ШавкIуллал школа лахьхьу ва хIакьину

fgot_5ПаччахIлугърал хьхьичIунсса деятель, Гъази-Гъумучиял округрал ревкомрал хъунаману ивкIсса ХIадис ХIажиевлул цIанийсса ШавкIуллал школа тIивтIуну гьашину там хъанай дур 100 шин.

Революция хьуннин хьхьичIсса шиннардий ШавкIуллал шяраву халкьуннан аьраб хIарпирдай буккин-чичин лахьхьин буллай ивкIун ур Авчирамазан тIисса аьраб элму дурккусса инсан.
Шяраву дуниявийсса школа тIивтIуну бур 1912 шинал, ХIадис ХIажиевлул сипталийну. ХьхьичI школа бивхьуну бивкIун бур Эфендиев Зайдил къатраву, яла бизан бувну бур комсомолец Гадаев Исмяиллул къатравун. Учительну зий ивкIун ур Гъумучатусса ХIайдаев Аьбдулкьадир. ЦIубутIуй школалийн нажа-мажагьсса оьрчIру бакъа занай бивкIун бакъар. 1913-1914 шиннардий ШавкIрав тIивтIуну бур шанна шинал школа. Школалий каялувшивугу дуллай, учительну зий ивкIун ур ХIадис ХIажиев.
1927 шинал ШавкIуллал жямат­рал арендалий ларсъсса Гъази-Гъумучиял хантурал аьрщарай бувну бур ххюва классрал оьрчIру гьансса школа. Та чIумун лав­хьхьуну дузал бувну бивкIун бур кабинетругу. Цалчинсса шинал школалий дуклай бивкIун бур мукьцIалунничIан бивсса дуклаки оьрчIру.[pullquote]ЛичIи-личIисса шиннардий ШавкIуллал школалул директорталну зий бивкIун бур: ХIадис ХIажиев, ХIасан-ХIусайн Жалаев, Будайчи Будайчиев, Муса Минкаилов, ТIагьир ТIагьиров, Ххадижат Тумалаева, Оксана Учуева, Ризван Эфендиев. 2006 шиная шинмай директорну зий бур Какваева Асли.[/pullquote]
ШавкIрав школалийн занай бивкIун бур ТIаннул ЦIувкIратусса, Хъурхъияту­сса, Щаратусса, Читтуратусса, КIулушацIатусса, ТIулизматусса, ГьувкIратусса оьрчIру. Душруми нитти-буттал рухсат къабуллай, къазанай бивкIун бур.
Амма зунттал халкьуннал чаннасса бучIантIимунил цIаний талатисса революциялул иширттаву чялишсса гьурттушинна дурсса, Дагъусттаннай Совет власть дишавриву ва цIакь давриву агьамсса кIану бувгьусса ХIадис ХIажиев халкьуннал дянивгу дачин дурну ивкIун ур кIулшиву дулаврил даву. Мунихлуну, школалийн заназиминнал аьдадгу шиная шинайн хъун хъанай диркIун дур. Шяраву тIивтIуну бур хъуниминнансса ликбез, сакин дурну дур пионертурал ва комсомолтурал организациярду. Шярава цалчинсса пионертал хьуну бур: ХIажиева Шагьрузат, цувгу душвавраву цалчин школалийн лавгсса; ХIажиев Сулайман (полковник), цала хушрай дяъвилийн лавгун, талай ивкIун ур химический аьралуннаву, 1943 шинал ятIа-тIар бакъа акъа хьуну ур; Жалаев ХIасан, Тумалаев ХIасан-ХIусайн, Аьбдуллаев Оьма­ри, Аьбдуллаев МахIаммад – вай цинявппагу бур дяъвилия зана къавхьусса учительтал.
Вайнная мукьах пионертурал кьюкьравун бувххун бур чIявусса оьрчIру ва душру. Миннавух бивкIун бур АхIмадов ХIасан-ХIусайн, Кьадиев Аьвдуразакь, Будайчиев МахIаммад, Какваев Аьлисултан, Тумалаев Сайпуттин, Лукьманова ПатIимат, Шихаьлиева Бахттун, Тумалаева Жарият. Вай пионертурал кьюкьравун кьамул бувну бур ХIадис ХIажиевлул.
