Бакуя лакраясса ссаламращал

ima_4Вана вай гьантрай жул редакциялийн хъамалу бувкIун бия ГьунчIукьатIрал шяраватусса, Азирбижаннал хъуншагьру Бакуй ялапар хъанахъисса Аьлиева СалихIа Шамиллул душ. Вания, ванил оьр­мулия ва даврия гьарта-гьарзану чивчуну буссия «Фейсбук»-райхчин кIул хьусса жул журналист Бадрижамал Аьлиевал жула кказитрайгу. СалихIа зий буссар АзерТаджрай (Азербайджанское Государственное телеграфное Агенство) корреспондентну.

Залму АьбдурахIманова
Агенствалийн зун бучIаннингу ванил чIярусса макьалартту рирщуссар личIи-личIисса изданиярттай. Ва бур азирбижаннал журналистикалуву сий дусса, гьунар бусса, итххявхсса, хIукуматрал Президентнал чулуха личIи-личIисса наградарттан, цIардан лайкь хьусса журналист.
Гъинттул чIумал тиха- шиха Дагъусттаннайн, Ватандалийн биян бувкIсса, жулла редакциялул чIарах къабувксса цинявгу лакрах къулагъас дан ччисса жунгу пикри хьунни цIана Баку шагьрулул, тикку ялапар хъанахъисса халкьуннал, хаснува жула лакрал, тайннал багьу-бизулул тагьар ци дур, тайннал ахIвал –хIал ци бурив кIул бан ванищал хъун бакъасса ихтилат буван. Учайхха, жува бакъаний мудангу неъмат бикIайссар, куну.
-Баку цIана бур гьантлия- гьантлийн хъунма хъанай, чIюлу хъанай. Шагьрулувусса духсса къатри, идарартту лекьан дурну, тиха-шихасса, чил хIукуматирттаясса строительтал, инженертал бучIан бувну дуллай бур чIярузивурду дусса лахъ къатри. Шагьрулуву бакьин бувну, цIубувну бур чIявусса бульварду, гьайкаллу, фонтанну. ЧIярусса тIутIив, мурхьру, щюллишиву дугьлай, миннуха аякьа дур. ВаницIун халкьуннал маэшатгу лахъ хъанай бур, гьаз буллай бур пенсияртту, даврил хIакь. Жу, тийхсса лак, хьхьичI шиннардий кунма цачIун батIлай, байранну ва цаймигу дялахърурду цачIу дуллай бивкIхьурчагу, хIакьинугу дахIаву дакъа бакъару къаучинна. Цанчирча цаннахь ца цIухлай, цанная ца хавар буну, иш багьни цаннал ялун ца лагару. Оьккину бакъару.
Щалва билаятрай 90-ку шиннардий диркIсса захIматшивурттугу дурхIусса, Нагорный Карабахлив­сса дяъвилулгу хъунмасса зарал биян бувсса танийсса Азирбижан хIакьину бакъар. Гайдар Аьлиев увкIун махъ жул республика тIутIайх дирчуна .Зун кIулсса ку­ццуй, та дур лухIинавтлил сурсатру лахъсса, тайннуясса маэшатрал дургьусса хIукумат. Инвестортал най бухьувкун, тикку буллай бур заводру, фабрикартту. Зузи кIанттурду бур ялу-ялун гьарза хъанай. ЛухIинавтлил фронт дур авадан хъанай, цIакь хъанай. Районнайсса ва шагьрурдайсса школарду, вузру ца-ца кIанттурдай цIу бувну, ца-ца кIанттурдай цIусса буллай бур. Бакуй бувунни Олимпийский центр, спорткомплексру. ДукIу жучIа дурссия щалла дунияллий уттизаманнул музыкалул ца яла сий дусса «Евровидение».
Июльданул 22-нний кIицI лагайсса Азирбижаннал печатьрал кьинилун хасну жул Президент Ильхам Аьлиевлул 156 квартиралул кIулли пишкаш дурунни ттул уртакьтал-журналистуран, буллунни ацIваксса мюрщи машинартту. Му ппурттуву чIярузивурду дусса кIира шинава дурну дузрайн ду­ккан дансса кIирайра лахъ къатрал гьану бивзссар. Ттуннив квартира къааьркинни, ттул Бакуйннал дяниву хъунмасса, гьарта-гьарзасса квартира бур, давугу ххуллул тия чулий дур.
-ЦIана халкь бигьалагайсса, личIи-личIисса хIукуматирттайн бучIа-лагайсса, халкьуннал хIал-ахIвал лахъ хьусса замана бур. Чув бигьалаган ххирар азирбижаннал халкьуннан хIакьинусса кьини?
-ЦIана жул тийх хъуннасса къулагъас дур туризм лядуккан дуваврих. Магьирлугърал ва туризмрал министерствартту цачIу архIал зий дуссар. Ва аралуву навагу зий, магьирлугърая чичайсса, бусайсса бухьувкун, чIярусса укунсса мероприятиярдай навагу шара. Каспий хьхьирил зуманийх буллай бур ххуй-ххуйсса утти­заманнул отельлу, бигьалагайсса центрду. Туризмрал аралуву зунсса пишакартал дуккин буллан, хIадур буллан бучIай Турциянавасса пишакартал. ТIивтIуну буссар туризмрал институт. Халкьуннан давурттаятура дулайссар путевкарду. Амма цалсса турциянах бурувгун, ххирану бухьунссар жучIава бигьалаган, чIявуну Турциянавун ва цаймигу хIукуматирттайн лагай халкь. Амма жучIагу утти багьри кьюкьин буллай сукку хьуну бур.
-Азирбижаннал хIукумат дур Дагъусттан кунна бусурман халкь гьарзасса хIукумат. ДиндалуцIун бавхIуну жучIа куннасса захIматнийн дагьсса тагьар зучIагу дурив?
-ЖучIа диндалуцIун, национализмрацIун бавхIусса масъалартту бувавагу бакъассар. Баку бур хIакьину Дубай кунма ххуй хъанахъисса, паракьатсса шагьру. Халкьуннаха зий дур хIукумат. ХIукуматрал мурадгу бур уттизаманнул багьу-бизулийн бучIансса. Вай махъсса шиннардий жучIа мизитирттацIун шанма синагога бувунни. Тиккусса посольствар­ттайсса халкьуннан мукунма бувну буссар католиктурансса килиса. Мукунсса килиса Бакуй революция хьуннин бивкIун бур, революция цIакь хьуну махъ лекьан бувну бур вайми- вайми диннал мизитру, килисартту кунма.
-Таксса марцIсса, щюллисса, авурсса Бакуя махъ МахIачкъалалия ци учинна ина?
-МахIачкъалагу чIалай бур шиная шинайн хъунма хъанай бушиву, чIярусса къатри, идарар­тту дуллай бур шикку. Кучардай тIутIив,щюллишиву гьарза хьуну дур. Жула халкь ххуйсса, хъинсса, дакIру авадансса бур. На шихун Зумаритавал байрандалийн бувкIра, ттула мачча-гъанначIан хъамалу. Хъинну рязийну, дакI ххарину жула халкьунная махъунмайгу най бура.
«Илчигу» на буккара Интернетраву, хъинну ххагу-ххари шара миллатрал оьрмулуву хьусса ккаккиярттая ва хьхьичIуннайшивурттая.
-Барчаллагь СалихIай, жучIан буххаврихлу! Вин ххуллухъин баннав!