Аьжаивсса суратру дур хьхьичI дацIлай

surat_6Гьаннайсса, лагмава Дагъусттан оькки-ккаккул буван хIадурсса, Дагъусттан кIаланнувун багьну ччисса буну­ккар.

ПатIимат Рамазанова
Футболистнан жува кьимат бищару мунал ттуплий уккав­рил пагьму-гьунарданийну, голлу бакьаврийну ягу голлу бакьин кабакьу буллалаврийну. Футболистная аьркинмургу мури. Амма махъзуманив радио-телевидениялул, кказитирттал машгьурсса футболист Юрий Жирковлул цIаницIун бавхIусса аваза бувтунни. Мунал кулпат, Аьрасатнал аьнтIикIахъал конкурсрай ххув хьусса хIурулъэн, къухънасса, Агния Барто ва Самуил Маршаквагу цурив къакIулсса нину бур тIий, къагъ-байтурман бувну, Аьрасатнал цалчинмур аьнтIикIал таж къачча тIисса кIанттайн бувтунни.
Му авазалул ххурхху лагь хьуннин, цамургу аваза ялун бивунни: централ телевидениялий ккаккан дунни Юрий Жирковлул оьрчIру кальяннайлуву ссупI тIутIиссар тIисса суратру. ОьрчI ур кальян учай путIи канил бувгьуну, ппума чIарав паракьатну авцIуну. Цума бутталли, цумур ниттилли оьрчIру кальянналучIан гъан хьун битантIисса? Иширах бургарча, Юрий Жирковлул щарссагу, оьрчIругу оькки хъанан бивкIун бур, му «Анжи» командалувун лагайхту. Жирковлун «Анжилувун» лагаву хIалал битан къахъанай бур. Луг­лай бур му оькки-ккаккул ансса чараннах. Цайра аьй лачIунсса кIюй къадириллаликун, пяп лачIун дуллан бивкIунни мунал щарссаний ва оьрчIай!
КьатIаллил билаятирттая бучIан бувми футболистал оькки-ккаккул буллан хъанай бакъахьукун, лякъин аьркиннихха цу-унугу.
Ялу-ялун сий гьаз хьуну нанисса «Анжилуйх» сси лахъаншиврул.
Ттуккура, кIилира, личIишиву цир, так сси лахъан хьурча!
Бостоннай теракт хьуния махъ, Американал властьрал ва спецслужбалул вакилтал зумату щяв къадихьлай бур му теракт дурссар тIисса уссурваврал, Тамерлан ва Жохар Царнаевхъал, цIарду. Ларгсса нюжмардий централ телевидениялул баян бунни США-нал спецслужбардан ляркъушиву уссурваврал чуврив, ссайрив (мяълумну, бувчIиннугурхха къабувсъсса!) цивппа жигьадрай бувккун бушиву, Американайн энадрай бувккун бушиву, хIасил, мяйжан буллалисса чичру. Щаллу-ккурккисса барз аьркинну бивкIун бур спецслужбардан му чичру лякъиншиврул! Ва чIира — ккутIату тамур чIира ккутIув ливхъун нанисса кIулугума хIисав шайсса, мукунсса кIуллуягума я хIура къабайсса Американаву! Ва яла-яла, кьурчIи бизлазимур ва тIааьн къабизлазимур му бурхха, Царнаевхъал мархри Дагъусттаннаясса бушиврийн бур гьим дуллайгу. Миннал нину яруссаннал миллатрая бур, Дагъусттаннащалнияр чачаннащал дахIаву дусса оьрчIру бур. Ми гъинттул 2012 шинал Чачаннаву бивкIшиврий бакъархха чIурчIаву дуллайгу, Дагъусттаннай радикал экстремистурал хъяврин бувссар, миннал биялалухьхьун лавгссар тIий бур. ХIасил, гьайгу-дайгу, ци чулийгу, Дагъусттан хIалану ччай бур му пух-пусурданувух. Аьрасатналма президентгу, Американал ва Аьрасатнал спецслужбарду уртакьну талан аьркинссар экстремизмалущал тIий ур. ХIатти ция американ оьрчIай Аьрасатнаву теракт даврил тахсир ккаклан. Щалва Америка зунтту хьуну цалва оьрчIахлу бацIан гьаз хьунтIиссия.
