Мугъаятну бикIияра муххал ххуллий

Муххал ххуллурдай хъанахъисса бала-апатIирттая, миннул багьана-сававрттая буслан бикIару жу, инсантал мюхчанну бикIувча тIий. Амма мукунсса ишру къавхьуну шин лях къалагай. Вана гьашинугу, дачIи шиннагу гьаннин, балугъравун къабивсса душ поездрахьхьун биривну цIунцIияртту хьунни. Ларгсса 2013 шинал мукунссава кIива иш сияхIрайн лавсун бур.

Ккаккан къабувсса кIанттурдай муххал ххуллу лахълай, тIул­дакъашивуртту дурсса инсантуращал ми тикрал къадаву мурадрай­сса давуртту дуллалиссар. Агана оьрчIал ми тIулдакъашивуртту тикрал дарча, жавабрайн кIункIу бантIиссар миннал нину-ппу.
Муххал ххуллул нигьачIаву хъуннасса дусса кIанттурдан ккаллину бур Дарбантлия Даг.Огнилийн бияннинсса перегон (2402-2413 км. бутIа) станция Мамедкъала (2394 км.), Араблинская-Белиджи перегон (2425-2436 км.).
Ларгсса шинал июль зурул 5-нний Даг.Огнилия Дарбантлив­сса ххуллул бутIуй, муххал ххуллийх нанисса балугъравун къабивсса А. М. Шяъбанова кьай духхай поездрахьхьун биривну бивкIуну бур.
Август зурул 28-нний Дарбантлия Араблинскаялийн нанисса муххал ххуллул 2422 км. риртсса кIанттурдай кьай духхай поездрахьхьун иривну, оьрмулуцIа хьуну ур 8-мур классраву дуклакисса (СОШ №1) Араблинская станицалий (Дарбантуллал район) ялапар хъанахъисса А.Р. Асланов. Гьашину, февраль зурул 18-нний, Белиджилия Араблинскаялийнсса ххуллул 2436 км. риртсса кIанттурдай кьай духхай поездрахьхьун биривну, цIунцIияртту хьуну дур Белиджи поселокрайсса школалий (СОШ №1) 7-мур классраву дуклакисса Х.А. Аьбдуллаеван.
«Махачкала порт-Тарки» му­ххал ххуллул бутIуй (5-мур поселок) буссар бахьттагьалт муххал ххуллийх лахъансса ламу бивхьуну, муххал ххуллу лахълахъими бала-апатIирттая мюхчан баву мурад­рай.
Амма чIявуми, «Муххал ххуллийх занан къабучIиссар», «Муххал ххуллу ккаккан бувсса кIанттурдайх лахъияра» тIий дюъ дихьлахьисса лишаннахгу къула­гъас къадурну, къабучIи буллалисса кIанттурдай ххуллу лахълай бур. Мунийну цаннагу нигьачIаву хIасул дуллай, муххал ххуллул зузалтрангу тIааьндакъашивуртту дуллай.
ДакIний битияра! Муххал ххуллу нигьачIаву хъуннасса кIанур. Микку личIлулну бикIан аьркинссар. Ххуйну кIулну дикIан аьркинссар ва дуруччин аьркин­ссар муххал ххуллий занакьулу бикIаврил низам.
Баччибакъашиврул инсаннал цIуллу-сагъшиврун зарал биян бан, му оьрмулуцIа ан бюхъайссар. Аьрасатнал муххал ххуллурдал дузал дуллай бур пассажиртуран циняр шартIру. Буллай бур бахьттагьалтрансса ламурду, переходру, тоннеллу.
Дихьлай бур къадагъа дуллали­сса сигнализация, нигьачIаву дусса кIанттурдай дихьлай бур дайгьузанну. ХIасил, ляхълай бур инсан мюхчан ансса чаран.
Амма инсантурал ми шартIру ишла дуллай бакъар, я анавар буклай, ягу баччибакъашиву дурну. Мунияту къахьунмур хъанай бур. Инсантал оьрмулуцIа хъанай бур ягу захIматсса цIунцIияртту хъанай дур. Хъиннура къащи хъанай дур укунсса ишру мюрщи оьрчIащал хьусса чIумал.
Хъуниминнал къулагъас дакъа ливчIсса оьрчIру тIуркIу тIий бур муххал ххуллучIа. Лахълай бур вагоннайн, хIаз бан нанисса поездрайх бишлай бур чартту, мар­ххалттанил гуржив, рельсирдай чартту ягу цайми затру дихьлай бур, цаннагу, поездраву наниминнангу нигьачIаву дуллай.
Оьрмулул хъунисса инсантал мюрщиминнангу эбрат ккаккан дуллай, паркравух кунма сайр буллай бикIай муххал ххуллий. Машинистнал сигнал дулайхту, букьанну ххуллия тIий бикIайхьунссар. Амма ччяни ялун бивсса поездрахьхьун биривну, бала-апатI шай.
Муххал ххуллийх наниний къулагъас дан аьркинссар чани буллалисса, къадагъа дихьлахьисса лишаннах.
ДакIний битияра! Муххал ххуллул ца чулия ца чулийн лахъан аьркинссар ккаккан бувсса, оборудование дирхьусса кIанттурдай, яни бахьттагьалтрансса ламуйх ва переходирттайх, тоннеллайх, тротуардайх, аьрщарал ялтту дурсса переходирттайх, хасъсса лишанну дирхьусса переездирттай.
С. МахIадов,
инфраструктуралул МахIачкъалаллал
дирекциялул хъунама
ХIадур бувссар А. Аьбдуллаевал