fol_4Ларгсса нюжмардий МахIачкъалалив Р. ХIамзатовлул цIанийсса Миллатирттал библиотекалуву дия луттирду ххираминнансса унгу-унгусса байран, дакIнин малхIан. Октябрьданул 10-13-нний шиву най дия Дагъусттаннал луттирдал кIилчинсса «Тарки-Тау — 2013» выставка-ярмукIа.Ва выставкалул сакиншинначину ур жула лакку оьрчI, «Горцы» литературалул ва художествалул кказитрал хъунама редактор, художник Марат ХIажиев. ДукIу хьуссия цалчинсса луттирдал выставка «Тарки-Тау». Гьашинумур выставкалул ляличIишиву му дия, ванивух гьуртту хъанай бия Москавлиясса ва Ростов-на-Дону шагьрурдаясса луттирду итабакьай издательствардугу.

Бадрижамал Аьлиева
Октябрьданул 10-нний хьусса ва выставка тIитIлатIисса шадлугърайсса батIаву дачин дурну ия Марат ХIажиев. БатIаву дайдирхьуна Миллатрал библиотекалул хъунаману цIуну ивтсса Аьли Аьлиев­лул. Ванал, ва выставкалувух гьуртту хъанахъиминнахь ча бувкругу куну, умуд бивхьунни укунсса журалул батIавуртту гьарца шинах дуллантIишиврийн.
ДР-лул печатьрал ва информациялул министрнал хъиривмур Миясат Муслимовал увкуна:
— Ва мяйжаннугу хъуннасса байранни. Луттирал, искусствалул, культуралул байран. На хъинну ххарира хIакьину шиккун бавтIун бушиврия Москавлиясса, Владикавказраясса, Красноярскалиясса ва цаймигу шагьрурдаясса хъамал…
ДР-лул культуралул министрнал хъиривчу, Дагъусттаннал Халкьуннал творчествалул къатлул хъунмур Марита МухIадовал увкунни:
— ХIакьину танияргу хъинну багьлай бур луттирал агьамшиврия гъалгъа тIун. Луттирал, мяйжаннугу, цимирагу ник кунницIун ку дахIлай бур. Укунсса выставкардай, личIи-личIисса издательстварду кIул хьуну, куннащал куннал даврил кIулшиву кIидачIаву дакъа­ссагу, бюхълай бур автортуращал цащалвагу хьунабакьин, укунсса батIавурттал ялун личин дуллай бур цIу-цIусса цIарду, цIу-цIусса шаэртал, чичулт. На умудрай бура ва проект цIусса ххаллилсса проектирдал дайдихьуну хьунтIишиврий, — увкунни Марита Велихановнал.
Марат ХIажиевлул цалва увкунни:
— Щаллусса шинал дянив нава бувсса захIматраву ва ттун яла ххаримур муттар. На ххарира ва батIаврийн зу цинявппагу бучIаврия. Ттуща ва даву дукIумур шинал дуван къахьунтIиссия, агарда чIарав Таймыр Агъаев къаавцIуссания, — увкуну, махъ буллунни хьхьичIва Р. ХIамзатовлул цIанийсса Миллатрал библиотекалул хъунаману ивкIсса Таймыр Агъаевлухьхьун:
— Ттул укунсса выставка дувансса пикри ттувува лавсун занай ххюраксса шинну хьуна. Ахиргу укунсса даву бакIуйн дуккан дувансса энтузиаст, Дагъусттаннал патриот Марат ХIажиев увккун,ва выставка дувансса пикри бусайхту, ттуй цIунилгу «хъару ххярххуна». Ва ярмукIалун цIагу Маратлул цалла ляхъан дунни, — увкунни ванал.
Махъру, мукунма, лавхъунни «Эпоха» издательствалул хъунама Шихабудин Микаиловлул, ва выставкалувух гьуртту хьун Красноярскалия бувкIсса шаэр, «День и ночь» журналданул редактор, «Тарки-Тау – 2013» выставкалул жюрилул председатель Саввиных Маринал, «Мавраевъ» издательствалул къатлул хъунама Рабадан МахIаммадовлул, Гуржиянал ва Аьрасатнал «ламуну» хъанахъи­сса, Москавлия увкIсса хъамаличу, литературалул критик, таржумачи, публицист Бежан Намичешвилил ва цайминнал.
