ЦIуницIа хиджабрая …

ЦIуницIа гьаз дуллай буру жу къабигьасса тема – хиджабраясса тема. ЧIумул цилла тIалав дуллалисса тема дуну тIий.
Жу ва тема хьхьичIра гьаз дурсса чIумал, жучIава зузисса коллегая тIайла хьуну, ва тема гьаз дан къааьркинссар тIутIиссагу бувккуна. Бургияра лагмава: хиджабру лахлахими тIурчарив ялу-ялун чIяву хъанай бур. Му иширал хIакъираву цалвамур пикри бусансса ихтияр гьарманахьгу дуссар. Цумур закондалий буссар ссал-бунугу хIакъираву тархъанну махъ учинсса къадагъа дуссар тIий? Ва ялагу.
Къабигьасса темалия лихълахъаву – мурив ххуйшиву? Лагма-ялтту хъанахъимунил хIакъираву оьри, хъинни учаврия, жулва граждан позиция ккаккан баврия, хас бизангу, къабизангу, ванийн вари учаврия хайр-мюнпат ххишала бухьунссар, хьумур хьувча тIий, тинмай бавцIунунияр.
ПатIимат Рамазанова
Жанна Абуева, чичу, Да­гъусттаннал технический университетрал преподаватель:
— Хиджаб лаххангу, къалаххангу – му гьар хъамитайпалул цил­ва-цилва ишри, гьармунил ихтиярди. ЖучIавагу, жува чантI увкусса, культурнайсса инсанталгу бухьувкун, миннахьсса ихтиярданул хIурмат бикIан аьркинни.
Шиккува кIицI лаган, «абадлийсса» Рим шагьрулий, католиктурал Италиянал цайми шагьрурдай кунма ва Флоренциянаву кунма, шаттирал бакIрах бакIрайн багьай ччимур журалул монахиняхъул. Мигу бакIрая ччаннайн бияннин кIучI хьусса бикIай, амма миннаяту цучIав ххинил хъанан къаикIай ягу миннай аьйрду лачIун дуллай къаикIай.
Исламраву дин ялув ду­хIав­рийн къадагъа дур, душ цуппа хушрай хиджаб лахлай бухьурча, мунихсса бургаву хIурматрайсса дикIан аьркинни. Му щил-бунугу лаххан буллай ягу жагьилнан ххуй бизаншиврул лахлай бакъахьурча, гьа. Цуппа мугу мунил цила ишрича. Гьарманал цаллар цахлура жаваб дулайсса.
Мунияту, чIунни хиджаб ларх­сса душварал, миннах ссавурданий ва ми бувчIлай буруглагаврицIун, хIурмат бикIангу. Миннан цанмагу къабигьану бурхха хIакьину жулва дянив яхъанан. Жулва шагьрулул кIичIирттаву жагьилсса оьрчIру-душру чIявур, агар хиджабравусса душнийгу, чурххацIун ларчIсса джинсирдавусса, кувний хIатта лякьа ва ттиликI чIалачIисса душнийгу ябацIарча, жунма, гьай-гьай, цалчинмур ххуй бизай. Мяйжанссар, му дахьва яру чIалачIисса, лухIисса балахондалуву бакъахьурча (Англиянаву мукунминнайн «post-box», яъни «почтовый ящик») учайсса бур. КIяласса, чаннану ятIулсса, щюллисса, някIсса бусурман ла­ххиялувусса душнийн ябиярча, ххари хъанан аьркинни жулла дакIру.
Ттун ми «лавкьу» душваврая нигь дакъар, на ми циняв террористкахъан ккаллигу къабара, цанчирча, теракт джинсилувугу дан бюхъайну тIий. Щиннив цIанакул хъинну ччай бунуккар терактру дурми хиджабирттавусса душру ва тюбетейкардавусса жагьилтал буну.

Паризат АхIмадханова, филологиялул элмурдал кандидат:
— На хиджаб лаххултрал тарап дургьумур бакъара. Амма муттаэгу бакъара. Хиджаб лаххаву къаххуйссар, миллатрал лаххия лахлан аьркинссар тIий буссар, цивппагу бачIи кIачIану занай. Щихь дуссар ихтияр, цаманал янна цукун лаххан аьркинссарив бувчIин буллан? Миллатрал лаххияр тIисса ла­ххиялувусса хъамитайпалул, вана укун лаххан аьркинссар тIурча, мунихь ялагу ихтияр дуссар учивияв, хиджабру лархминнай аьй дуван. РяхцIалла шинал оьрмулувусса, бакIрай мурцIувагу бакъасса хъамитайпа, хиджаб лаххаву дащуй дихьларча, на муних вичIирагу къадишинна.
Ва ялагу. Аьрабнал культурар тIурча, циванни аьрабнал культура къакьамулсса, Европаналмур кьамулсса?

