Бала арх баннав, бакIлахъия дюхъаннав!

photo_1Лакрал райондалий гьарца шинал лахъа-хъунну хьунадакьайссар хьхьичIазаманная шихуннай жула ппухълунная ирсирай нанисса Интнилхьхьунил байран. Махъсса шиннардий диндалул чул бувгьуми му байрандалийн къарши буклай бухьурчагу, ттигъаннунин райондалул бакIчину зий ивкIсса Юсуп МахIаммадовлул сипталийну Интнилхьхьу буттахъал аьдатрай хьунадакьайва. Нажагь, райондалий оьзрусса иш хьурчая Интнил­хьхьунин хасъсса тяхъашивуртту къадурнура личIайсса.
Гьашинугу Лакрал райондалий бюхттулсса даражалий хьунадаркьунни Интнилхьхьу. Мунийн бувкIун бия Ккуллал ва ЦIуссалакрал районнаясса, Да­гъусттаннал шагьрурдая бакъа­ссагу, Аьрасатнал шагьрурдаяссагу хъамал.

Зулайхат Тахакьаева
Райондалул администрациялул ва агьали социальныйну дузал баврил центрданул зузалтгу бия Гъумучиял паркравун шадлугърайн бувкIцири хъамал райондалул администрациялул сипталийну дурсса Интнилхьхьунил лишанну хъана­хъисса цинярдагу аслийсса лакку дукрардай (бартри, хьхьахьхьари, ккунукрал ххункIру, дукьрахIан) хъамалу буллай.
Райондалул культуралул управлениялулгу хIадур дурну дия Интнилхьхьунил аьдатрацIун даркьусса авадансса программа. Буттахъал аьдатрай тямадашиву дуллай ия ДР-лул лайкь хьусса зузала ХIасанов МахIаммад. Ванал, Интнилхьхьуну дайсса цинярда дуаьрттугу дурну, тIивтIуна мажлис. Хъирив, аслийсса лакку янналуву, зюннав-дачIулущал, лакку дукрардал урцIащал бувккуна райондалул ва щархъал магьирлугърал къатрал зузалт. УрцIив хIадур дан кумаг бувну бия райондалул библиотекалул хъунмур Аьишат Хизриевалгу.
Яла махъ буллуна райондалул администрациялул бакIчинал буржру чIумуйну биттур буллалисса Абакар Къюннуевлухьхьун.
[pullquote]Гьашинугу Лакрал райондалий бюх­ттулсса даражалий хьунадаркьунни Интнилхьхьу.[/pullquote]
Ванал кIицI лавгуна Навруз-байрандалул мархри чичрурагу ду­ккан дурасса заманалул куртIнива нанисса бушиву ва мунил официал статус лавсшиву Ахеменидтурал Империялуву зароастризмалул диндалул байран хIисаврай. 2009 шинал сентябрь зурул 30-нний, ЮНЕСКО-лул хIукмулийн бувну, Навруз- байран дагьну дур инсаниятрал магьирлугърал ирсирал сияхIравун. Муния шихуннай мартрал 21-мур кьини баян бувну бур Дунияллул халкьуннал Наврузрал кьинину.
— Интнилхьхьу – жула бу­ттал буттахъая шихуннай нанисса байранни. Махъсса шиннардий жулва дянив ялун личлай бур му байран дуллан къадагъа дуллалиссагу. Миннах вичIи дихьларча, миллатрал магьирлугърал ирс бухлаган бюхъайссар. Жулва бурж – ппухълуннал ядурмур дуруччавур. Дагъусттаннал уттисса президент Рамазан АьбдуллатIипов оьвтIийгу, тIалав буллайгу ур буттахъал аьдат­ру цIудуккан дуллан. Интнил­хьхьунил байрандалуву исламрал диндалийн заралсса цичIар дакъар. Инт дучIаврищал хъузалал чIун дайдихьлай духьувкун, интнил­хьхьунил аьдат-эбадатру дуллай, жулва буттахъул ният дуллай бивкIссар буллугъсса шин хьуннав, бакIлахъия дюхъаннав, ризкьи гьарза баннав тIий. Ми цимурца Аллагьнахьри чIа учайсса. Ва кьини, ялагу, куннайн кув къаччан бивкIсса, дянив энад багьсса инсантал, куннаннийн кув лавгун, дакьил шайсса бивкIссар. Жяматран аьмсса дугърисса давур­тту дан цачIун шайсса бивкIссар, — увкуна Абакар Къюннуевлул.
Интнил хьхьуния мукьах райондалул щархъаву хъарас щаврил байранну дайдихьлахьишивугу кIицI лаглай, ванал чIурчIав дуруна, анжагъ, жямат цачIун бавтIун, тяхъашивуртту даву дакъассагу, хъурунниха зий, миннуя мюнпат ласлангу аьркиншиврий.
Интнилхьхьунил агьаммур лишанну хъанай бур къавтIи. Халкьуннал бусалардайн бувну къавтIилийх шамилва тIанкI учайсса бур «бала-апатIру ларгсса шинаву личIаннав» тIий. ЦIарал инсан цIуцIаврия, яния уруччайсса ур. Дур хасъсса дуаь къавтIилийх тIанкI дуллалийни дуккайсса:
Ттул цIуцIаву цIарахьхьун,
ЦIуллушиву чурххахьхьун.
ЦIуллушиву дулуннав,
ЦIарал лама гуж хьуннав,
Гъили кьини дагьаннав,
Къурагьшиву къахьуннав.
Бала яла арх баннав,
БакIлахъия дюхъаннав!
КъавтIилийн цIу щуна Гъумучиял администрациялул бакIчи Апанни Макьаевлул.
Жямат байрандалущал барча бувуна хасну Интнилхьхьу хьунадакьин ЦIуссалаккуя увкIсса Магьди Оьмаровлул.
Интнилхьхьунил байран унгу-унгуну лакку зумунусса хьуна – га кьини так ца аслийсса лакку дукрардайну бакъассагу, хъамал хъамалу бувна аслийсса лакку балайрдайнугу. Махъ зуманив лакку балай лаккуйвагу хъинну нажагьвагу къабаллай бухьувкун, нава лапва рязи хьунсса иш му бия. Мунихлуну, дакIнийхтуну барчаллагьрай бура Интнилхьхьунил байрандалул гур дан НакIлил махIлалия (КIамахъалия) бувкIсса Саният Мирзуевайн, Маччайннал махIлалия (Хъунату) бувкIсса ПатIимат ЦIаххаевайн, ВицIхъиял махIлалия (Ккурклия) бувкIсса Гъужиева Абризатлуйн, КIуврату увкIсса Рамазан Раджабовлуйн, ЧIяту увкIсса музыкант Карин Мудуевлуйн, ЦIущарнияту увкIсса зюннавчи МахIаммад МахIаммадовлуйн, Гъумучиял магьирлугърал къатлул зузалтрайн: Нажвадин Халиловлуйн, Гулизар МахIаммадовайн, Рукьижат МахIаммадовайн, Щаза Саидовайн, дачIучи ХIасан-ХIусайн МахIаммадовлуйн ва райондалий хъанахъиссса цумурцагу байран ярг дуллалисса Гъумучиял магьирлугърал школалул дуклаки оьрчIайн. Байрандалул хъамал хъиннува тяхъа бувна КIундияту бувкIсса кьяцрал – ЯрахIмадил ва Мададлул.