ДакI Лаккуйн кIункIу тIийнна дикIай

dag_6

На дняхнаши корреспонденты Патимат Рамазанова и Андриана Абдуллаева ездили в Хасавюрт, чтобы встретиться с лакцами, работающими в различных структурах. В текущем номере их интервью с заместителем главы администрации Хасавютра Магомедом Мяндиевым, с зам. председателя Городского Собрания Ахмедом Курбановым.Журналисты также побеседовали с замю директора филиала Даггосуниверситета Мирзой Мусаевым и зам. начальника транспортного управленияадминистрации города Исрапилом Магомедовым.

Дагъусттаннай Хасавюрт ккалли бай машлул даву щириркIусса, базарду чIявусса шагьрулунгу, цIанихсса спортсментал чIявусса шагьрулунгу.
Хасавюрт 1931 шинал хIасул хьусса шагьрур тIий бур, 2011 шинал лахъа-хъунну кIицI ларгуна шагьрулул 80 шинал юбилейгу. Тарихраха зузими бур слобода Хасавюрт хIасул хьуну мукьах 166 шин ларгссар тIий.
Гьашину Хасавюртлив гьарза хьуссар «Илчи» тIалав бувайми. Тийх ххуй-ххуйсса къуллугъирттай зузисса лакрал язисса арсурваврал хIарачатрайну. Хасавюртливсса лакрах къулагъас ххи дуван, миннащалсса дусшиврул, хIала-гьурттушиврул арарду цIакь дуван лавгру жугу вай гьантрай Хасавюртлив, хьунабавкьуру гийх тамансса лакращал.

