Хъамаллураясса тирхханну – Ккавкказуллал язисса аьдатри

zzВай ларгсса бигьалагай кьинирдай «Властелин кольца» ресторандалуву хьунни ляличIину ххуйсса, хъинну чIявусса ва хъинсса асарду дакIурдиву кьабивтсса, «ФейсбукрайхчIин» цаннащал ца кIул хьусса, «Кунаки» клубрал цачIун бувсса, хъинсса дустурал батIаву. Ва кьини жулла республикалийн бувкIун бия Чачаннавасса, Ингушнавасса, АсатIиннавасса, Кабардин-Балкарнавасса ва Гуржиянавассагума хъамал.

Залму АьбдурахIманова
zzКкавкканаву хъамаличу хьунаакьаврил ва тIайла уккаврил аьдат дур ца яла хьхьичIра-хьхьичI хIасул хьумур ва цIакь хьумур. Цал Ккавкказнаву ивкIманан, цува чун агьарчагу, ккавкказуллал халкьунная, тарихрая ихтилат багьарча, цалчинна-цалчин хъамаличу хIисаврай цахра дурсса къулагъа­с­рая дакIнийн багьан бюхъай.
Ттулмур никиран «Валлагь, чIаххуврайсса шяраву хъинсса хъамаличу, хъамалущар дуссия. Яла хъинмур, ххуймур хъамаличу учIаннин дитан аьркинссар», тIисса махъру-хаварду оьрмулул бугьарасса хъуна мямма, бавая баллай бивкIхьурчагу, хIакьинусса никиран ми хъинну чанну бакъа къабаяйсса ххай бура.
КутIа бан, ва аьдат ванияр гихуннайгу дурурччуну ччишиврул, «Кунаки» клубрал вакилтурал пикри хьунни ва 17-сса хьунабакьаву жучIара, Дагъусттаннай, дуван. Уттинин хьуми хьунабакьавуртту чIяруми дурну дур Чачаннаву, цанчирча хъамаллурал клуб сакин бан дакIнийн багьсса Юни Успанов ур чачаннал миллатраясса, клубрал дайдихьугу цачIара дан ччай ухьунссия.
Укунсса хъамаллурал хьунабакьавурттая хайр бакъа зарал къахьунссар, цанчирча на нава, масалдаран, шикку кIул хьура Чачаннал, Ингушнал кказит-журналлал, телевидениялул журналистътуращал. Бусарду жулва-жулва пишакаршивурттал хIалкьазиярдая, даврицIун бавхIуну хьусса личIи-личIисса иширттая. Хьунабакьаврил агьаммур бутIа байбивхьуну махъ, Юни Успановлул, батIаву тIитIлай, цIу­нил­г­у бувсунни, шиккун циняв батIаврил мурадирттая ва «Кунаки» клубрайн бивхьусса гихунмайсса умудирттая. Жула чIаххуврайсса республикардая биялсса делегациярду бия бувкIун. Интернетраву цумур-бунугу суал ххалбигьавриву хIала-гьуртту хьурча бакъа, укунма цаннан ца къакIулсса «виртуалныйсса» дустал ва кьини цачIун бавтIун, махъру лахълай, къавтIий, цаннащал ца ихтилатирттай ххал хъанан кIилий тIааьнну бия.
Жула чулухамур делегациягу къахьхьарасса бия. Хъамал хьунабакьин бувкIун бия ва кьини циняв шиккуми хIайран бувсса жула машгьурсса балайчи Лариса ХIажиева, АьФ-лул лайкь хьусса артистка Фаина Графченко, ДР-лул печатьрал ва информациялул министрнал хъиривчу Миясат Муслимова, «ХIакьикьат» кказитрал журналист Мадина ХIажимаева, Ахвахуллал райондалул бакIчи, жяматийсса суккушиннардал вакилтал ва блогертал.