Савдат Расулова, предприниматель:
— Ттун хиджабравусса хъами ккавккунмагу къачча, хиджаб къалаххарчагу дакIнил марцIшивур агьаммур. Хиджаб лархми бур терактру дуллай, тахсир бакъасса инсантал оьрмурдацIа буллай. Циван сси къабагьави туну миннуйн? На ттула душнин кьянкьану баян бував: «Ттул душра тIий бухьурча, къалаххантIиссар хиджаб». Лаххангу къабитанна!

Камал Сагидов, зул диндалул уссу:
— Дагъусттаннайгу бур лачакрая нигьабувсъсса, хаснува «хиджаб» тIисса мукъуя ццах тIутIисса агьали. Миннахь цIуххирча, ларкьусса янна лаххан бучIир тIар, амма так «хиджаб» къаларххун. Мукунминнал учай: «Хиджаб – жулла янна дакъар, му аьрабнал культура жун аьркин дакъар», — куну.
ХьхьичIва-хьхьичI кIулну бикIан аьркинни «хIижаб» тIисса мукъул мяъна ци дуссарив. Аьраб мазрай мунил мяънагу хъанахъиссар «пардав». Дунъявийсса этикалийн бувну, чурххайсса янналул дазурду гьарцаннал цалва пикрилийну бучIир-къабучIир, лайкьри-– къалайкьри учин бюхълай бухьурчагу, жулла диндалуву арамтуралгу, хъаннилгу хIижабрал кIучI бувну бикIан аьркинсса базурду аьямну ккаккан бувну бур. ХIижабгу хъанахъиссар чил яруннин ккаккан къабучIисса базурду кIучI буллалисса, чил янил ва чурххал дянихсса пардав. ХьхьичIава заманнайсса суратир­ттах бурувгукун, жулва хъаннил лахлай бивкIсса яннагу: бакIбахIурду, харалачакру ва м.ц. дикIайкунсса «хIижабру» диркIшиву чIалай дур. Ттухь цIуххирчагу, гай жулла ниттихъал лахлай бивкIсса янна цайминнуяр цукссагу ххуйсса дур. Цилва чурх кIучI бан ччисса душнилгу ччарча Дагъусттаннал янна лахханссар, ччарча Аьрабналсса ягу Европаналсса лахханссар, ччан бикIарчарив дарваг лавххун занан­ссар, му ганил цилва иш бур.
Бусурман яннагу ларххун, оькки­сса тIуллу дайминналгу Аллагьнал хьхьичI жаваб дулунтIиссар. Амма жунма кIулли хIижаб къалаххайминнавух мукуннасса ххуй да­къасса тIуллу дайсса душру хъиннува чIявусса бушиву.

Зарина ХIасанбуттаева, медакадемиялул студентка:
— Лаххиялийну душнин кьимат бишлашаву къаххуйссар ва къатIайлассар. Лаххия – ялттувасса хахри. Ина хьхьичIун бурувгсса, адаврай оьрму бутлатисса бухьурчагу, хиджаб къалаххайсса буну тIий ина къаххуймунин ккалли бангу бюхъайссара. ДакI чапурсса, цухханну хьусса душмур, хиджаб­равусса буну тIий, вин эбратран бишингу бюхъайссар.

Руслан Шагьмурадов, автодорожный колледжрал студент:
— Хиджаб лаххаву дур шари­аьтрал ца агьаммур тIалавшинна.
Шариаьтрал тIалавшин­нардайн щак-щук тIутIаву бикIан къааьркинссар бусурманталлу тIисса агьалинал.
«Я Идавс! Уча вила хъаннихьгу, душваврахьгу, Заннайн вихминнахьгу, янналул кIучIну бикIияра куну».
(Сура 33, аят 59). Вари ттулмур жаваб.
Амма, хиджабирттавусса бухьурчагу, радикал исламрал чул бувгьуминнул муттаэра на. Миннулли марцIсса исламрай ттангъри дуллалисса. МаслихIатгу буллай ура, лунттубакIгу кIучI бувну, хьхьунил рангсса яннардугу лахлай, зулва душру, ссурвал, мачча-гъанми хасиятрал баххана хьуну, цивппа тIайламиру тIий, цила чIу бакъа къабаллай къуццу тIий бухьурча, зул ужагърайн нигьачIаву гъан хъанай лякъингу бюхъайссар.
Бакъассар Кьуръандалий янна так цIанми лахлан аьркинссар тIий. Ми тIурча хIарачат буллантIиссар цивппа тIайлашиврий зу мукIру буван. Зу мукIру буван кунмасса хIуччардугу кIулссар миннун, кIулшивурттугу дуссар. Зуннияргума чIявусса миннун кIулну бикIантIиссар. Миннущал зий буссар, миннун лахьхьин буллай буссар. Буруччиннав жува Аллагьу Тааьланал оьмунища!