Муния махъ хьунни «Дагестанская книжная культура: вчера, сегодня, завтра» цIанилусса «ккуркки стол». Муний докладру бунни ДГУ-рал востоковедениялул факультетрал аьрабнал филологиялул кафедралул преподаватель Диана ХIажиевал, РАН-рал Дагъусттаннал Элмийсса центрданул Тарихрал, археологиялул ва этнографиялул институтрал зузала Милена Нуриевал ва м.ц. Агьамми ихтилатру бия аьраб мазрайсса луттирдаясса, миннул ляличIишивурттаясса.
Ва выставка-ярмукIалул программа дия хъинну хъуннасса ва хъинну авадансса. Журналистал бия цу-цумур батIаврийн гьанссарив къакIулну. Выставка нанисса шанмагу гьантлий бия чичултращалсса хьунабакьавуртту, семинарду, выставкарду, личIи-личIисса луттирдал презентациярду.
Ва выставкалул лагрулуву хьунни республикалул элмисса ва практикалул конференция «Гамзатовские чтения», Дагъусттаннал халкьуннал шаэр Р. ХIамзатовлун 90 шин шаврин хасну, «ккуркки стол» «Год Расула Гамзатова в библиотеках республики» цIанилусса. Мунивух гьуртту хьунни республикалул чIяруми районнаясса ва шагьрурдаясса библиотекардал директортал, зузалт. Мунийсса ихтилатругу бия дансса давурттаясса, библиотекалул зузалтрал даврил пишакаршиву ларай давриясса, библиотекарнал даву анжагъ луттирду булаврийну щаллу къашайшиврия, ми пишакаршиву ларай дувансса курсирдайн гьан буллансса шартIру щаллу дуллан аьркиншивриясса, гьарца библиотекалуву интернет бикIан аьркиншивриясса ва библиотекарьтурал цинявннал цалла электрон адресру дикIан, интернет кIулну дикIан аьркиншивриясса. Ва батIавривух гьуртту хьун бувкIун бия Ккуллал райондалул библиотекалул зузала – 20-хъул шиннардий библиотекарьну зузисса Аьлилова Шавлукьгу.
Выставкалул программалийн бувну, вай гьантрай хьунни Владикавказрая бувкIсса режиссер-документалист Индира Чайджиеващалсса хьунабакьаву (выставкалийн ва ларсун бувкIун бия «Легенда о храбром Хочбаре» фильм), Светлана Анохинал ва Полина Санаевал «Был такой город» луттирал презентация, мукунма дагъусттаннал миллатирттал мазурдийсса литературалул презентациягу. Ва выставкалий хьунни «Дараччи» клубрал президент Мариян Илиясовал сипталийну уттигъанну дунияллийн бувксса оьрчIансса лакку мазрайсса «Мюрщи щаращал щурщу» луттиралмур презентациягу. Хьунни чичу Бежан Намичеишвилищалсса, Москавлиясса шаэр ва балайчи Ольга Никитинащалсса (ванил бур Миясат Муслимовал мукъур­ттийсса балайрдугу), Москавлиясса шаэр Григорий Вихровлущалсса, Владикавказраясса чичу Аланка Уртатищалсса, Москавлиясса чичу, сценарист, магьричи Игорь Жуковлущалсса ва цаймигу хьунабакьавуртту. Армяннал Миллатрал Академиялул Археологиялул ва этнографиялул институтрал хъунама зузала, филологиялул элмурдал доктор Армен Петросяннул бувккунни «Кавказские Прометеи – герои эпосов Кавказа» цIанилусса лекциярду.
Мюрщи оьрчIан ва чIава бу­ккултран ва выставкалий яла дакIний личIансса хьунни проект «Сегодня – дети, завтра – народ» цIанилусса проект, «Мы читаем Михалкова» цIанилусса оьрчIансса байран, Москавлиясса чIава художник Екатерина Михайлинащалсса хьунабакьаву. Ванил каялувшиннаралу хьунни Сергей Михалковлул произведениярттайн бувну оьрчIал дихьлахьисса суратирттал конкурс.
