Къашайшалал къюву рахIат дуллай

barcha_746 шинал мутталий хирургнал урчIакану зий, операция баннин инсантал шанаши буллалисса Рамазан МахIаммадовлул ка сававшиврия буслай бикIай ванайн дазу дакъа барчаллагьрайсса инсантал

«ЧIиллухьхьун къабирияннав» тIун бикIай, инсан захIматсса цIуцIаврил увгьусса чIумал. ЧIиллуща ххассал къашайшиву бувчIукунгу, «Ка сававсса хIакиннайн бакIрайн багьаннав», учай. Аллагьнайн лабизаврищал, хирургнайнгу иман дихьлан бикIару мукунсса иширттаву. Амма операция буллалисса чIумал къачIирир анестезиологналмур жаваблушиннагу, цанчирча операция тIайлабацIуну хьурчагу, шанава чантI къаувкунува личIавриягу нигьачIаву хъуннасса дикIавай тIий.
46 шинал мутталий хирургнал урчIакану зий, операция баннин инсантал шанаши буллалисса Рамазан Салимовичлул ка сававшиврия буслай бикIай ванайн дазу дакъа барчаллагьрайсса инсантал.

Зулайхат Тахакьаева
МахIаммадов Рамазан Салимлул арс Хъювхъатусса ур. Оьрмулухун яттихIухчуну зий, цала захIматрай ччатI ляхълай ивкIсса ванал ппу, оьсса инсантурал маз сававну, 1937 шинал репрессиялул лухIи щатIухьхьун иривну ур. Ппу ссивир увну цаппара зурдардива дунияллийн увккун ур Рамазангу. Ппу ссивирлия зана хьусса чIумал ванан диркIун дур ацIра шин.
Нину ПатIимат, кулакнал кулпат хIисаврай, яла захIматми давурттай зий бивкIун бур. ЗахIматрал фронтрай зий дурну дур кIира шин. Гьуртту хьуну бур МахIачкъалалив КОР дуккавриву (канал Октябрьской революции). Муния мукьахгу зий бивкIун бур колхозраву, хъуру гъай тIий, гьанна бугьлай. ЗахIматрахлу лайкь хьуну бур «За трудовые доблести» медальданун.
Цалчинмур классравун гьаннин Рамазан тарбия хъанай ивкIун ур ниттил ниттичIа. 1945 шинал зана бувну бур мяйра шинал хьхьичI зевххуну бивкIсса вайннал буттал къатта.barcha_8
Шяраву арулва класс къуртал бувну, дуклай ивкIун ур ЧIяйннал школалий. Кулпатрал ахIвал лащинсса бухьувкун, Рамазаннун, мяйва класс къуртал бувну, ду­ккавугу кьадиртун, колхозраву зун багьну бур. Шанна шинава увцуну ур аьралуннаву къуллугъ буллан. Аьралуннаву медпунктрал старшинану щавурду дахIлай ивкIун ур. Аьскарнал бурж лавхъун махъ, аьрали частьрал каялувчитурал тавакъюрайн бувну, мукьра шинай ялагу къуллугъ буллайна авцIуну ур тиккува. Къуллугъ буллай унува, хьхьувайсса школалий 11 классгу къуртал бувну, Бакуйннал медучилищалувун заочныйну дуклан увххун ур. Медучилищалуву дуклай унува, аьрали частьраву фельдшерну зийгу ивкIун, увкIун ур Дагъус­ттаннайн мединституравун дуклан уххан­сса умудрай. Мединститутрал подкурсру марцIсса ххювардай къуртал барчагу, махъра-махъсса экзамендалий тIайлабацIу къавхьуну, къаувхна ливчIун ур. Зун увххун ур МахIачкъалаллал ДОСААФ-рал инструкторну. Медучилище къуртал байхту, зий айивхьуну ур Республикалул азарханалул торакальный отделениялий медбратну.[pullquote]Рамазан Салимович зий ивкIун ур дагъус­ттаннал яла цIа дуркми хIакинтуращал; Мурад Оьмаровлущал (гинекологиялул отделениялий); Наби ЦIаххаевлущал (травматологиялул отделениялий); Рашид Аскерхановлущал (нейрохирургиялул отделениялий).[/pullquote] Ца шинава зун ивкIун ур анестезиологиялул отделениялий анестезиологну ва хIакьинусса кьинигу зий ур мува пишалий. Больницалий зий унува, МахIачкъала шагьрулул марксизма-ленинизмалул университет къуртал бувну, ларсун дур ларайсса политикалул кIулшиву. Тамансса шиннардий лув-ялув увчIуну ур республикалул Хъун больницалул парторганизациялул секретарьнал хъиривчуну. АцIниясса шиннардий зий ивкIун ур больницалул халкьуннал ялув бацIаврил хъунаману.
Лув-ялув кIийла-шамийла байча щурчагу, ахиргу бартлавгун бур Рамазан Салимовичлул хиял. Шамилчинсса шинал тIайлабацIу хьуну, увххун ур дуклан Дагъусттаннал мединститутравун.