Граждан дяъвилул шиннардийра шяраву сакин дурну диркIун дур партийная ячейка. Мивун бухлай бивкIун бур Совет властьрахлу талай бивкIсса ца ШавкIуллал бакъассагу, ЧIурттащиял, Щардал, Чи­ттурдал, КIулушацIрал, ТIулизуннал, ГьувкIурдал ва цаймигу щархъавасса коммунистал. Ячейкалул ишир­ттаву чялишсса гьурттушинна дуллай бивкIун бур Сяид Габиевлул дакI тIайласса гьалмахтал: ХIадис ХIажиев, ХIажи Тумалаев, Юсуп Шовкринский ва цаймигу. Партиялул ячейкалул каялувшиннаралу сакин дурну диркIун дур школалий комсомолданул ва пионертурал организациярттугу. Пионертурал организациялун кумаг буллалисса хьхьичIунсса комсомолтал бивкIун бур АхIмадов МахIаммад-Шарип, Гадаев Исмяил, ХIажиев Шамсу­ттин, ЦIаххаев Исмяил, ЯрахIмадов Шяпи, Баккунов Амир, Багъдаев Амир, Багъдаев Харис, Багъдаев Кьурбан-МахIаммад. Вайннал цIакьсса кумагчитал хьуну бур шяраваллил коммунистал: Халилов ХIасан-ХIусайн, Жалаев ХIажи, ХIажиев МахIаммад, ЯрахIмадов Сапижуллагь. Та чIумал хьхьичIунсса пионертал бивкIун бур Р. Тумалаев ва С. Тумалаев. Р. Тумалаев ивкIун ур учкомрал хъунаману. Ванал сакин бувну бивкIун бур кIанттул театр. Комсомолтурал ва пионертурал партиялул организациялущал цачIуну ккаккан байсса бивкIун бур спектакльлу ва концертру. Ми давурттаву душру гьуртту къашайсса бивкIун бур. Хъаннил ва арамтурал роллу чIава жагьилтурал дугьайсса диркIун дур. Гьарца шинал ШавкIуллал ва Хъурхърал пионерорганизациярттал хIадур байсса бивкIун бур личIи-личIисса спортрал бяст-ччаллу. 1929-1930 шиннардий ШавкIуллал школа ккаккиярттаву райондалий кIилчинмур кIанттай бивкIун бур, Гъумучиял школалул хъирив.
Дяъвилия махъсса захIматсса шиннардий паччахIлугърал хIукмулийн бувну, щалвагу Аьрасатнавух кунма, архсса Дагъус­ттаннал зунттавунгу тIайла бувккун бур оьрус учительтал. 1946 шинал Мичуринскалия ШавкIрав бувкIун бур Ситникова Роза Михайловна. Жагьилсса оьрус учительницал цIансса зунттавусса оьрму ва давугу виричушиврун ккалли дан бучIир. ШавкIрав школалий зий ванил дурну дур 45 шин.
1970 шинал школалул къатри гьарта-гьарза бувну бур. Вания хьуну бур мяйва классрал кIулшиву дуллалисса школа. Дуклаки оьрчIал аьдад лархъун дур 150-ннийн. Зий ивкIун ур 13 учитель. 1977 шинал школалий зузи бувну бур хасъсса дуссукъатригу. Школа цуппагу райондалий хьхьичIунсса кIанттай бивкIун бур мудан, Гъумучиялмунил хъирив. 70-ку шиннардил ахирданийннин школа къуртал бувминнава шама хьуну ур элмурдал доктор, 9 – элмурдал кандидат, 147-ннал ларсун дур ларайсса кIулшиву.
ХIакьину ШавкIуллал школалий дуклай ур 37 дуклаки оьрчI. Цалчинмур классрая тIайла хьуну ва школалийн занай бур ГьувкIурдал шяравасса оьрчIругу, ххюлчинмур классрава лавай занай бур ТIулизматуссагу.
Школалий зий ур 16 учитель. Вайннава ларайсса категориялул учительтал бур Эфендиева Земфира, мюрщими классирттал учитель, завуч; Учуева Гунназ, математикалул учитель; Тумалаева Ххадижат, Дагъусттан Респуб­ликалул лайкь хьусса учитель, тарихрал дарсру дишайсса. Вай лавайсса даражалул пишакартурая эбрат ласлай, хIарачат буллай зий бур жагьилсса учительталгу: Жалаева Нина, мюрщими кла­ссирттал учительница; Баккунова Жамилат, биологиялул дарс дишайсса; Вагьабова Альбина, ниттил мазрал дарсру дишайсса; Баккунова ХIуризат, оьрус мазрал дарсру дишайсса.
Школалий зий дур кружокру: буттал улча лахьхьаврил, му дихьлай ур Жалаев ХIасан. Ванащал дуклаки оьрчIру лагайсса бур походирттай Дарбантлив ва Гъунив; дагъусттаннал литературалул (дихьлай бур Вагьабова Альбина); художествалул самодеятельностьрал (дихьлай ур Халилов Нажвадин); «Къатлул кIини» (дихьлай бур Тумалаева Диана).
ХIадур дурссар Зулайхат Тахакьаевал