Новостройрал масъалартту ххалбивгьунни

surat_7Майрал 16-мур кьини Новостройрайсса ЦIуссаккуллал шяраву хьунни Дагъусттан Республикалул ХIукуматрал Председательнал хъиривчу Рамазан Джафарович Джафаров жяматращал хьунаакьлакьисса агьамсса мажлис. Ванин савав хьуссар, ЦIуссаккуллал шярава, майрал 14-нний, жяматрал мурадру ХIукуматрай ххалбигьин, вакилталну гьан бувну бивкIсса хъаннищал Рамазан Джафарович хьунаакьаву.

Рамазан Джафаровичлул хъинну ххуйну хьунагубавкьуну, гьарца тIутIимургу лалавсун бия, яла гьантта лях кьабивтун, багьана ци бурив ккаккан, жяматращал хьунаакьин учIанна, увкуну бия. Му хьунаакьаврийн учIанссар тIий вих бакъа буна, баян бувну чIявучингу, бавтIссия школалул ца къатлуву.
Жяматращал хьунаакьин, маслихIат буван, Рамазан Джафарович увкIун ия цачIава вакилтурал гьаз буллай бивкIсса масъалартту щаллу байсса идарарттал хъуними ва жаваблувсса зузалт бувцуну.
Ванал каялувшиву дурсса мажлисрай гьуртту хьуссар Дагъусттаннал Республикалул Мажлисрал депутат Мирзоев Зайнуллагь, ЦIуссалакрал райондалул бакIчи Айдиев ХIажи, ЦIуссалакрал райондалул жяматрал ккурандалул хъунама Оьмаров Магьди, ЦIуссаккуллал шяраваллил хъунама Даххаев М., мунал хъиривчу МахIаммадов Р.О., Райондалул Мажлисрал депутат Айгунова Т., Юстициялул Министерствалул хъунаманал хъиривчу Малачилов Х., Аьрщарал масъалартту щаллу бувайсса отделданул хъунама, Минимуществалул зузала Гарумов А., Виваллил политикалул управлениялул хъунаманал хъиривчу Маликова М., ЦIуссалакрал район дизан даврилсса буллалисса управлениялул хъунама Акаев ХIасан, мура управлениялул консультант МахIаммадов Х., ГУП «Дирекции строящихся объектов «Новостройрал» вакилтал (плановый отделданул хъунама Дадаев Н., хъунама инженер Бамматов ХI., технадзор ХIажиев Ш.) .
Мажлисрал байбихьулий Рамазан Джафаровичлул увкуна: «Гьарца буллусса суаллахьхьун на жаваб тIалав дуванна, щаллу буван бюхъайсса масъала бухьурча, танин щаллу бантIиссарив бусанна, федерал закондалийн бувну масъала щаллу буван къабюхъайсса бухьурча, циван къабюхълахъиссарив бувчIин буванна».
Увкусса куццуй, гьарца инсаннал буллусса суал, маслихIатрай бивхьуну ва суал бавхIусса идаралул зузалтрай бивхьуну, жавабру тIалав дуруна. Правительствалул хIукму ягу кумаг аьркинсса масъала бухьурча, багьайсса идарардайн тIайла бувну, бигарду цIакь бувна. Щаллу бувансса чIун ккаккан дуруна, щаллу баврил ялувгу кьянкьану ацIанна увкуна.
Цалчин суал буллуна Рамазанова Багуннул. Ванил гьаз бувна масъала: «Циванни цIуну хъанахъисса кулпатирттал ва цаймигу кулпатирттал бавтIсса документру, Управлениялий байсса правительствалул комиссиялул, чIун лахъи дуккан дуллай ва къатIайласса багьантту буллай, щаллу къабуллалисса ? Шиннардил лахъишиврий инсантуран аькьува дуллай, Управлениялул ва администрациялул бухкIуллу батлати буллалисса?»
Хъирив суал буллуна ХIусайнова Саржанатлул: «Циванни инвалидтуран дагьайсса 10 кв. м. щаллу къадуллалисса?»
Саржанат Оьмаровнал гьаз бувна ялагу суал: «Циванни яла къулайми, ялапар хьун бигьами майданну, 49 шинал мутталий ишла буллан, муна-танан бавчIусса, жагьилсса кулпатирттан тIурча къатри дувансса аьрщи, «дунияллул зума», ххалазаннай ккаккан дуллалисса?» Му суал Саржанат Оьмаровнал гьаз буварчагу, му тагьардания къарязийну щалла щар дуссар.
Аьлиева Жавгьаратлул бувсуна Рамазан Джафаровичлухь, цIуну дуллалисса къатрал тагьар хъинну чарагьатсса душиву, миннул ялув бацIан къабюхълахъишиву.
ЦIуминалийсса школалул директор АхIмадова Сагъиратлул буллуна суал:« Школа жул ЦIуссаккуллал хъуннасса шяраваллин лайкьну къабувну бур, дуклаки оьрчIан цIанава биял хъанай бакъар классру. Жун уттигу ца корпус ягу ца цамургу школа тIалав буван аьркинни!».
Гавзиев МахIаммадлул суал бавхIуну бия шяравун бухлахисса, федерал трассалул шанбачIулия жяматран хъуннасса нигьачIин душивруцIун, уттинингу чIявусса апатIру хьушиву, ца чулия гамур чулийн ххуллу лахъан хъунмасса захIмат бушиву. Шяраваллил чIарав дикIан аьркинсса ххуллул лишанну, анаварну бачин къабучIишиву, бахьтта наниминнансса ххуллурду сакин баву ягу «светофор» -чирахъру бишаву мугьлат бакъа тIалав дуван аьркиншиву.