Хасаврай махъ нанисса лак­рал къуллугъчитуравасса ца ур Ибрагьиннул арс МахIаммад Мяндиевгу. ЛичIи-личIисса миллатирттал вакилтурава шагьрулул администрациялул хъунаманал цала заместительну лаккучу итаврийнугу чIалай бур ва шагьрулий бюхъу-бажар бусса, жаваблувшинна ххишаласса лакрайн вихшала дихьлай бушиву, ми бусравну бушиву.
Ванал оьрмулул ва захIматрал ххуллия цIухху-бусу буллалисса ихтилат хьунни жул МахIаммад Ибрагьимовичлущал.
— МахIаммад Ибрагьимович, цуксса хIалли вил Хасаврай ялапар хъанай? Му къуллугърай ацIаннин чув, ссаха зий уссияв?
— На увссара ЦIуссалакрал райондалийсса Чапаевкаллал шяраву. Ттул бутта Оьллауртти тIисса шяравасса ия, нину Къичурлухасса. 1972 шинал ЦIуссалакрал школагу къуртал бувну, увхссара Москавлив дикIул ва накIлил промышленностьрал технический университетравун. Му къуртал бувну махъ зий ивкIра личIи-личIисса къуллугъирттай. ХьхьичIсса кIира шинай зий уссияв Ставрополлал крайрайсса Ипатовскаллал дикIул комбинатрай. Яла Дагъусттаннайн зана хьуну, 1982-1994 шиннардий зий уссияв Дагмясопромрал системалуву. 1994 шинал кIураавра нава увсса, хъуна хьусса ЦIуссалакрал аьрщарайн. Шамийла увчIуну ивкIссара Райондалул Мажлисрал депутатну.
На хьуссара ЦIуссалакрал райондалул Депутатътурал Мажлисрал цалчинма председательгу. Мукуна лавгссара лакрал чулухасса делегатну «Единство» партиялул кIилчинмур съездрайн Великий Новгородрайн. ЦIуссалакрал райондалий дяъвилул ишру хьусса, жул агьулданийх кьини дурксса 1999 шинал сентябрь зуруй на ивтунна ЦIуссалакрал райондалул администрациялул хъунаманал хъиривчуну. 2001 шинайннин му къуллугъ бувгьуну ивкIра. Мунияр махъ уссияв Хасавюртуллал коммунал хозяйствалул управлениялул хъунаману. Гьашину январь зуруй ивтунна шагьрулул администрациялул хъунаманал хъиривчуну.
— Лак чансса шагьрулий цукун бювхъур вища му къуллугъ бугьан?
— Шагьрулул администрациялуву зий буссар цинявппагу миллатирттал вакилтал. Муниципал образованиялул бакIчи Сайгидпаша Муртузялиев ур миллатру личIи къабуллалисса, циняв цакуцну ккаклакисса аькьилсса политик. Мукун бикIангу аьркинссар чIявусса миллатру ялапар хъана­хъисса кIанттурдай.
— Администрациялул хъунаманал хъиривчу хIисаврай вил къайгъурду цукунсса буссар?
— Ттул биялдаралу буссар коммунал блок. Ххуллурдая тIайла хьуну, щинайн, гъилишиврийн, шагьрулул марцIшиврийн бияннинсса агьалинан бигьа-рахIатшиву дузал дуллалисса циняв масъалартту. Ттуйн багьлагьиссар строительствалуцIун бавхIуми масъаларттугу.
— Цукунсса захIматшивуртту хьунадакьай ми щаллу буллалиний?
— Гьарнангу бувчIлачIисса зат бур, цумурцагу чIиви-хъунсса масъала дузрайн буккан бан арцу аьркин дагьлай дур. Ттулми захIматшивурттугу мукуннасса дур. Шагьрулул бюджет чIивисса бур, дансса давуртту чIярусса дур. Шагьру хъун хъанай, гьарта-гьарза хъанай бур. Буллан багьлай бур цIу-цIусса ххуллурду, дишин багьлай бур ххишаласса токрал ххаллу, дуллан багьлай бур щинал дузалшинна. Шагьрулул бюджетрайсса арцурив чансса дур, ми диял хъанай дакъар. Мунияту яла агьамшиву думи, хьхьичIххуттайми масъалартту щаллу бан хIарачат барду.
— ЖКХ-лул услугарду ххирасса дур тIий цIуру-кIурулий бикIай инсантал…
— Щалвагу Аьрасатнаву яла ЖКХ-лул тарифру кьюркьумур республика Дагъусттан бур.
— Цукунсса дур чIа­ххуврайсса чачаннащалсса арарду?
— НахIу-хIалимсса, Миллатирттал цIанийсса, куннан кув къабувчIлачIисса кIанттурду жучIа тачIав къашай. ЗахIматсса зат ца бур.
Хасаврай 40-нния ливчусса базарду бур. Ми базардавун Чачаннавагу биялсса халкь бучIай. Ххуллурдай чIявуну пробкарду хъанай бур.
Му бакъассагу, тиха-шиха вай базардавун букIлакIиминнал хъирив лакьлан, марцIшиву дуллан багьай.
— ЦIуссалакрал райондалущал хIала-гьурттуну дуллалиссагу дикIайрив давуртту?
— ЧIахху-чIарах бухьувкун, куннайн кув къабувккун къуртал къашайссар. Ца-ца иширттаву ттуяту гайннан кумаг бухьурча, цайминнуву гайнная ттун буссар.
— Вил уссу Сани Ибрагьимовичгу жаваблувсса къуллугърай зий ур, ЦIуссалакрал агьали цIусса миналийн бизан бавриву бутIа бихьлай. Зу оьрмулуву лайкьсса кIану бугьавриву нитти-буттал цуксса бияла буссар?
— Гьай-гьай, цумурцагу кулпатраву оьрчIал тарбиялул гьану нитти-бутталли бизлазисса. На махIаттал хъанан икIара, дурккусса къабивкIнугу танийсса жулва нину-ппу хIакьсса тарбиячитал бивкIун бур.
Гьарица ишираву ми жунма эбратну бикIайва. Жул мяйва оьрчI бусса хъунмасса кулпат бия. Ттул ппу Ибрагьин тракторист ия. Цувагу, хьхьу-кьини къаувкуну, ацIаву дакъа зун икIайва, жугу зий, захIмат буллай аьдат бувнав.
«Винма бувну къаччимур, инавагу цайминнан мабувара» тIун икIайва жухь бутта. Нину Сакинат ичIаллилсса буллай дикIайва. Жул нину-ппу цIусса миналийн бизаврил захIматшивуртту ккарксса инсантал бия.
Бизаврия пашманну бикIайва. Таний, ххуллийх бикIу, цIусса миналийн бивну махъ бикIу, жул чIявусса халкь ливтIуну бия. Ми чIунну дакIнийн дагьувкун, нитти-буттан яла-ялагу кьурчIи бизлан бикIайва. ХIакьинугу бур ЦIуссалакрал агьлу захIматшивурттащал хьунабакьлай, жул халкь яла ссуссукьу бувми хьунни.
— Цукунсса дахIаву дур вил ппухъруннал ватандалущал, лагарав Лаккуйн?
— Увну, хъуна хьуну шилу унугу, Лаккуйн ивукун щалла дуниял тIиртIусса куна икIара. Буслай бусан къашайсса асарду бикIай.
Кьянатсса, яхьун захIматсса кIану бунугу, ляличIисса караматшиву дур. Ттун ЦIуссалак къабикIайча минану чIалан, кIиялу бикIай.
Мунияту, цала буттахъал миналийн зана хьун ччисса мичиххичнай аьй дан къашай. Ттул дакI Лаккуйн кIункIу тIийнна дикIай. Оьрмулухун мукун бикIанссаххайгу ура.