса оьрмулувусса ХIажиибрагьин дяъвилийн лавгссар. Дяъвилия зана икIан кьисмат къавхьуну бур.
ЧIирисса чIумул дянив шанна-шанна бюхттулсса аьрали наградартту лайкь даву – мугу жула лаккучунал къучагъшиврул барашиннар. Гьар мудангу ХIажиибрагьин кунмасса яхI бусса, кьянкьасса лакрал вирттаврая чичлачиний бикIара, хIайп, цукун уздансса наслу бизан­ссия вайнная тIий.