Буллугъсса шин хьуннав

photo_8Гьава гъили хьун анавар къабукларчагу, тIутIайх бичлай бур мурхьру, чIа-чIаннин баллай бур лелуххантрал чIурду. Аьрасатнал чIяруми регионнай кIинтнил ва интнил «талатаву гуж хъанай», кIинтнин цуксса къаччарчагу «хьхьури» интнихьхьун дулун, чан-чанну тIий, интнил цила кIунттихьхьун ласлай дур бияла. Интдайдихьулул лишаннавасса цану хъанахъисса, интнил цалчин­сса гьантрай дувайсса Интнил­хьхьунил байран хьунадаркьунни республикалул шагьрурдай ва районнай.

Ларгсса нюжмардий Каспийскалий «Престиж» банкетру бай залданувугу хьунни Интнилхьхьунил байран. Ва байрандалул сиптачиталну хьунни Гьарун Саэдовлул цIанийсса фонд.

Ва хьунни ца Ваччиял жяматрал батIаву дакъассагу, лакрал цайми-цайми шяраваллавасса хъамалгу гьурттусса, лакрал ца хъунмасса дуссухалу.
Ва байрандалийн хIадур хъанай Давди Увайсовлул каялувшиннаралусса Гьарун Саэдовлул цIанийсса фондрал барзру хьуну бур. Уттинин жямат цачIун буван, шагьрурдайсса жагьилтал куннан кув кIулну, дусну, хIала-гьурттуну бикIан, жяматрал дянивсса дусшиврийсса ва гъан-маччашиврийсса арарду хъиннура цIакь дан ва фондрал укунна дувайсса диркIссар ЦIусса шиналмур байрангу. Гьашинурив хьхьичIра-хьхьичI дунни Интнилхьхьу. Ва байран тIайла дуккаврилмур мурадгу бур ниттил маз, буттахъал аьдатру махъа нанисса никиран хъамакъадитаву, куннал куннащалсса хIала-гьурттушиву гьарта-гьарза даву.
Ва фонд сакин бувну бур 2007 шинал. ЧIун-чIумуй дуллай бур личIи-личIисса батIавуртту, чялишну гьуртту хъанай бур жяматийсса давурттавух, уттинин дурну дур тамансса давурттив, миннуя къабулланну цIана ихтилат.
Байрандалул столлай, цайми-цайми дукрардацIун, нахIу-нацIушивруцIун, дия миллатралми дукрардугу: ккунукрал ххункIру, бартри, хьхьахьхьари, дукьрахIан, урттул ххункIру ва м.ц.
Ва кьини лавхъунни хъин-хъинсса махъру, лакраву ва Дагъус­ттаннай ххуйну кIулсса инсантурал: Шалласу Шалласуевлул, Давди Увайсовлул, ХIусман ХIусмановлул, МахIаммад Кьурбиевлул, Сулайман АхIмадовлул, Жарият Хаппалаевал, Саэд ХIусайнаевлул, Мазагьиб Шариповлул ва чIявусса цайминналгу. Шеърирдащал ва байрандалийн бувкIун бия Каспийскаллал школардай дуклакисса лакку оьрчIру ва 2-мур школалий лакку мазрал дарс дихьлахьисса АхIмадханова Анзират.
Байран цалва балайрдайну чIюлу дунни Зоя Гудовал, Ульзана Макьсудовал, къавтIавурттайну – «МахIачкъала» ансамбльданул.
Хьунни личIи-личIисса конкурсру. Байрандалия циняв лавгунни рязийну, ялунчIилгу хьунабакьинсса ниятрай.
Байрандалул хIакъиравусса цалва пикрирду кIибачIлай, ва байрандалул сакиншинначи Давди Увайсов тIий ур:
— Ваччиял жямат бакъассагу, цайми шяраваллавасса 20-нияхъайсса инсантурайнгу оьвкуссар ва байрандалувух гьуртту хьун. Жущава шаймур буллай буру, инсанталгу жул чIарав бацIлай бур, цащава бюхъаймур буллай. ЖуцIунна даркьусса, авадансса, буллугъсса шин хьуннав, мукьахунгу укунсса батIавуртту дуллан цIуллушиву дулуннав.
