Ттула даврил гьиву кIукъадизай

ska_5ЦIусса миналий Новостройрай бувсса азархана ччясса чIумул мутталий машгьур хьунни ЦIуссалакрал райондалий ба­къассагу, МахIачкъала шагьрулийгу, чIаравсса районнайгу. Ва азарханалул хъунмур хIакин Исрапилова Булбуллул хIарачатрайну, шикку хIасул бувну бур опыт бусса,
цалла даву ххуйну кIулсса зузалтрал коллектив. Яла-яла ва азархана бусрав хьунни къашайшалтрах дуллалисса
аякьалийну. Шиккун багьсса къашайшалт цинявппа за зумату кунма буслай бур азарханалийсса кьянкьасса низамрая, къашайшалтран сакин дурсса къулайсса шартIирдая, медперсоналданул лавай бацIаврия.

Новостройрай азархана тIивтIуния шихунмай шикку зий къашайшалтрангу ххира хьуну, архIал зузиминнангу бусравну бур хъунмур медсестра Исмяилова Асият.

А. Аьбдуллаева
И. САИДОВА
ХIакьинусса кьини ва азархана бусса кIанттурдай лагма-ялтту цамур медициналул идара бакъашиврийн бувну, шиккусса зузалтран хъуннасса хъар лахъан багьлай бур. Вайннахун багьлай бур, цалла райондалул шяраваллу дакъассагу, хьхьирил зуманивсса бигьалагай базардугу, къутаннугу, Кривая Балкалий­сса агьалигу. Хаснува хъунмасса гуж багьайсса бур зонардайн бигьалаган чIявусса инсантал бувкIсса гъинтнил чIумал.
garu_4Ва азархана тIивтIуния шихунмай шикку зий къашайшалтрангу ххира хьуну, архIал зузиминнангу бусравну бур хъунмур медсестра Исмяилова Асият Ситтикьовна.
Асият Ситтикьовна цIусса миналий дахьва оьрму байбивхьусса чIумал хьхьичIва-хьхьичI шихун бивзминнавух бивкIссар. Ва аьрщарай яла захIматмур, шартIру дакъамур чIумал агьалинал цIуллу-сагъшиву дуручлай ванил хъуннасса хъар лархъссар. Асият дакIнийн бутлай бур цуппа дахьва шикку зун бувкIсса чIунну:
— Трестрал чIарав зузалтран дурсса къатраву личIи бувна медпунктрансса чIивисса къа­тта. Микку, ва райондалийсса къатри дуллалисса зузалтрая тIайла хьуну, гьарца шяравусса кулпатру медициналул кумаграл щаллу буллай буссияв жу – увагу кIия инсан. Шяраваллавун цинявппа бивзун бакъахьурчагу, кIи-кIива, шан-шанма кулпатру гьарица шяраву бия, мунияту багьайсса куццуй кьинибархан ссят мяйнния ххюннийн бияннин зун багьайва. Чан-кьанну дунугу шартIру дузал хьуннин хъунмасса захIмат хьуссар. Дяркъусса чIумал ссурссулухун бияннинсса марххала, бакъасса ххуллурду, сив-сив тIиннасса гъараллу, бивщунмасса марч, кIиринигу ущу-щулгъилул (мошкаралул) ттурлу дусса хъинну захIматсса кIану бикIайва. ЖучIа бакъассия газ, чани, щин. Дяркъусса чIумалагу гъили хьунсса иш къабикIайва. КьатIув тIаннуй цIу дирхьуну, тIясраву щин кIири дурну, гъили хъанан бикIайссияв. Укунсса шартIирдай зий бунугу, даврия ччяни лихъансса ихтияргу дакъая. Къуртал хьун дурая шийх жун дуллалисса къатри. Ттун гьарца кьини шагьрулия шихун бучIан багьайва. Мудан буруккин бикIайва даврийн шихун бучIангу, даврия махъунмай бачингу. Транспорт къадириллай, дякъивух, ххуллий бавцIуну лагайва хъунмур чIун. ТачIав хъамакъабитай ца ппурттуву тракторданий нава МахIачкъалалийн бияннин бувкIсса куц. ЛяличIинура захIматсса дия цIубутIуй шикку зий бивкIсса 3 шин.
Яла цIусса амбулатория бувну кIиккун бизан бувнав, гьай-гьай, тикку къулайсса шартIру дия, амма тиккугу цIубутIуй газ ва щин дакъашиврул масъала бия. ЧIал къавхьуну гиккун газгу бувцуна. Ци чулийгу, царагу шяраву медициналул кумаг бансса пункт бакъахьувкун, ччясса-чIалсса чIунни къаувкуну, къашайшалтрачIан оьвтIисса инсантал чан къашайва. Мунийн аьдат хьусса на хьхьурайрагу нуз аьнт къадайссия. ДакIния къабуккай хьхьунил ссят шамунний «Асият, шанайнма бурав» тIий оьвтIий увкIсса инсаннал чIу. Мукун ттуйнма оьвтIий бувкIсса гьарца инсанначIан кIу къабивзун лагайссияв. Му ттулва пишалулгу, инсаншиврулгу буржну чIалан бикIайва гьар мудангу. Щархъаву ФАП-ру тIитIин бувасса чIумал ттун багьайва циняв щархъавун занан, оьвтIий бувкIун цимилагу Гъумучиял къутандалийн лавгссара. Яла ФАП-ру тIивтIуна Аьхъарав, Шушияв, ДучIив, мунийну ттул даву куклу хьуна. Шиккун даврийн бувкIсса чIумал ттун дия 37 шин. ХIасил, ттул хъунмур оьрму лавгун бур шийх, — тIий дакIнийн дичлай бур цIусса миналий зузисса шинну Асият.