Боксраву хьхьичIунсса кка­ккияртту хьун дурсса спортсмен Тамерланнун, Массачусетский университетраву марцIну ххювардай дуклакисса Жохардун, цанма бавкьусса Американаву ция чансса?
ОьрчIал учительтурал, дустурал бувсмунива чIалайгу бур, бувчIлайгу бур ми ххуйсса оьрмулул хъирив бувкIшиву Американавун, дуккавриву, спортраву хIарачат бан ччай бивкIшиву, хьхьичIунну оьрму бутан хияллай бивкIшиву. Тти къакIулли, уттиватти, аьпалувух ивхьусса Усама бен Ладеннул мархригу Дагъусттаннаясса бивкIун бур тIий къабуккарча!
Агьалигу авлиясса ба­къар­хха, агьалинан хъинну ххуйну бувчI­лай бур Царнаевхъал ишираву бувчIлачIимурнияр букъавчIлачIимур чIявусса бушиву, цалийн къабукIлакIисса кIантту чIяву хъанай бушиву. «Хъурзилу» къаучирчагу, «мукьавлахъу» тIий Дагъусттан кьюнуравух бу­ккан ччисса гужру бушиву. Да­гъусттаннал жагьилтал итххявхсса, пагьму-гьунарду бусса, кьатIаллил билаятирттащал бизнес дачин дур­сса хьуну ччай бакъашиву. КIива-мукъуйну учиннив, Дагъусттаннал иш бавчуну ччай бакъашиву.
Москавлив, дунияллул халкьу­н­нал выставкарду шай­сса центрданий Италиянавасса ва Испаниянавасса партнертурал хьхьичI бувгьуну, оькки-ккаккул буллан бивкIунни дагъусттаннал бизнесментал, уссурвал Кьурбан ва Шагьимардан Айвазовхъул ва Руслан Каримов. Миннайсса «тахсиргу» бусса бур Экспоцентрданий миннал ахттайн чак баву. Москавуллал виваллил иширттал отделданий цIухла бихьлай, азурда бувну бур бизнесментал. Экспоцентрданул мюхчаншиву дуруччаврил зузалт­рахь цIуххирчарив, «дагъусттаннал бизнесментурал жулва билаятрал традицияртту зия дурну дусса дур, православиянал билаятрай цила низам дусса дур». Ми зузалтрал зумату бувкмурда бусса куццуй тикрал буллалисса. Экспоцентрданул территориялий диндалул аьдат дуван къадагъа дуссияв, ягу чак баву – му оьккишивурив, ххачпараснал инсаннал чак бувссания, дуаь дур­ссания мигуяв танмихIрайн кIункIу бара тIий органнайн баян бантIисса тIисса журналистурал суалдану­хьхьун духIиндарай бувчIин буллалисса жавабмур къадуллунни кIицI лавгсса комплексрал зузалтрал.
Европанал билаятирттаясса инсантурал хIисав хьунну чак бан къабагьайссия, Аьрасат-православиянал билаят бухьувкун, мунил хIурмат бан аьркинссия тIисса варсагъру буслай бия.
Конституция бусурманнан личIисса бушиву, федерал законнугу Аьрасатнал агьалинан цинявннан ца куццуйсса дакъашиву ттун уттинин къакIулссия. Европанал билаятирттай къакIулссарив хIакьну исламрал ххуллийх наниминнал ах­ттайн чак къакьабитайшиву?
Гьаннайсса, лагмава Дагъусттан оькки-ккаккул буван хIадурсса, Дагъусттан кIаланнувун багьну ччисса бунуккар.
ЦIакьсса хIуччардугу гьанулун лавсун, нава бяйкьлай бушиву мяйжан банма уккарча, рязийгу хьуну, ххаригу хьувияв. Цалссарив, аьжаивсса суратру дур хьхьичI дацIлай.