ЦIуссаккуллал шярава, Райондалул Мажлисрал депутат хIисаврай, Айгунова Татьянал буллуна мукьва суал: Ссайн бивну буссар канализациялул масъала? Цумур закондалийн бувнур 18, 4 % ЦIуссалаккуй кьаритлатисса къатрал багьану хIисав буллалисса, миннул процент гьаз къабуллалаву щий тахсир хъанахъиссар? Циванни къадуллалисса 2009-ку шинал, гъарал щиная зарал бивсса къатран, кумагран дулун аьркинну диркIсса арцу? Циванни чIал дуллалисса «подъемный» арцу?
Цалчинмур суалданухьхьун жаваб дуллуна Дирекциялул хъунама инженер ХIусман Бамматовлул. Мунал бувсуна, канализация дувансса проектраха немецнал инженертал зий бушиву, мунил масъала щаллу хьунтIишиву.
Ци хIукмулийн бувну 18% буллалиссарив бувчIин бувна Управлениялул хъунама ХIасан Аьбдуллаевичлул. Мунал бувсуна му масъала къатIайласса бушиву, микку процент гьаз баврил закон даххана хьуну душиву цимилгу, хъирив лаян аьркиншиву ва процент лахъ бувансса пикри бушиву.
Шамилчинмур суалданухьхьун жаваб дуллуна Дирекциялул зузала Дадаев Нажвадиннул. Мунал бувсуна Правительствалий гьаз бувну бивкIшиву гъарал щиная бивсса заралданул лахъаву даврил масъала ва кьамул къабувну ливчIун бушиву. Шанна шинал дянив багьригу баххана хьуну, цIуницIа дуккин аьркинну диркIшиву зарал бияврил арцу. Мунихун Рамазан Джафаровлул, хъирив лавну, кумаг буванна, увкуна.
«ТIайлассар, «подъемный» арцу дулаву хъинну махъун дагьну ду­ссар. Мигу хIукуматрал арцу чанну итадакьлай бушиврийн бувну», — увкуна ХIажи Айдиевлул.
— Гьашину буллусса 8 млн. арцул хъисвагу масъала щаллу къабан­ссия, «подъемный арцул» сумма лахъ бувансса тIалавшинна дуллай буссар. Лахъ бувну мукьах дуллан тIий буру, амма масъала ялагу арцу итадакьаврихун бавхIуну бикIанссар.
Мусиев МахIаммадлул буллуна суал: «Черный камень» пляжрал тагьар ци дикIантIиссар? — тIисса. «Му суал уттигу, Президентнал кIану бувгьусса Рамазан ХIажимурадович АьбдуллатIиповлул сияхIрайн лавсун буссар, ци хIукму банссарив хьхьичIунмай чIаланссар. Так цIанава учин хьунссар, Президент жула чIарав ацIан ччай ушиву, хьхьичIавагу, Москавлий усса чIумалгу, кумаг буллай ивкIшиву», — увкуна ХIажи Айдиевлул.
Гьарца суалданухун, тагьар дурчIин дуллай, жяматрахлу ихтилат бувна райондалул хъунама ХIажи Айдиевлул. Микку гьаз буллалисса суаллу хъинну тIайласса бушивугу, тIалавшиннардугу, чIумуха ва тагьардануха лархьхьуну, тIайласса душивугу мяйжан буллалисса ихтилат бувна.
КутIа буван, яла агьамми масъалартту щаллу буван, Рамазан Джафаровлул, цумур идаралийн тIайла буван аьркинну бурив ххал бувну, бивхьуна бигарду:
1-мур июльданийн бияннин, ЦIуссалакрал администрациялун къатри буван аьркинсса кулпатир­ттал сияхI щаллу дуван; Управлениялун тIурча, лахъи лаган къабувну, цума инсан переселенец хъанай уссарив ххалбигьин.
5-мур июньдалийн бияннин, Минимуществалул идаралул кIул буван , щил ва цукун дуллуну дурив 49 шинай ишла дуллан, шяраваллицIун ларчIсса, Красноармейскаллал чулийсса ххуллучIан гъансса, 7 ва 10 га аьрщарал .
Бизан бавриха зузисса Управлениялул, хъирив лавну щаллу дуван сияхI, мушакъатсса инсан усса, ФЗ бувну ххишаласса (кв. м) дагьлагьи­сса кулпатирттал.
ГУП «Дирекции «Новострой» уттира тти, гьаз дурну «заралданул актру», чIалачIи буван кумаг аьркинсса кулпатру. Арцу итадакьаву тIайлану ккаккан дурну духьурча, ми анавар дуккан дуван цалва кумаг буваншиву бувсуна.
ДР ГИБДД Управлениялийн чагъар чичин, ччясса мутталий, шяравун бухлахисса кIанай щаллу бувара тIий, бахьтта бачайминнан­сса ххуллу ва машиналух ялугьий бацIансса кIантту.
ХIажи Айдиевлул барчаллагь увкуна Рамазан Джафаровичлухь хъинну куртIсса маслихIатирттахлу ва ми суаллу щаллу бувансса хIукмурду баврихлу.
ЧIал къавхьуну Рамазан Джафарович уттигу учIантIиссар, щаллагу ЦIуминалул халкьуннащал хьунаакьин. Муниннин биттур банхьуви буллусса бигарду ва щаллу бансса масъалартту.