Новостройрай цIусса азархана тIивтIуния мукьах хIакьинусса кьининин Асият шикку зий бур, дяхтта – хъунмур медсестрану, хьхьувай – анаварсса кумаграл фельдшерну. МукьцIалуннийн диявайсса шинну хьуну дур Асиятлул цIуллу-сагъшиву дуруччаврил аралуву зий.
Мяйва классгу къуртал бувну, 17 шинаву Асият бувххун бур Буйнакскаллал медициналул училищалувун. Училище ххуйсса кьиматирттай къуртал бувсса Асият тIайла бувккун бур ФАП-рал хъунмурну Чаравалив. Микку зий 3 шин дурну махъ ва тIайла бувккун бур ЦIуссалакрал шяравун «Анаварсса кумаграл» фельдшерну. Мунияр махъ 9 шин дурну дур МахIачкъалаллал оьрчIал поликлиникалий зий.
ЦIанакул Асият цуппа зузисса ва азарханалийгу цилла даву лавайсса даражалий кIулсса пишакар бакъагу, цIуну даврийн зун бувкIминнан эбратрансса хъинсса насихIатчигу бур.
«Ттун ттулла даву хъинну ххирар. Цуксса захIматсса жаваблувсса дунугу, даврийн къалавгун ца кьини хьусса чIумал бизар хъанан бикIара. Нава кумаг бувсса барчаллагь тIисса инсантал чIявусса бикIай, ччан бикIай миннал барчаллагьру лайкь бан», — тIий буслай бур Асият.
Мяйжаннугу, аьчухсса, инсаннан дакI дурккун дулун хIадурсса Асият даврий кунма шяравугу бусравну бур. Ванил къушлий тачIав чан къашай бухху-букку. Циксса хъамал бухьурчагу Асиятлул ненттабакI тIивтIуну кьамул бай. Шяраваллил агьлу цIусса миналийн бизлазисса чIумал цалла къатри чун дирну дурив ххал дан райондалия увкIма вайнначIа ацIайсса ивкIун ур.
Асият тарбия хьусса ванил буттал къаттагу мукунмасса бивкIун бур. Ванил ппу Ситтикь чIярусса шиннардий механизаторну зий ивкIсса, даврил сасан увсса, халкьуннащалгу, ичIувагу хIал бавкьусса дугъри­сса адамина ивкIссар. Кьурахъул шиннардий ДучIиннал шяраваллил советрал председательну бивкIсса ванил нину Рабиятгу жяматран бусравсса, уздансса хъамитайпа бивкIун бур. Ниттил тIул-тIабиаьтгу, бюхъу-хъитгу душварангу бивну бур.
ХIакьинусса кьинигу райондалий бусравну бур ЦIуссалакрал администрациялий жаваблувсса даву дачин дурсса ванил ссу СултIанат. Шиккува кIицI бан, СултIанатгу бивкIссар 15-хъул шиннардий ДучIиннал шяраваллил председательшиву дуллай.
Шикку букъавсун къабучIир гьарца ишираву Асиятлул чIарав авцIусса, ваниярва аьмал-хIал бавкьусса, ялун увкIная ххарисса, хъамал ххирасса ванил ласная МахIачлуягу. Ва цувагу шяраву ва щалла райондалий бусравсса инсан ур. КIулссар ванан бивкIу-буккулул ххуллурдугу, хъатIай-мажлисирттайгу ва яла хIурмат лавайма хъамаличури. ХIакьину цIуссаминалийн бивзсса чIявуми цIуру-кIуру тIун бикIай аьрщи кьянатсса душиврия, гикку цичIар ххяххан дан къахъана­хъишиврия. Амма захIмат биширча, дан къашайсса за къадикIай. ЗахIмат буллай савсъсса жулва халкьуннал ва кьянатсса аьрщарайгу ци-дунугу ххяххан дансса чаран лявкъунни. Жулва лак кару мусилсса, даврил усттарсса бур. Асиятхъал хIаятравун бу­ххайхту махIаттал бунну лакку билаятрай кунмасса щюллисса кувссал. МахIачлул Лаккуя ххалал бючIин лавсун, хъунмасса захIмат бивхьуну, ххяххан бувсса кавс бия ва. ЧIалай бия ва куннан ку бувчIлачIисса, хIурмат-кьиматрал кьадру бусса аслийсса лакку кулпат бушиву. Асиятлул ва МахIачлул тарбия бувну бур кIива душ. ХIакьину вайннал ттирхханнугу, шадшивугу 11 шинавусса душнил душния дур.
Уттигъанну вайннал кулпат­раву ххарисса иш цамургу хьунни. ЧIярусса шиннардий цIуллу-сагъшиву дуруччаврил аралуву бивхьусса захIматран лайкьсса кьимат бивщуну, Асиятлун дуллунни «Отличник здравоохранения» тIисса бусравсса цIа. Барчагу буллай, чIа тIий буру Асиятлун кулпатраву ххаришивуртту, давриву тIайлабацIу.