Шалласу Шалласуев:
— Укунсса байраннал мурадгу – миллатрал мазрай гъалгъа тIавур, буттахъал аьдатру дуру­ччавур. Миллатрал мазрай гъалгъа къатIурча, жува миллат хIисавну бухлаглагиссару. Ва махъсса 100 шинал дянив бухлавгун бур 50-70 маз – миллат. Буттал кIанттул сий, хьхьичIра-хьхьичI, дуллалиссар мазрал. ХIакьину ва Ваччиял байран дуллай бур. Вайннал ва байран цукун дуллай бурив, маз, аьдатру вайннал цукун дуручлай бурив ккаккан увкIун ура нагу шиккун. ЧIа тIий ура Ваччиял жяматран, лакрал миллатран хъиншивуртту, нахIушивуртту. Ва ялун нанисса интнил гъилишиву гьарцагу къушлийн, гьарцагу ужагърайн духханнав тIайлабацIулущал, дусшиврущал, талихIращал. Уку-укунсса хьунабакьавурттал кабакьаваннав жуцIунма лакку мазрал даража лавай бавриву. Лакку маз, буттахъал аьдатру дуссаксса жувагу буссару.
ХIусман ХIусманов:
— Тай архсса шиннардий ва аьрщарайн, Каспийск шагьру буллай байбивхьусса чIумал, бивзун бивкIссар Ваччиял 120 кулпат. И. Сталиннул Ваччиян грамота дуллуну диркIссар «За активное участие в строительстве Двигательстроя» тIисса. Мунияту ва байрангу Каспийскалий дуллай буру. Ва залданул хъунамагу ваччиричу ухьувкун, ца жунма цинявннанмагу аьмсса къатлувун кунма, чIун-чIумуй батIару шивун. Ххаришивуртту, паракьатшиву, цIуллушиву гьарцаннан. Цимурца оьккимур, бита-ххитавуртту духлаганнав.
Ва байрандалувух гьуртту хьун, цила шяравачултрал дуллалисса даврил чIарав бацIан Азирбижаннава Баку шагьрулия бувкIун бия Ваччиял шяравасса Сулайманова Светлана. Ва Бакуй бувну, тийхва хъун хьуну бур. Азирбижаннаву ва байран цукун тIайла дуккайссарив ва жулламур байрандалия буслай бур Светлана:
— Азирбижаннаву, гьай-гьай, ва байран хьунадакьай лахъа-хъунну, паччахIлугърал лагрулий. ВаницIун дархIуну, агьалинан 4-5 гьантта булай бигьалаган. Шагьрулуву ча-чунгу буссар бивчусса къувтIирду, тяхъашивуртту, ссупрардай – ду-дакъасса дукрарду, нахIу-нацIушивуртту, му байрандалуцIун дархIусса аьдатру щаллу даву. Дагъусттаннайрив цамур куццуй хьунадакьлай бур ва байран, учиннуча, кулпатирттаву, цалва ужагъирттай. Ттун хъинну ххуй дирзунни шийхмур байрангу. Амма на ца затрал махIаттал бунна. Лакку мазрай тямаданал махъ лахълайна, мунал тIимур бувчIайсса жагьилтураву нажагьссавагу чIалай бакъая, лакку мазрай ихтилат буллалисса бакъая. Жу бюхъавай лакку мазрай гъалгъа буллай бикIару. Азирбижаннаву ялапар хъанай бунугу, шийх ялапар хъанахъиминнаяр къалувну кIулли ниттил маз. Ччива ниттил маз кIулми му ишла буллай, къакIулминнангу лавхьхьуну, цинявппагу лак лакку мазрай ихтилат буллай. Ва кIану хIисавравун къаласурча, байрандалий гьакссагу дакI даркьунни. Барчаллагь дурминнан.