Мединститут къуртал бувну махъ, Республикалул больницалул каялувчитурал тавакъюрайн бувну, авцIуну ур гиккува анестезиологну зий.
Дагъусттаннал мединститутраву анестезиологиялул факультет тIивтIуну бур 1978 шиналва. Тай шиннардий жулла республикалий ивкIун ур увагу шама анестезиолог, шамагу – лаккучу: Ссунгъуров АхIмад, анестезиологиялул отделениялул хъунама, цувгу хIакьинусса кьинигу зузисса; мединститутрал анестезиологиялул кафедралул хъунама Аьлиев ХIусман (аьпалухьхьун лавгсса) ва МахIаммадов Рамазан.
Районнай бувагу къабивкIун бур анестезиологиялул къуллугъ. Хьхьунил лякьлуву, нахIу шанава чантI учин увну, самолетрай ягу вертолетрай архсса зунттал районнайн гьан къабагьсса хьхьурду Рамазаннул оьрмулуву нажагьссарагу къашайсса диркIун дур. КIанттайва кумаг бан бюхълай бухьурча, операциягу бувну, хирургнащал кIава хьхьуну махъунмай зана хьуну, операция бансса шартIру дакъахьурча, къашайшала МахIачкъалалийн увцуну бучIайсса бивкIун бур.
Рутуллал райондалия МахIач­къалалийн ияншиврийн вихшаларагу дакъасса къашайшала, вертолетрай увцуну бувкIун, ххассал ан бювхъушиву, ттупанграл щаву дирсса мукьа инсан бивкIулуща зевххушиву дакIнийн бутлай ур. Ца хьхьунугу, дежурствалий унува, ЦIусса шин хьунадакьин ссупралух щябикIаннинма, къюкIлийн ттупанграл щаву дирну, бивкIулул ххяппухьсса къашайшала увцуну бувкIун бур. Укун Рамазаннулгу, ванащал архIал зий бивкIсса цаймигу хIакинтурал хIарачатрайну цикссагу инсантурал оьрмурду ххассал хьуну бур. ХIакьину тIурча сайки гьарцагу райондалий зий бур реанимациялул отделенияртту ва Рамазан МахIаммадовлулгу, ванал учительтурал — АхIмад Ссунгъуровлул ва ХIусман Аьлиевлул хIадур бувсса анестезиологтал.
Агарда хьхьичIва, операция бан хьхьичI, къашайшалт шанаши бан чурххан заралсса эфир ишла дуллай бивкIхьурча, цува зузиссаксса мутталий Рамазан Салимовичлул дуккан дурну дур анестезиялул цIу-цIусса кьяйдарду: эспедуриальная анестезия сосудистый хирургиялуву; нейрохирургиялуву аьмсса наркозраву клафелин ишла баву; неингаляционная анестезия (гьутрурдацIун искусственныйсса аппарат бавхIуну); гинекологиялуву бурхIайн ххалаххи баву; оьттул реинфузия (оьрчIакъатлул путIаву оьрчI хьусса хъанний операция буллалийни экьилавгсса оь махъунмай бутIаву).
Рамазан Салимович зий ивкIун ур дагъусттаннал яла цIа дуркми хIакинтуращал; Мурад Оьмаровлущал (гинекологиялул отделениялий); Наби ЦIаххаевлущал (травматологиялул отделениялий); Рашид Аскерхановлущал (нейрохирургиялул отделениялий).
1995 шиная шихунай зий ур реанимациялул отделениялий, 2002 шиная шихунай – эксперт-хирургну.
ДР-лул ЦIуллу-сагъшиву дуруччаврил министерствалул ва Республикалул Хъун больницалул Хъунама хIакиннал тавакъюрайн бувну, лагайсса ур Лакрал, ЦIунтIиннал, ЧIарадиял ва Дарбантуллал районнал больницардал тагьар ххал дан.
Буттал ххуллийх лавгун бур душ Зарипатгу. Ва зий бур Ма­хIачкъалаллал оьрчIал поликлиникалий педиатрну. Арс Аьбдул ур ишбажаранчи.
Рамазан Салимовичлущал­сса ихтилатраву кIул хьунни 52 шинай агьалинал цIуллу-сагъшиврул къаралданийсса, цикссагу захIматсса къашайшалтрал оьрмурду ххассал бувсса хIакиннал уттинин «ДР-лул лайкь хьусса хIакин» тIисса цIа да­къашиву. МахIатталсса ишру чIявур караматсса жулва билаятрай. Лажинни къабусрав хьуссарив му цIанин цикссагу хьхьурду уттара дурну, щалва Дагъусттаннайх увксса хIакин? Мунихуннив Рамазан Салимовичлул тIива: «Нава тасса-тарив кумаг був­сса инсантуран хIакьинугу нава ххуллий увчIлачIаву, миннал зукьлурду ва дуаьртту ми цIардаяр цукссагу бюхттулссар».
Вай гьантрай Рамазан Салимовичлул оьрмулун там хьунни 75 шин. ЧIа учинну ва ххаллилсса хIакиннан агьалинал цIуллу-сагъшиву дуруччаврил къаралданий лахъи лагансса цIуллушиву