Ссан ва цукун харж буллалиссар бюджет

tto_23Октябрьданул 4-нний, жула паччахIлугърал бакIчи Владимир Путиннул каялувшиврулу, хьунни ПаччахIлугърал советрал заседание. Ганий ххалбивгьунни бюджетрал харжлугъраясса мюнпат ххи баврил масъалартту. Заседаниялий гьуртту хьунни Дагъусттаннал бакIчи Рамазан АьбдуллатIипов.

АьФ-лул Президентнал хьхьичIмукъуву увкусса куццуй, билаятрал бюджетрал системалул бюхъурду тамансса цIакь хьуну бур. Ларгмур шинал Аьрасатнал цачIусса бюджетрал харжлугъру 22 триллион къуруширттаяргу ххишаласса хьуна. Му хъанай дур ВВП-рал 37 процент. Амма буруккин бутлай бур агьалинал арцу дагьайсса куццуй харж къадуллалаврил. Владимир Путиннул бавтIминнахь, яни регионнал бакIчитурахь, бувсунни арцурду тIайлану, мюнпатну харж дуллан аьркиншиву. Ганал, мукунма, бувсунни бюджет аьркинсса куццуй бартбигьлай бакъашиву – ца-ца чIумал анаварну, ца-ца чIумал хIаллих хьуну. Яла шин къуртал шайсса чIумал итадаркьуну диркIсса арцу анавархъиндарай, цукун-дунугу харж дуллай бушиву.
В. Путиннул бувцунни цаппара цифрарду: 2012 шинал паччахIлугърал ва муниципал заказру щаллу баврил бутIуву диялдакъашивуртту, закон лиян давуртту хьуну дур 130 млрд. къуруширттансса. Владимир Путиннул пикрилий, му я цурк бакъар, я коррупция дакъар, му дур финансирттал низам дакъашиву.
ПаччахIлугърал бакIчинал бувсунни гьашину октябрьданул 1-нния махъ Счетная палаталул хIакъиравусса цIусса закон зий дайдихьлахьишиву. Утти мунища бюхъантIиссар паччахIлугърал харжлугъирттал цачIусса анализ ва мюнпатну харж даврил план дуван. Январьданул 1-нния махъ (цIусса шинал) зунтIиссар цIусса «О контрактной системе» тIисса федерал закон, мунийну даххана хьунтIиссар паччахIлугърал хъус ласаврил (госзакупки) система.
«Зун кIулссар хIакьину жува къабигьасса тагьардануву зий бушиву, дунияллул экономикалуву кризисру хъанай душиву. Ми гьарзат жулла экономикалийнгу щилащиссар. Жулва хьхьичI бивхьусса масъалартту щаллу буллан багьлай бур къабигьасса шартIирдаву. Властьрал циняв органнал цалва хьхьичI бишин аьркинссар принципиальсса масъала: бюджетрал харжлугъирттал мюнпат шайссаксса ххи бан», — увкунни В. Путиннул.
ДакIнийн бутанну, республикалул каялувчину зий айивхьусса гьантрайва Рамазан АьбдуллатIиповлул бивхьуну бивкIшиву бюджетрал харжлугъру чан даврил хIакъиравусса масъала. Шинал дайдихьулий харжлугъру чан дурну диркIссар 8 млрд. къуруширттал. ЦIана хIадур буллай бур ялунчIилсса бюджет, Госсоветрал заседаниялий ххалдирхьусса предложенияртту хIисавравун ласунтIиссар.
ХIадур бувссар ХI. Аьдиловлул