Юни Успанов, «Кунаки» клуб­рал сакиншинначи:
— Хъинну ххариссару хIакьину зул ххаллилсса Дагъусттаннал аьрщарай зущал хьунабакьин. Дунияллийх цIаларгсса Ккав­кказуллал хъамал кьамул буваврил аьдат дуруччинсса мурадрай бавтIсса ва клубрал даву гихуннайгу дачинтIишиврийн умуд бишин ччай бур. Клубрал мурад дука-хIачIаву бакъашиву кIулсса, жула гуж цачIуншавриву бушиврийн мукIрусса, жува цIакьсса дусшиву дан кIулсса Ккавкказуллал миллат­ру бушиврийн вихсса инсанталлу жува.
Мадина ХIажимаева, жучIа­расса хьунабакьаврил сакиншинначи:
— Хъинну ххариссару чIаххув­райсса республикардая бакъа цайми-цайми кIанттурдаягу бувкIсса хъамал жучIава кьамул бан. Умудрай бура укунсса хьунабакьаву жучIара ванияр гихуннай цимилгу хьунтIишиврийн.
Фаина Графченко, АьФ-лул лайкь хьусса артистка:
— МукьцIаллий ххюра шинал хьхьичI на бувкIссара Дагъус­ттаннайн. МукьцIаллий ххюра шинал хьхьичI ва аьрщарах, вай инсантурах, вайннал хасиятирттах хьусса ччаврил хIакьинусса кьинигу хIайп къаувкуну шикку ялапар хъанай бура. Ккавкказуллал халкь бур ца яла талихI бусса халкь, цанчирча инсаниятрал яла бюхттулми хасиятру ва лишанну ядурсса ва ядуллалисса халкь буну тIий. Хъамаличу кьамул ан кIулшиву, дусшиву дан кIулшиву, хаиншиву кьюкьалалун ккалли дуваву – вай дакъарив инсаниятрал яла бюх­ттулми качестварду.
Нино Мияварц, Москавлив Гуржиял диаспоралий зузисса пишакар:
-Гуржиянавасса бунугу, зу­чIа хъамалу хьусса вай кIира кьинилул мутталий нава цамур хIукуматраясса бушивугумали хъамабивтунни. Жул ва зул муксса лархьхьусса хасиятру дурхха. Сайки дукра-къюссувугума ца лархьхьусса дукрарду душиву кIул хьунни. Цахъи дахханану дурсса. ЦIана Москавлив ялапар хъана­хъисса на ттула Ватандалух мякь бувксса, Дагъусттаннайн бивну цахъи дакI рахIатгума дурккунни. Лахьхьу ттул щаллусса кьини ларгунни ччима хIайран увансса зул язи-язими зунттурду, ратIру, бярду, зунттал щархъив ххал дуллай. Бивру Дарбантливгу, Мочохуллал бярничIангу, Шамиллул райондалий яхьусса гуржиял зумуну бувну бивкIсса килисалучIангу. Зул барачатсса аьрщарайн ттигу цимилгу бучIансса хияллащал зана хьунна. Зул халкьуннал ххуйшиврия, хъамал ххирашиврия гьар кIанай бусланна. Зун барчаллагь.
Ахиргу кIицI лаган ччива, хIукуматрал батIавурттай чув-бунугу миллатирттал политикалия ягу СМИ-рдал масъалар­ттая ихтилатру багьни чIявуну тикрал бувайшиву, жунма жула чIаххуврайсса республикардащал хIала-гьурттуну, Ккавкказуллалгу, шиккусса халкьунналгу сий гьаз дан багьлай бур тIисса хаварду.
Бан багьлай бур тIийнияр, цуксса къаххуйри, укун багу-бавтIун, бан багьлагьисса мурадрал дайдихьу дурну.
Ресторандалуву хъамал кьамул бувну махъ, жучIарасса хьунабакьаврил сакиншинначитурал хъамал бувцуна Каспий хьхьирил зуманийн. Жунма къамуксса итталусса Каспий хьхьирия махIрумсса хъамаллуран ва цащала бувцуну бувкIсса мюрщи оьрчIан ваниягу хьуна хъуннасса ххаришиву.
«Кунаки» клубрал вакилтурал уттимур батIаву хьунтIиссар вай бигьалагай гьантрай, июньдалул 21-нний, Чачаннал хъуншагьру Грознайлив. Шиха нанисса цу уривгу кIул увну, ччинаща гьуртту хьун бюхъайссар ва хьунабакьавривух.