Вай циняв шадлугъирттавурив ттун яла-яла дакIний ливчIунни «Мавраевъ» издательский къатлул бивщусса, Сяид Ниналаловлул «Жесть! Хроника нашего времени» луттиралмур презентация. Вайми презентациярдай луттирдал автортурахьхьун махъру буллай, цIардугу, ихтилатругу минная бикIай. Ва презентациялийгу бура, аьдатсса куццуй, авторнахьхьун махъ булуннин ялугьлай, му цума уссаривгу къакIулну, цIа-бакIгу уттинин бавсса дакъахьувкун. Махърив бувчIунни луттирал автор дуснакьраву ушиву. Политехнический институт, Аьрасатнал ПрезидентначIасса РАГС (Российская Академия госслужбы), АьФ-лул ХIукуматрачIасса РАНХ бувккусса, 46 элмисса даву, 3 лу буккан бувсса, «Кубачинский художественный комбинат» ГУП-рал директорну ивкIсса, АьФ-лул Культуралул министерствалул чулухасса грамоталун, ВДНХ-лул чулухасса медальданун, цаймигу цIардан ва бахшиширттан лайкь хьусса Сяид Ниналалов 2012 шинал 14-мур апрельдания шинай дуснакьраву усса ур. Ва лугу авторнал чивчуну бур мивува. «От сумы и от тюрьмы не зарекайся» тIисса мукъурттил тIайлашивугу шикку цал ххишалагу тасттикь хъанай дур. Мяйжаннугу, инсаннан кIулну бакъар цува гьунттий чун агьантIиссарив, бакIрачIан ци бучIантIиссарив. Ва адаминагу, хIачIу, наркоман, къачагъ акъанува, дуснакьравун цукун агьссарив къакIулли. Цимурцаннун жавабру лякъайсса интернетравугу ванаясса хавар-тIавар ххал бувансса мажал къавхьунни вай гьантрай. Амма ваная бавтIми хъинну цIардай гъалгъа тIий бия, ва багьана бакъана дуснакьравун агьшиврий чIурчIав дуллай бия. Москавлиягума бувкIун бия инсантал, миннавасса цаннал увкусса махъругу яла-яла кьувтIунни: «КъатIайлассар жула президент зунсса кадрарду биял хъанай бакъар тIутIаву, миннувасса бачIими дуснакьирттаву щябивкIун буссар», — тIисса. Махъру лахълахъими цинявппагу чIа тIий бия Сяидлун ччяни зана шаву гъан-маччанал, дустурал дянивн.
Ца-кIива гьантлувун, выставка къуртал хъанай, мунил хIасиллу дуллай, шадлугърал тагьарданий лакьлакьисса батIаврий Сяид Ниналаловлул «Жесть! Хроника нашего времени» лу «Слово» номинациялуву ххув хьушиву баян байхту ххари хьумигу чIявуя. Муниягу, хъиннува жула лакку мазрайсса «Мюрщи щаращал щурщу» лу «Лучшая книга на национальном языке» номинациялуву ххув шавриягу хъиннува ххари хьунна навагу.
«За лучшее оформление детской книги» номинациялуву ххув хьунни Москавлиясса луттирдал издательствалул къатта «Самокат». «За лучшую детскую книгу» номинациялуву ххув хьунни Игорь Жуков, «Априори» издательство. Ахиргу «Тарки-Тау – 2013» луттирдал выставка-ярмукIалий «Лучшая книга года» номинациялуву ххув хьунни Светлана Анохинал ва Полина Санаевал «Был такой город» цIанилусса лу. Цинявппагу лайкь хьунни бахшиширттан.
Ва выставкалул лагрулуву республикалул дазул кьатIату бувкIми хIаласса делегация лавгссия Лаккуйн Гъумукунгу. Му аьрххилиягу, ва выставкалиясса пикрирдугу чичинну кказитрал хъиривмур номерданий.